Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)

Kurucu Kral Abdulaziz bin Abdurrahman, 1950’de ilk ulusal para birimi için Suudi cüneyhinin basılmasını emretti. Suudi cüneyhinin çıkarılmasının, Aramco’nun kurulmasına ve İkinci Dünya Savaşına kadar uzanan koşulları bulunuyor. Ardından ise ülkede kağıt üzerinden işlemlerin başlangıcı niteliğinde Aramco kuponu çıkarıldı.

O günlerde bir çalışanın aylık maaşı 10 ratl (4,5 kilogram) ağırlığı civarındaydı. 1932’de ise Aramco, para değerindeki Aramco kuponlarını çıkardı.

Suudi Arabistan Krallığı, Standard Oil of California (SOCAL) ile petrol arama yönünde imzaladığı anlaşmada, petrol gelirlerinden payına düşenin, yalnızca altın paralarla veya benzeri Amerikan ya da Fransız altın paralarıyla ödenmesini şart koşmuştu. Ancak 1945 ve ardından gelen yıllarda İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İngiliz para biriminde kıtlığın yaşanması, Aramco'yu zora soktu. ABD'deki Philadelphia’da basılan madeni paralar, kalite açısından İngiliz para birimine benziyordu. Petrolün değerini Suudi devletine ödemek için bu paralara Aramco kuponu adı verildi.

Suudi para uzmanı Muhammed Amir el-Harbi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Aramco kuponları bir dolar ve dört dolar cinsindendi. Dolaşıma sokulmayan bu para birimi, daha sonra ise eritildi. Kral Abdulaziz, 1960’de emrettiği üzere Suudi cüneyhi basıldı. Bir Aramco çalışanının aylık ücreti yaklaşık 10 ratl gümüş ağırlığındaydı. Aramco, çalışanlarının maaşlarını ödemek için ayda 60 ton gümüşü taşımak, depolamak, korumak ve hazırlamak zorundaydı. Bu, çok sayıda tezgah ve çalışanın yanı sıra, bir kamyon filosu ve kamyonları para çantalarından yükleyip boşaltacak çok sayıda çalışan ile gerçekleştiriliyordu” açıklamalarında bulundu.

O dönemde çıkarılan Aramco kuponları, birkaç yıl süreyle kağıt para olarak kullanıldı. Harbi’nin ifade ettiğine göre bu kuponlar, 1952’de Kral Abdulaziz döneminde devlet tarafından basılan ve ‘hacı makbuzları’ adı verilen kağıt para birimlerine dönüştürüldü. Hacıların yükünü hafifletmek için çıkarılan bu para birimi, tüm krallığa yayılarak para birimi olarak kullanıldı.



Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun varlıkları yüzde 18 artışla 1 trilyon doların üzerine çıktı

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) varlıkları arttı; eğlence ve turizm sektörlerindeki projeleri önemli ölçüde ilerleme kaydetti. (Suudi Arabistan Turizm Otoritesi)
Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) varlıkları arttı; eğlence ve turizm sektörlerindeki projeleri önemli ölçüde ilerleme kaydetti. (Suudi Arabistan Turizm Otoritesi)
TT

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun varlıkları yüzde 18 artışla 1 trilyon doların üzerine çıktı

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) varlıkları arttı; eğlence ve turizm sektörlerindeki projeleri önemli ölçüde ilerleme kaydetti. (Suudi Arabistan Turizm Otoritesi)
Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) varlıkları arttı; eğlence ve turizm sektörlerindeki projeleri önemli ölçüde ilerleme kaydetti. (Suudi Arabistan Turizm Otoritesi)

Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) toplam varlıkları 2024 yılı sonunda yüzde 18 artarak 4,321 milyar riyale (yaklaşık 1,15 trilyon dolar) ulaştı ve dünyanın en büyük varlık fonlarından biri olma konumunu pekiştirme yolunda önemli bir ilerleme kaydetti.

PIF’ın 2024 yılı mali tabloları, gelirlerinin yüzde 25 artarak 413 milyar riyale (yaklaşık 110 milyar dolar) ulaştığını gösteriyor. PIF bunu portföyündeki Savvy Games, Ma'aden, Saudi Telecom, Saudi National Bank, AviLease Aircraft Leasing ve Gulf International Bank gibi bir grup şirketin bir önceki yıla göre daha yüksek getiri elde etmesine bağlıyor. Diğer yandan Aramco'dan gelen temettülere ek olarak, bir dizi büyük proje de somut işletme getirileri sağlamaya başladı.

PIF’ın net kârı 26 milyar riyal (6,9 milyar dolar) olarak gerçekleşti ve bu da net kârı etkileyen küresel ekonomik zorluklara rağmen istikrarlı getiri elde etme kabiliyetini yansıtıyor.

PIF, 2024 yılı boyunca eğlence ve turizm sektörlerindeki projelerinde de önemli ilerlemeler kaydetti.