Muhammed bin Selman ve Zelenskiy Ukrayna-Rusya krizindeki gelişmeleri görüştü

Zelenskiy: ‘Barış Formülü’nü ilerletme konusunda, Suudi Arabistan’ın devam eden aktif desteğine güvenmeye devam ediyoruz

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy görüşmede (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy görüşmede (SPA)
TT

Muhammed bin Selman ve Zelenskiy Ukrayna-Rusya krizindeki gelişmeleri görüştü

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy görüşmede (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy görüşmede (SPA)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, başkent Riyad’da ülkeyi ziyaret eden Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile bir araya geldi.

Veliaht Prens görüşmede, ülkesinin Ukrayna-Rusya krizinin çözülmesi, barışa ulaşılması ve ortaya çıkan insani etkilerin hafifletilmesine katkıda bulunmaya yönelik tüm uluslararası çabaları desteklediğini söyledi.

Görüşmede iki ülke arasındaki ilişkilerinin boyutları gözden geçirildi ve Ukrayna-Rusya krizindeki son gelişmeler ele alındı.

csdvef
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (SPA)

Suudi Arabistan’ın krize ilişkin gösterdiği çabaları takdirle karşılayan Zelenskiy ise, geniş çaplı işgali sona erdirmek için ‘Barış Formülü’ olarak tanımlanan adımı ilerletme konusunda, Suudi Arabistan’ın devam eden aktif desteğine güvenmeye devam ettiğini söyledi. 

Ukrayna Devlet Başkanı, Riyad’a gelişinde Veliaht Prensi ile yapacağı görüşmelerin barış formülü ve bunun nasıl uygulanacağı üzerinde yoğunlaşacağını açıklamıştı.

Zelenskiy sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile anlamlı ve samimi bir görüşme gerçekleştirdim. Barış Formülü’nün maddelerini ve bunların uygulanmasında kaydedilebilecek ilerlemeleri tartıştık. Suudi Arabistan'ın liderliği adil çözümler bulunmasına yardımcı olabilir” ifadelerini kullandı.

bvfrgbf
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy Riyad’a gelişinde (SPA)

Zelenskiy ayrıca, İsviçre’deki Küresel Barış Zirvesi hazırlıkları kapsamındaki çabalar hakkında görüştüklerini bildirerek, “Ukrayna ile Suudi Arabistan arasındaki ekonomik ve teknolojik işbirliğine yönelik belirli fırsatlara da baktık. Ekiplerimiz bugün görüştüğümüz alanlarda çalışacak” diye ekledi.

dfvfde
Zelenskiy’in Riyad ziyaretinde Ukrayna ile Rusya arasındaki esir takas konusu görüşüldü (SPA)

Savaşın başlamasından iki yıl sonra Rusya, uluslararası alanda tanınan Ukrayna topraklarının beşte birinden azını kontrol ediyor.

Moskova defalarca müzakerelere açık olduğunu ancak ‘sahadaki yeni gerçeklerin’ kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.

Kiev ise, toprak bütünlüğünün yeniden sağlanmasını ve Rus kuvvetlerinin ülkeden tamamen geri çekilmesini talep ediyor.

Cidde, 5 ve 6 Ağustos tarihlerinde, yaklaşık 40 ülkenin ulusal güvenlik danışmanları düzeyinde bir toplantıya ev sahipliği yaptı.

Bu, Haziran 2023’te Danimarka’nın Kopenhag kentinde düzenlenen Ukrayna barış zirvesindeki tartışmaların devamı niteliğindeydi.

rgbnty
Ukrayna krizine ilişkin Cidde istişare toplantısına 40’tan fazla ülke ve kuruluş katıldı (SPA)

Veliaht Prens ile savaş esirleri ve sınır dışı edilenlerin geri dönüşünü konusunu da görüşeceğini belirten Zelenskiy, Suudi liderliğinin Ukraynalıların serbest bırakılmasına katkıda bulunduğunu dile getirerek, “Bu toplantının da sonuç vereceğine inanıyorum” dedi.

Ayrıca ümit verici ekonomik işbirliği alanlarını ve Suudi Arabistan’ın Ukrayna’nın yeniden inşasına katılımını da tartışacaklarını ekledi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, geçtiğimiz Mayıs ayında Cidde’deki Arap Zirvesi’nin oturum aralarında Zelenskiy ile görüştü.

Görüşmede, Riyad’ın, Ukrayna-Rusya krizini siyasi olarak çözmeyi amaçlayan tüm uluslararası çabalara olan desteğini vurguladı ve ülkesinin ortaya çıkan insani etkilerin hafifletilmesine katkıda bulunma çabalarını sürdürdüğünü ekledi.

vb df b
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Mayıs 2023’te Cidde’de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile (SPA)

Suudi Arabistan, Ukrayna halkına çok sayıda insani yardım sağladı.

