Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)

Kurucu Kral Abdulaziz bin Abdurrahman, 1950’de ilk ulusal para birimi için Suudi cüneyhinin basılmasını emretti. Suudi cüneyhinin çıkarılmasının, Aramco’nun kurulmasına ve İkinci Dünya Savaşına kadar uzanan koşulları bulunuyor. Ardından ise ülkede kağıt üzerinden işlemlerin başlangıcı niteliğinde Aramco kuponu çıkarıldı.

O günlerde bir çalışanın aylık maaşı 10 ratl (4,5 kilogram) ağırlığı civarındaydı. 1932’de ise Aramco, para değerindeki Aramco kuponlarını çıkardı.

Suudi Arabistan Krallığı, Standard Oil of California (SOCAL) ile petrol arama yönünde imzaladığı anlaşmada, petrol gelirlerinden payına düşenin, yalnızca altın paralarla veya benzeri Amerikan ya da Fransız altın paralarıyla ödenmesini şart koşmuştu. Ancak 1945 ve ardından gelen yıllarda İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İngiliz para biriminde kıtlığın yaşanması, Aramco'yu zora soktu. ABD'deki Philadelphia’da basılan madeni paralar, kalite açısından İngiliz para birimine benziyordu. Petrolün değerini Suudi devletine ödemek için bu paralara Aramco kuponu adı verildi.

Suudi para uzmanı Muhammed Amir el-Harbi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Aramco kuponları bir dolar ve dört dolar cinsindendi. Dolaşıma sokulmayan bu para birimi, daha sonra ise eritildi. Kral Abdulaziz, 1960’de emrettiği üzere Suudi cüneyhi basıldı. Bir Aramco çalışanının aylık ücreti yaklaşık 10 ratl gümüş ağırlığındaydı. Aramco, çalışanlarının maaşlarını ödemek için ayda 60 ton gümüşü taşımak, depolamak, korumak ve hazırlamak zorundaydı. Bu, çok sayıda tezgah ve çalışanın yanı sıra, bir kamyon filosu ve kamyonları para çantalarından yükleyip boşaltacak çok sayıda çalışan ile gerçekleştiriliyordu” açıklamalarında bulundu.

O dönemde çıkarılan Aramco kuponları, birkaç yıl süreyle kağıt para olarak kullanıldı. Harbi’nin ifade ettiğine göre bu kuponlar, 1952’de Kral Abdulaziz döneminde devlet tarafından basılan ve ‘hacı makbuzları’ adı verilen kağıt para birimlerine dönüştürüldü. Hacıların yükünü hafifletmek için çıkarılan bu para birimi, tüm krallığa yayılarak para birimi olarak kullanıldı.



Abdulaziz bin Selman: Suudi Arabistan uranyum zenginleştirmeyi ve satmayı planlıyor

TT

Abdulaziz bin Selman: Suudi Arabistan uranyum zenginleştirmeyi ve satmayı planlıyor

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, IKTVA Forumu’nda yaptığı konuşma sırasında
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, IKTVA Forumu’nda yaptığı konuşma sırasında

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman bugün yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın uranyum da dahil olmak üzere tüm madenleri paraya çevirmeyi planladığını söyledi. Abdulaziz bin Selman,  "Bu madenleri zenginleştireceğiz ve satacağız” dedi.

Abdulaziz bin Selman, Saudi Aramco tarafından Dammam'da düzenlenen ve enerji tedarik zincirleri ile ilgilenen ve birçok yerel ve uluslararası sektöre ev sahipliği yapan IKTVA 2025 Forumu’nda konuştu.

Enerji Bakanı, Suudi Arabistan'ın modern teknolojileri ve endüstrileri yerelleştirmek için çalıştığını ve petrokimya sektörünün gelecek için kilit bir merkez olduğunu söyledi.

Abdulaziz bin Selman, Mısır ile elektrik alanında iş birliğine yönelik bir yol haritası üzerinde çalıştıklarını da belirtti.

Diğer yandan Mısır Elektrik ve Yenilenebilir Enerji Bakanı Mahmud Esmat geçtiğimiz temmuz ayında yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan ile elektrik enterkoneksiyon projesinin önümüzdeki yaz başından önce faaliyete geçeceğini ve birleşik şebekeye bağlanacağını duyurdu.

O dönemde Riyad'da Suudi Enerji Bakanı ile bir araya gelen Esmat, "Mısır-Suudi Arabistan elektrik enterkoneksiyon projesinin tamamlanması ve önümüzdeki yaz başından önce faaliyete geçerek birleşik şebekeye bağlanması için tüm taraflar büyük çaba sarf ediyor. Bunu başarmak için ortaya çıkabilecek herhangi bir sorun ya da engeli çözmek üzere bir çalışma grubu oluşturuldu" ifadelerini kullandı.

Mısır Elektrik ve Yenilenebilir Enerji Bakanlığı tarafından daha önce yapılan açıklamaya göre, iki ülke yeni ufuklar açmak ve yenilenebilir enerji projelerine özel yatırımları arttırmak, güneş ve rüzgar enerjisi projelerine yatırım yapmak için ortak çaba sarf etmek ve elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımı alanlarında teknik uzmanlık ve modern teknolojilerin transferi ve değişimi konusunda iş birliğini desteklemek için çalışıyor.