Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)

Kurucu Kral Abdulaziz bin Abdurrahman, 1950’de ilk ulusal para birimi için Suudi cüneyhinin basılmasını emretti. Suudi cüneyhinin çıkarılmasının, Aramco’nun kurulmasına ve İkinci Dünya Savaşına kadar uzanan koşulları bulunuyor. Ardından ise ülkede kağıt üzerinden işlemlerin başlangıcı niteliğinde Aramco kuponu çıkarıldı.

O günlerde bir çalışanın aylık maaşı 10 ratl (4,5 kilogram) ağırlığı civarındaydı. 1932’de ise Aramco, para değerindeki Aramco kuponlarını çıkardı.

Suudi Arabistan Krallığı, Standard Oil of California (SOCAL) ile petrol arama yönünde imzaladığı anlaşmada, petrol gelirlerinden payına düşenin, yalnızca altın paralarla veya benzeri Amerikan ya da Fransız altın paralarıyla ödenmesini şart koşmuştu. Ancak 1945 ve ardından gelen yıllarda İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İngiliz para biriminde kıtlığın yaşanması, Aramco'yu zora soktu. ABD'deki Philadelphia’da basılan madeni paralar, kalite açısından İngiliz para birimine benziyordu. Petrolün değerini Suudi devletine ödemek için bu paralara Aramco kuponu adı verildi.

Suudi para uzmanı Muhammed Amir el-Harbi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Aramco kuponları bir dolar ve dört dolar cinsindendi. Dolaşıma sokulmayan bu para birimi, daha sonra ise eritildi. Kral Abdulaziz, 1960’de emrettiği üzere Suudi cüneyhi basıldı. Bir Aramco çalışanının aylık ücreti yaklaşık 10 ratl gümüş ağırlığındaydı. Aramco, çalışanlarının maaşlarını ödemek için ayda 60 ton gümüşü taşımak, depolamak, korumak ve hazırlamak zorundaydı. Bu, çok sayıda tezgah ve çalışanın yanı sıra, bir kamyon filosu ve kamyonları para çantalarından yükleyip boşaltacak çok sayıda çalışan ile gerçekleştiriliyordu” açıklamalarında bulundu.

O dönemde çıkarılan Aramco kuponları, birkaç yıl süreyle kağıt para olarak kullanıldı. Harbi’nin ifade ettiğine göre bu kuponlar, 1952’de Kral Abdulaziz döneminde devlet tarafından basılan ve ‘hacı makbuzları’ adı verilen kağıt para birimlerine dönüştürüldü. Hacıların yükünü hafifletmek için çıkarılan bu para birimi, tüm krallığa yayılarak para birimi olarak kullanıldı.



Suudi Arabistan, İsrail'in Gazze üzerindeki kontrol beyanını reddetti

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş insanların çadırlarını hedef alan İsrail hava saldırısının neden olduğu hasarı inceliyor (AP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş insanların çadırlarını hedef alan İsrail hava saldırısının neden olduğu hasarı inceliyor (AP)
TT

Suudi Arabistan, İsrail'in Gazze üzerindeki kontrol beyanını reddetti

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş insanların çadırlarını hedef alan İsrail hava saldırısının neden olduğu hasarı inceliyor (AP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta yerinden edilmiş insanların çadırlarını hedef alan İsrail hava saldırısının neden olduğu hasarı inceliyor (AP)

Suudi Arabistan dün, İsrail işgal makamlarının Gazze Şeridi ve Filistin topraklarına yönelik işgal ve kontrol açıklamalarını ve devam eden uluslararası hukuk ile uluslararası insani hukuku sürekli ihlal etmesini kesin bir şekilde reddettiğini açıkladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Suudi Arabistan'ın Filistin topraklarında yerleşimlerin genişletilmesine yönelik her türlü girişimi reddettiği ve İsrail yetkililerinin uluslararası kararlara uymasının önemine vurgu yapıldı.

Suudi Arabistan, uluslararası meşruiyet kararları ve Arap Barış Girişimi'ne uygun olarak Filistin davasına ve başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devletin kurulması doğrultusunda Filistin davasına desteğini teyit etti.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz dün yaptığı açıklamada, İsrail'in önümüzdeki hafta Gazze'ye planladığı geniş çaplı saldırıyı başlattığı anda, Gazze'yi işgal ve kontrol altına alma hedeflerine ulaşana kadar durmayacağını söyledi.

Katz, esir değişimi konusunda anlaşmaya varılması halinde operasyonun iptal edilebileceği ihtimalini dile getirerek, "Şu anki hazırlık safhası, ABD başkanının bölgeye yapacağı ziyaretin sonuna kadar esir değişimi konusunda anlaşmaya varılması için altın bir fırsat sunuyor" ifadesini kullandı.