Riyad, Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) aracılığıyla, dün Ukrayna halkına yönelik 80 tonluk malzeme taşıyan 10. yardım uçağını gönderdi.

Polonya’nın Ukrayna sınırına yakın Zoszow Havalimanı'na giden bu yardımlar, Polonya sınırından Ukrayna’ya teslim ediliyor.

Suudi Arabistan, Şubat 2023’te Ukrayna’ya 410 milyon dolar değerinde iki yardım paketi sağladı.

Suudi Arabistan Kalkınma Fonu, Suudi hükümetinin sağladığı hibe kapsamında, Ukrayna’ya 300 milyon dolar tutarında sıvılaştırılmış gaz ve petrol türevleri desteği verdi.

KSRelief de, 100 milyon dolar değerinde insani yardım sağladı.

g ngtn
Ukrayna halkına yardım taşıyan 10. Suudi yardım uçağı (SPA)

Zelenskiy o dönemde, Suudi liderliğinin Ukrayna’ya 400 milyon dolar tutarında ek insani yardım paketi sağlama kararından dolayı Veliaht Prens’e teşekkür etti.

Söz konusu yardımların, ülkenin içinden geçtiği kriz ışığında Ukrayna vatandaşlarının acılarının hafifletilmesine katkıda bulunacağına dikkat çekti.

Ukrayna halkının, Suudi Arabistan’ın Ukrayna ile dostluğunu kanıtlayan bu asil insani duruşları unutmayacağını da vurguladı.

KSRelief ayrıca, Ukrayna’dan başta Polonya olmak üzere komşu ülkelere giden mültecilere tıbbi ve barınma yardımı sağlamak amacıyla, Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ile 10 milyon ABD doları değerinde iki ortak işbirliği anlaşması imzaladı.

Tüm bu destekler, Suudi hükümetinin, ülkenin içinden geçtiği sosyal ve ekonomik zorluklarla yüzleşmede Ukrayna ve halkını destekleme ve insani etkilerin hafifletilmesine katkıda bulunma konusundaki istekliliğini yansıtıyor.



Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
TT

Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile Ukrayna arasında Florida'da yapılan son görüşmelerin ardından bir anlaşmaya varılmasının "yüksek ihtimal" olduğunu söyledi. Trump, elçisinin görüşmelere devam etmek üzere Rusya'ya gitmeye hazırlandığını belirtirken, Kiev'i sarsan yolsuzluk skandalının "faydalı olmadığını" ifade etti.

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin, müzakere ekibinin de başında bulunan Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı'nı görevden almasına neden olan yolsuzluk soruşturmasına atıfta bulunarak, "Ukrayna'nın bazı zorlu küçük sorunları var," dedi. Trump, "Ancak bir anlaşmaya varma şansımızın yüksek olduğunu düşünüyorum" ifadesini kullandı.

Miami'nin kuzeyindeki Hallandale Plajı'nda her iki tarafın da "üretken" olarak nitelendirdiği saatler süren görüşmelerin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu söylerken, Kiev heyetindeki bir kaynak görüşmeleri "kolay değil" olarak nitelendirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kiev'in askeri baskılarla karşı karşıya olduğu ve iç yolsuzluk skandalına bulaştığı bir dönemde gerçekleşen görüşmeler, Trump'ın temsilcisi Steve Witkoff'un salı günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinin beklendiği Moskova ziyaretinin önünü açtı.

Washington, üç yıldan uzun süre önce başlayan çatışmayı sona erdirmek için bir plan sundu ve Moskova ve Kiev'in onayıyla bunu sonuçlandırmaya çalışıyor. Rubio daha önce gazetecilere, Witkoff ve Trump'ın damadı Jared Kushner'in de katıldığı Florida'daki görüşmelerin "çok verimli" geçtiğini, ancak "hala yapılması gereken çok iş olduğunu" söylemişti. Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Rustem Umerov başkanlık ederken, Amerikan tarafını Rubio, Witkoff ve Kushner temsil ediyor.

Umerov ise müzakereleri överek, "verimli ve başarılı" olarak nitelendirdi. Facebook'ta Zelenskiy'e görüşmelerde kaydedilen "önemli ilerleme" hakkında bilgi verdiğini yazdı. Zelenskiy, görüşmelerin ardından X platformunda, "Görüşmelerin yapıcı bir dinamiğe sahip olması ve tüm konuların Ukrayna'nın egemenliği ve ulusal çıkarlarının güvence altına alınmasına odaklanılarak açıkça müzakere edilmesi önemlidir" diye yazdı.

