Petrol fiyatları Ortadoğu'da artan gerilimin etkisiyle son 6 ayın en yüksek seviyesine yaklaştı

Haziran teslim Brent ham petrolün varil fiyatı 88 dolara yükseldi. (Reuters)
Haziran teslim Brent ham petrolün varil fiyatı 88 dolara yükseldi. (Reuters)
TT

Petrol fiyatları Ortadoğu'da artan gerilimin etkisiyle son 6 ayın en yüksek seviyesine yaklaştı

Haziran teslim Brent ham petrolün varil fiyatı 88 dolara yükseldi. (Reuters)
Haziran teslim Brent ham petrolün varil fiyatı 88 dolara yükseldi. (Reuters)

Petrol fiyatları bugün (salı), dünyanın en büyük iki petrol tüketicisi olan Çin ve ABD'de talebin iyileşebileceğine dair işaretler ve Ortadoğu'da bölgeden gelen arzı etkileyebilecek genişleyen bir çatışmaya ilişkin artan endişelerin desteğiyle yükseldi.

Haziran teslim Brent ham petrol vadeli kontratları 58 sent artarak varil başına 88 dolara yükseldi. Mayıs vadeli ABD West Texas Intermediate ham petrol kontratı, bir önceki seansta 27 Ekim'den bu yana en yüksek kapanış seviyesine ulaştıktan sonra 58 sent artışla varil başına 84,29 dolara yükseldi.

IG piyasa stratejisti Yeap Jun Rong bir e-postada, “Çin ve ABD'de beklenenden daha güçlü ekonomik koşullar talep için daha iyimser bir görünüm sağlarken, Ortadoğu'da İran'ı da içeren jeopolitik gerilimler artmaya devam ediyor” dedi.

Mart ayında Çin'de imalat faaliyetleri son altı ayda ilk kez, ABD'de ise son bir buçuk yılda ilk kez genişledi. Bu da bu yıl petrol talebinin artacağı anlamına geliyor. Çin dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı ve ikinci en büyük tüketicisi iken ABD, en büyük tüketici konumunda bulunuyor.

Ortadoğu'da, İsrail'in Suriye'deki İran konsolosluğuna düzenlediği saldırı, aralarında üç üst düzey komutanın da bulunduğu yedi askeri yetkilinin öldürülmesiyle sonuçlandı. Bu, İsrail ile İran tarafından desteklenen Hamas arasında Gazze'deki savaşın kızışmasını temsil ediyor.

Yaklaşık altı ay süren çatışmanın, İsrail'in doğrudan İran'la savaşmasını da kapsayacak şekilde genişlemesi, petrol kaynakları üzerindeki etkilerine ilişkin endişeleri artırdı.

ANZ analistleri ise “Savaş kontrol altına alınmaya devam ettiği için piyasa şu ana kadar arz kesintileri konusunda endişe duymadı. İran'ın savaşa dahil olması petrol arzını tehlikeye atabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC+ olarak bilinen müttefikleri, üretim kesintilerinin piyasa ve üye uygulamalarını gözden geçirmek için yarın (Çarşamba) online Ortak Bakanlar İzleme Komitesi toplantısı düzenliyor. Üyelerin, ikinci çeyreğin sonuna kadar günlük 2,2 milyon varillik gönüllü üretim kesintisi öngören mevcut arz politikasına bağlı kalmaları bekleniyor.

OPEC üretimi geçen ay günlük 50 bin varil düşerek gönüllü kesintilerin bir miktar etkili olduğunu gösterdi.

Singapur merkezli DBS Bank’ın enerji sektörü ekip lideri Suvro Sarkar, “OPEC+ ülkelerinin üretim kesintilerindeki yüksek disiplin sahada hissediliyor. Piyasa ayrıca Rusya'nın önümüzdeki üç ay içinde (daha önceki bazı ihracat kesintileri yerine) daha büyük üretim kesintilerini hesaba katıyor” ifadelerini kullandı.

Sarkar, “Suriye'deki İran konsolosluğuna yapılan son saldırı da dahil olmak üzere devam eden jeopolitik risk olaylarına ek olarak bu durum, petrol fiyatlarını yakın vadede varil başına 90 dolara doğru itebilir” öngörüsünde bulundu.



Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
TT

Suudi Arabistan, Sudan krizini bitirmek için harekete geçti

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve beraberindeki heyet Cibuti'deki istişare toplantısında (SPA)

ABD, Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde 14 Ağustos'ta başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaları çağrısında bulunurken, uluslararası ve bölgesel aktörlerin Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunu arttırmaya yönelik toplantıları dün (çarşamba) Cibuti'de başladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Suudi Arabistan’ın Sudan krizinin çözümüne yönelik devam eden çabalarını ve Sudan'da barışın sağlanmasına yönelik uluslararası çaba ve girişimleri memnuniyetle karşıladığını yineledi.

zxcdvf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci, Cibuti'deki istişare toplantısına katıldı. (SPA)

Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen Sudan'daki barış girişimleri ve çabalarının koordinasyonunun güçlendirilmesine ilişkin istişare toplantısında konuşan el-Hureyci, “Krizin başlangıcından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki görüşmeler Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde Cidde’de başladı ve 11 Mayıs 2023’te imzalanan Cidde Bildirgesi ile sivillerin ve hükümlerinin korunmasını taahhüt etmekle sonuçlandı. Cidde’deki ikinci görüşmeler ise Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) ortak bir temsilcisinin katılımıyla, Suudi Arabistan’ın Afrika çözümleri ilkesine verdiği değerin yanı sıra tarafları Sudan krizine ateşkesle başlayarak bir çözüm bulmaya ve Sudan'daki mevcut çatışmayı sona erdirmeye teşvik etme konusunda devam eden yakın Suudi Arabistan-ABD iş birliğini de dikkate alarak yeniden başladı.”

