Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Abdulaziz cüneyhinden Aramco kuponuna: Suudi Arabistan para biriminin hikayesi

Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)
Aramco kuponu (Şarku’l Avsat)

Kurucu Kral Abdulaziz bin Abdurrahman, 1950’de ilk ulusal para birimi için Suudi cüneyhinin basılmasını emretti. Suudi cüneyhinin çıkarılmasının, Aramco’nun kurulmasına ve İkinci Dünya Savaşına kadar uzanan koşulları bulunuyor. Ardından ise ülkede kağıt üzerinden işlemlerin başlangıcı niteliğinde Aramco kuponu çıkarıldı.

O günlerde bir çalışanın aylık maaşı 10 ratl (4,5 kilogram) ağırlığı civarındaydı. 1932’de ise Aramco, para değerindeki Aramco kuponlarını çıkardı.

Suudi Arabistan Krallığı, Standard Oil of California (SOCAL) ile petrol arama yönünde imzaladığı anlaşmada, petrol gelirlerinden payına düşenin, yalnızca altın paralarla veya benzeri Amerikan ya da Fransız altın paralarıyla ödenmesini şart koşmuştu. Ancak 1945 ve ardından gelen yıllarda İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İngiliz para biriminde kıtlığın yaşanması, Aramco'yu zora soktu. ABD'deki Philadelphia’da basılan madeni paralar, kalite açısından İngiliz para birimine benziyordu. Petrolün değerini Suudi devletine ödemek için bu paralara Aramco kuponu adı verildi.

Suudi para uzmanı Muhammed Amir el-Harbi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Aramco kuponları bir dolar ve dört dolar cinsindendi. Dolaşıma sokulmayan bu para birimi, daha sonra ise eritildi. Kral Abdulaziz, 1960’de emrettiği üzere Suudi cüneyhi basıldı. Bir Aramco çalışanının aylık ücreti yaklaşık 10 ratl gümüş ağırlığındaydı. Aramco, çalışanlarının maaşlarını ödemek için ayda 60 ton gümüşü taşımak, depolamak, korumak ve hazırlamak zorundaydı. Bu, çok sayıda tezgah ve çalışanın yanı sıra, bir kamyon filosu ve kamyonları para çantalarından yükleyip boşaltacak çok sayıda çalışan ile gerçekleştiriliyordu” açıklamalarında bulundu.

O dönemde çıkarılan Aramco kuponları, birkaç yıl süreyle kağıt para olarak kullanıldı. Harbi’nin ifade ettiğine göre bu kuponlar, 1952’de Kral Abdulaziz döneminde devlet tarafından basılan ve ‘hacı makbuzları’ adı verilen kağıt para birimlerine dönüştürüldü. Hacıların yükünü hafifletmek için çıkarılan bu para birimi, tüm krallığa yayılarak para birimi olarak kullanıldı.



Suudi Arabistan, Hindistan-Pakistan anlaşmazlığını diyalog yoluyla çözmeye çalışıyor

  Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakan Adil el-Cubeyr'i kabul etti (AP)
 Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakan Adil el-Cubeyr'i kabul etti (AP)
TT

Suudi Arabistan, Hindistan-Pakistan anlaşmazlığını diyalog yoluyla çözmeye çalışıyor

  Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakan Adil el-Cubeyr'i kabul etti (AP)
 Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakan Adil el-Cubeyr'i kabul etti (AP)

Suudi Arabistan Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil el-Cübeyr, Krallık yönetiminin talimatıyla 8 ve 9 Mayıs tarihlerinde Hindistan ve Pakistan'ı ziyaret etti.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı perşembe akşamı yaptığı açıklamada, bu adımın Krallığın sükuneti sağlama, tırmanışı durdurma, devam eden askeri çatışmaları sona erdirme ve tüm anlaşmazlıkları diyalog ve diplomatik kanallar yoluyla çözme çabalarının bir parçası olduğunu belirtti.

Pakistan Başbakanı Muhammed Şahbaz Şerif, perşembe günü İslamabad'da Bakan Adil el- Cübeyr'i kabul etti ve Güney Asya'da Pakistan ile Hindistan arasında yaşanan son gelişmeleri görüştü.

Pakistan Başbakanı perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakanı kabul etti (EPA)Pakistan Başbakanı perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakanı kabul etti (EPA)

Pakistan hükümeti yaptığı açıklamada, Şahbaz Şerif'in Kutsal Haremlerin Hizmetkarı Kral Selman bin Abdülaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a ve iki ülke arasındaki kardeşlik ilişkilerinin olumlu gidişatına takdirini dile getirdiğini belirtti.

Suudi bakan çarşamba günü Yeni Delhi'de Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ile bir araya geldi ve “X” platformunda yaptığı paylaşımda, ikili görüşmeyi “verimli” olarak nitelendirdi.

El-Cubeyr çarşamba günü Yeni Delhi'de Jaishankar ile görüşmesi sırasında (Hindistan Dışişleri Bakanlığı)El-Cubeyr çarşamba günü Yeni Delhi'de Jaishankar ile görüşmesi sırasında (Hindistan Dışişleri Bakanlığı)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, 25 Nisan'da Hindistan'ın Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ve Pakistan'ın Dışişleri Bakanı Ishak Dar ile yaptığı iki telefon görüşmesinde, bölgedeki son gelişmeleri ve gerginliği yatıştırmak için yapılan çabaları ele aldı.

Suudi Arabistan, 30 Nisan'da Hindistan ve Pakistan arasında artan gerginlik ve sınır bölgelerinde devam eden çatışmalardan duyduğu endişeyi dile getirdi.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, iki ülkeye gerginliği azaltma, tırmanmayı önleme, diplomatik yollarla anlaşmazlıkları çözme, iyi komşuluk ilkelerine saygı gösterme ve halklarının ve bölge halklarının iyiliği için istikrar ve barışın sağlanması için çalışma çağrısında bulunuldu.