İki tarafın dün (16 Kasım Perşembe) başkent Riyad’da düzenlediği zirvede yayınlanan ortak Suudi-Karayip bildirisi, aralarındaki karşılıklı çıkarlara ve dostane ilişkilere değindi. Bildiriye göre taraflar, zirve sırasında ortak öneme sahip konularda görüş alışverişinde bulundular ve ortak vizyonlarına ve Birleşmiş Milletler (BM) Tüzüğü’nde yer alan değerlere dayanarak iki dinamik bölge arasındaki işbirliği yoluyla büyüme fırsatlarından yararlanmak için ortaklıklarını genişletmenin ve geliştirmenin yollarını ele aldılar.
Bildiride, sürdürülebilir kalkınmayı ve ilerlemeyi sağlamak, uluslararası hukuka ve BM Tüzüğü’ne bağlılığa ve kurallara dayalı uluslararası düzeni sürdürmek için ülkeler ve bölgeler arasında karşılıklı saygı ve işbirliği yoluyla barışı, güvenliği, istikrarı ve refahı teşvik etmek için ortak çabaların önemine dikkat çekildi. Bildiride ayrıca, sürdürülebilir kalkınma hedefleri de dahil olmak üzere eğitim (burslar), sağlık, denizcilik iş birliği, iletişim, lojistik, gıda güvenliği, enerji güvenliği, turizm ekonomisi ve diğer olası iş birliği alanları gibi iki taraf arasındaki işbirliğini artırmak için istişarelerde bulunma ve ortak öneme sahip belirli alanlarda işbirliği yolları ele alındı.
Ayrıca sürdürülebilir kalkınma, barış, güvenlik ve istikrar, turizm altyapısı, bilgi ve iletişim teknolojisi sektöründe iş fırsatları yaratma, küresel dijital hizmetler yaratma ve ticaret ve yatırım akışlarını artırma fırsatlarını keşfederek, sürdürülebilir altyapı, yenilenebilir enerji kaynakları, ticaret, turizm, lojistik ve bağlantı konularına özellikle odaklanarak ortak yatırımlar için karşılıklı yarar sağlayan fırsatlar sağlayarak, küresel forumlarda iki taraf arasındaki ilişkilerin her iki düzeyde de güçlendirilmesine dikkat çekildi. Bildiride, mevcut yeni fiziksel ve elektronik platformları, ticari misyonları, sergileri, seminerleri, konferansları ve diyalogları kullanarak, iki bölgede kamu-özel sektör ortaklıklarını güçlendirerek ve iş dünyası ilişkilerini geliştirerek Suudi Arabistan ile Karayipler Topluluğu (CARICOM) arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekildi.
Suudi Arabistam’ın Expo 2030’a Riyad’da ev sahipliği yapma teklifinin destek aldığı ve onaylandığı belirtilen bildiride, Karayip ülkelerinin, Krallığın Expo 2030’a ev sahipliği yapma adaylığını destekleme sözü verdiği göz önüne alındığında Krallık ile Karayipler Topluluğu arasındaki ekonomik ve kültürel alışverişi canlandırmak için bölgesel ve uluslararası sergiler düzenlemenin önemi vurgulandı.
Aynı şekilde sürdürülebilir ve döngüsel tarımın geliştirilmesi, sürdürülebilir gıda üretiminin teşvik edilmesi, su kaynaklarının kullanılması ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi, gıda ve tarım endüstrilerinde ticaret ve yatırım fırsatlarının arttırılması ve bilgi alışverişinin, deneyim, araştırma, modern teknolojiler ve en iyi uygulamaların paylaşılmasının teşvik edilmesi alanlarında işbirliğine dikkat çekildi. Ayrıca kapasite geliştirme faaliyetleri yürütmek, her iki tarafın halkları ve kültürleri arasındaki diyaloğu teşvik ederek güveni ve karşılıklı anlayışı geliştirmek ve çeşitliliğe saygıyı artırmak, böylece barış kültürüne katkıda bulunmak için işbirliğine de vurgu yapıldı.
Bildiride, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşamanın milletler ve kültürler arasındaki dostane ilişkiler için en önemli değer ve ilkeler arasında yer aldığı, kültürel festivaller, sanat sergileri, film festivalleri, atölye çalışmaları, kitap fuarları ve diğer etkinlikler aracılığıyla Krallık ve CARICOM’daki kültürel ve yaratıcı endüstrileri teşvik edildiği belirtilirken, iki bölgenin kültürel çeşitliliğinden, açıklığından ve zengin tarihinden yararlanmanın önemi vurgulandı.
Aynı şekilde normatif faaliyetler yürüterek, ortak turizm yatırımları yaparak ve kapasite artırımı gerçekleştirerek, miras turizmi, kruvaziyer turizmi, sürdürülebilir ve çevre turizmi dahil olmak üzere, müzecilik, kültürel ve tarihi mirasın korunması ve restorasyonu alanlarında en iyi uygulamaların paylaşılmasının ve kapasitelerin geliştirilmesinin teşvik edilmesine ve turizm alanında işbirliğinin geliştirilmesine dikkat çekildi. Ayrıca iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak, etkilerine uyum sağlamak, çevreyi korumak, düşük karbonlu ve temiz enerji teknolojilerini geliştirmek için ortak eylemlerin artırılmasının acil önemli olduğu ifade edildi.
Emisyon azaltımlarının yönetilmesi, gelişmekte olan küçük ada devletleri için azaltım ve uyum önlemlerini desteklemek amacıyla iklim finansmanına adil erişimin teşvik edilmesi, düşük emisyonlu ekonomilere geçişi hızlandıracak yenilikçi teknik çözümler bulunması, Paris Anlaşması’nın hedeflerinin uygulanması için sürdürülebilir ve kapsayıcı yollar keşfetmeye devam edilmesi de dahil olmak üzere iklim değişikliğiyle ilgili küresel zorluklarla mücadele için birlikte çalışmanın önemi ve emisyonları azaltmaya yönelik iddialı hedefler belirleyip bu hedeflere ulaşarak ve yenilenebilir enerji üretimini ve temiz teknolojileri benimseyerek bu acil sorunu çözmek için her türlü çabayı gösterme kararlılığı yinelendi.
Bildiride, Yeşil Orta Doğu girişimi ve Suudi Arabistan’ın ‘bu girişime özel bir sekreterlik kurup ev sahipliği yapacağı ve projelerini ve yönetimini desteklemek için 2,5 milyar dolar tahsis edeceği’ ilanı memnuniyetle karşılandı. Aynı zamanda Su Riyad merkezli uluslararası bir su örgütü kurma ilanına destek verildiği belirtilirken, daha kararlı bir küresel eylem çağrısı yapıldı.
Suudi Arabistan ve Karayip Topluluğu’nun büyük spor etkinliklerine ev sahipliği yapmada oynayabileceği önemli role dikkat çekilirken, zirvenin, Krallığın 2034 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapma adaylığını desteklediği vurgulandı. Karayipler bölgesinin T20-2024 Kriket Dünya Kupası’na ev sahipliği yapması, iki tarafın kendi bölgelerindeki önemli girişimlerinin tanınması ve 2026’da aralarında ikinci bir zirve yapılması kararı da memnuniyetle karşılandı.
Pakistan Başbakanı perşembe günü İslamabad'da Suudi Bakanı kabul etti (EPA)
El-Cubeyr çarşamba günü Yeni Delhi'de Jaishankar ile görüşmesi sırasında (Hindistan Dışişleri Bakanlığı)