Görüşmeler, Moskova'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev ve çevresine yönelik gece saldırılarını iki gece üst üste yoğunlaştırmasının ve Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin kapsamlı bir yolsuzluk soruşturmasının ardından Özel Kalem Müdürü Andrey Yermak'ı görevden almasının ardından yaşanan iç siyasi karışıklıkların ortasında başladı.


Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
TT

Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Suudi Arabistan’ın kredi notunu ‘Aa3’ olarak teyit etti ve görünümünü ‘durağan’ olarak belirledi. Kuruluş, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıl güçlü ekonomik büyüme göstermesine olumlu bakıyor; özellikle ekonomik çeşitlendirme çabaları sayesinde petrol dışı sektörlerdeki güçlü büyümeyi destekliyor.

Moody’s, Suudi Arabistan’a yönelik düzenli not gözden geçirmesinde, ülke ekonomisinin gücüne ve mali politikalarının istikrarına dikkat çekerek, Aa3 notunun büyük ekonomik hacim, yüksek gelir düzeyi ve güçlü kamu bütçesi ile desteklendiğini vurguladı. Kuruluş ayrıca, ülkenin ekonomik çeşitlendirme programlarında kaydettiği ilerlemeyi de öne çıkardı.

Moody’s’in Aa3 notunu teyit etmesi ve durağan görünümü, Suudi Arabistan’ın kredi değerliliğinin istikrarlı olduğunu gösteriyor. Bu durum, kuruluşun Kasım 2024’te ülke notunu A1’den Aa3’e yükseltmesinin ardından geldi; yükseltme, ekonomik reformlarda sağlanan ilerlemeye dayanıyordu. Diğer büyük uluslararası derecelendirme kuruluşları da Suudi Arabistan’ın güçlü kredi profilini onaylıyor. Standard & Poor’s ve Fitch, ülkeye A+ notu ve durağan görünüm verirken, bu yüksek dereceler ülkenin mali ve dış pozisyonunun gücünü ve artan ekonomik esnekliğini teyit ediyor.

Ekonomik ivme ve beklenen büyüme

Ekonomik momentum güçlü seyrini sürdürüyor; özellikle petrol dışı sektörler güçlü büyüme oranları yakalamaya devam ediyor. Moody’s, Suudi Arabistan’ın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2025’te yaklaşık yüzde 4 oranında büyümesini bekliyor; bu oran, 2024’teki yüzde 2’lik büyümenin üzerine çıkıyor. 2026 yılında ise büyümenin yüzde 4,5’e ulaşması öngörülüyor. Bu dönemde petrol sektörü, OPEC+ ittifakının üretimi artırmaya başlamasıyla birlikte yeniden büyüme eğilimine girecek.

frg
Riyad'da açık havada futbol maçı izleyen insanlar (Reuters)

Suudi Arabistan hükümeti, gelecek yıl için ekonomik büyüme tahminini önceki yüzde 3,5 seviyesinden yüzde 4,6’ya yükseltmişti. Bu artış, büyük ölçüde petrol dışı sektörlerin beklenen büyümesine dayanıyor. Moody’s de açıklamasında, petrol dışı faaliyetlerin büyük projelerin kesintisiz şekilde yürütülmesini desteklediğine dikkat çekti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ise Suudi ekonomisinin 2025 ve 2026 büyüme tahminlerini yüzde 4’e yükseltti. IMF, bu büyümenin arkasında petrol dışı sektörlerdeki önemli genişleme ve OPEC+ çerçevesinde kademeli petrol üretim kesintilerinin bulunduğunu belirtti. Kuruluş, Suudi Arabistan ekonomisinin şoklara karşı güçlü bir dayanıklılık gösterdiğini vurguladı ve enflasyonun yaklaşık yüzde 2 seviyesinde istikrarlı kalacağını öngördü.

Kredi derecelendirme gücü

Suudi Arabistan’ın ekonomik gücü, büyük ekonomik hacmi, yüksek kişi başı gelir seviyesi ve düşük üretim maliyetleriyle birlikte bol hidrokarbon kaynaklarına dayandırılıyor. Moody’s’in açıklamasına göre, ülkenin güçlü kurumları ve iyi yönetim yapısı, 2016’dan bu yana uygulanan kapsamlı reform ajandasındaki önemli ilerlemeyi destekliyor. Mali gücü ise nispeten düşük kamu borç yükü, borçlanma maliyetlerini karşılayabilme kapasitesi ve güçlü devlet mali varlıklarına dayanıyor.

frg
Kral Abdullah Finans Bölgesi'ndeki (KAFD) Riyad tren istasyonu dışında yürüyen insanlar (Reuters)

Buna karşın, Suudi Arabistan’ın risklere maruz kalabilirliği, daha çok siyasi risklerden kaynaklanıyor; bu riskler, bölgesel jeopolitik dinamiklerin zorluklarını yansıtıyor.