El-Hureyci, Suudi Arabistan'ın Sudan'a güvenlik ve istikrarı geri getirme konusundaki istekliliğini yineleyerek tarafları bilgelik ve itidal göstermeye, olumlu ve insani girişimlere karşılık vermeye çağırdı.

cxvdfbgr
Cibuti'de Sudan krizinin çözümüne yönelik istişare toplantısından (SPA)

Bugün (perşembe) Cibuti'de bölgesel ve uluslararası ortakların Sudan'daki barış çabalarını geliştirme planları için iki gün sürecek ikinci bir toplantı düzenlenecek.

ABD, Sudan ordusu ve HDK'yi, Suudi Arabistan ve İsviçre'nin ev sahipliğinde, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, AfB ve Birleşmiş Milletler'in (BM) gözlemci olarak katılacağı İsviçre'deki ateşkes görüşmelerine davet etti.

zxscdf
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, BM Sudan Özel Temsilcisi ile görüşmesi sırasında (SPA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaptığı açıklamada, şiddetin sona erdirilmesi ve ihtiyaç duyan herkese insani yardım erişiminin sağlanması amacıyla düzenlenen bu görüşmelere ev sahipliği yapan İsviçre hükümetine, Suudi Arabistan'a ve gözlemci olarak AfB, Mısır, BAE ve BM'ye teşekkür etti.

Blinken, “ABD, Cidde'de Sudan ordusu ile HDK arasında Suudi Arabistan ve ABD'nin himayesinde yapılan önceki görüşmelere dayanarak, her iki tarafı da 14 Ağustos 2024'te İsviçre'de başlayacak ateşkes görüşmelerine katılmaya davet ediyor” dedi. Blinken ayrıca, Sudan'da çatışmanın sona erdirilmesi, hayatların kurtarılması, çatışmaların durdurulması ve müzakere ve barışçıl çözüm yollarının açılması gerektiğini vurguladı.

Suudi Arabistan krizi bastırmak için harekete geçti

Suudi Arabistan, Sudan krizini çözmek için çeşitli düzeylerdeki girişim ve toplantılarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, Cibuti'nin ev sahipliğinde düzenlenen ikinci istişare toplantısı çerçevesinde Sudan krizini yatıştırmak amacıyla çok sayıda etkili ülke temsilcisiyle bir araya geldi.

El-Hureyci, Mısır Dışişleri ve Göç Bakan Yardımcısı Ebu Bekir Muhammed Hanefi, Çin Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu'dan sorumlu Büyükelçisi Lu Jian, Avrupa Birliği'nin (AB) Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber, BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra ve ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello ile bir araya geldi.

ty6u
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı, AB Afrika Boynuzu Temsilcisi Annette Weber ile bir araya geldi. (SPA)

Ayrı ayrı gerçekleştirilen toplantılarda Sudan'daki durumla ilgili son gelişmeler gözden geçirildi. İkili iş birliği yolları ele alındı. Ayrıca ortak ilgi alanına giren bölgesel-uluslararası gelişmeler ve bu konuda sarf edilen çabalar görüşüldü.

Diğer yandan Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum), uluslararası ve bölgesel ortakların toplantılarını memnuniyetle karşıladı. Bu toplantıların Sudan halkının çektiği acıları sona erdirecek olumlu sonuçlar doğurmasını umduğunu belirtti. Tekaddum, aynı zamanda yapılan bu görüşmelerin, çatışmanın taraflarını insani yardım yollarını açmak, güvence altına almak ve yardımları dağıtmakla tarafların yükümlülüklerine odaklanmalarını talep etti. İki tarafa da sivilleri koruma yükümlülüğünün yerine getirilmesi noktasında uyarıda bulunan Tekaddum, çatışmaların acilen durdurulması ve koruma sorumluluğu olan alanlarda uluslararası yasal çerçevenin etkinleştirilmesi için şartların zorlanması gerektiğini ifade etti. Tekaddum, savaşın ortasında kalan sivillerin ve güvenli geçişlerin korunmasına yönelik mekanizmalar oluşturulması gerektiğini dile getirdi.

Tekaddum, uluslararası ve bölgesel ortaklara iki tarafın acilen müzakerelere dönmesi gerekliliği üzerinde baskı yapma çağrısında bulundu. Uluslararası ve bölgesel ortaklara, daha önce Cidde Platformu’nda üzerinde mutabık kalınan hususların üzerine bir şeyler inşa etmeleri davetinde bulunan Tekaddum, etkili ve bağlayıcı izleme mekanizmalarına sahip bir ateşkes anlaşmasının imzalanmasına duyulan ihtiyaçtan bahsetti.

Geçtiğimiz günlerde Cenevre'de Sudan'daki savaşın iki tarafı ile BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra arasında ön görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde insani yardım ve sivillerin korunması konularına odaklanıldı.

ABD'nin görüşme davetini memnuniyetle karşılayan HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) görüşmelere katılacağını bildirdi.