Moody’s, petrol fiyatlarının yüksek harcamaları destekleme kapasitesinin azaldığını belirtmesine rağmen, hükümetin ekonomik dönüşüm sürecini desteklemek amacıyla ekonomik dalgalanmalara karşı mali politika uyguladığını vurguladı.

Durağan görünüm

Moody’s, durağan görünümün, ülkenin kredi notunu etkileyen risklerin dengede olduğunu gösterdiğini belirtti. Kuruluş, büyük ölçekli çeşitlendirme projelerinin daha fazla ilerlemesinin, özel sektörü çekebileceğini ve petrol dışı ekonominin mevcut tahminlerden daha hızlı şekilde gelişmesini teşvik edebileceğini kaydetti.

Suudi Arabistan Ekonomi ve Planlama Bakanı Faysal el-İbrahim geçen ay yaptığı açıklamada, ülkenin doğrudan ve dolaylı olarak petrol bağımlılığının yüzde 90’dan yüzde 68’e gerilediğini, bugün petrol dışı faaliyetlerin ise GSYİH’nin yüzde 56’sını oluşturduğunu duyurmuştu.


Suudi Arabistan, yapay zekâ modellerinde dünya çapında üçüncü sırada yer alıyor

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
TT

Suudi Arabistan, yapay zekâ modellerinde dünya çapında üçüncü sırada yer alıyor

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında yeni bir başarıya imza atarak, Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zekâ Enstitüsü’nün (HAI) 2025 Yapay Zekâ Endeksi’ne göre, büyük dil modellerinde ABD ve Çin’in ardından üçüncü; yapay zekâ alanındaki istihdam oranında da Hindistan ve Brezilya’nın ardından üçüncü sırada yer aldı.

Stanford Üniversitesi’nin küresel yapay zekâ göstergesinde Suudi Arabistan’ın çeşitli kategorilerde kaydettiği belirgin ilerleme, ülkeyi yapay zekâ alanında dünyanın ilk on ülkesi arasına taşıdı. Bu sonuçlar, Vizyon 2030 doğrultusunda veriye dayalı ekonomi ve yapay zekâ teknolojilerinde ülkeyi lider ülkeler arasına yükseltmeyi hedefleyen Suudi Arabistan Veri ve Yapay Zekâ Kurumu’nun (SDAIA) yürüttüğü çalışmaların etkisini ortaya koyuyor.

Yapay zekâ modellerinde ve yapay zekâ istihdamının büyüme oranında dünya üçüncülüğü, ülkenin yüksek yenilik kapasitesine ve ileri model geliştirme yeteneğine işaret ediyor. Bu modeller arasında, Arapça üretilen içeriklerde dünyanın en güçlü üretken yapay zekâ modellerinden biri olarak gösterilen ‘ALLAM’ modeli de bulunuyor. Ülke ayrıca, yapay zekâ teknolojileriyle ilişkili yeni istihdam fırsatlarını genişletmeye devam ediyor.

Aynı endekste Suudi Arabistan, yapay zekâ yeteneklerini çekmede dünya yedincisi olurken, gelişmiş teknoloji ekosistemi ve küresel uzmanlar için cazip düzenleyici ortamıyla da öne çıktı. Ülke, yapay zekâ konusunda kamuoyu farkındalığı ve bilimsel atıf sayıları kategorilerinde de dünya sekizincisi oldu.

Bu başarılar; yapay zekâ araştırmalarına yapılan yatırımların, bilgi toplumunun güçlendirilmesine yönelik projelerin ve geniş katılımlı eğitim programlarının etkisini yansıtıyor. Bu programlar arasında, yapay zekâ alanında bir milyon kişiyi yetkinleştirmeyi hedefleyen ‘SAMAI’ girişimi de yer alıyor ve toplumun farklı kesimlerinden yoğun ilgi görüyor.

Bu sıralamalar, Suudi Arabistan’ın veri ve yapay zekâ alanlarında uluslararası alanda örnek gösterilen bir model haline geldiğini ortaya koyuyor. Aynı zamanda ülkenin insan kaynağını geliştirme ve teknolojik farkındalığı artırma çabalarının, Vizyon 2030’un hedefleriyle uyumlu şekilde, kapsamlı bir dijital dönüşüme ve ulusal ekonominin güçlenmesine katkı sunduğunu gösteriyor.