Bir vizyondan akıllı altyapı ve zengin kentsel deneyimlerle somutlaşan gerçeğe: Mekke Masar Destinasyonu

Suudi Arabistan Kültür Ataşesi Doç. Dr. Faysal bin Abdurrahman Usra

Ummul Kura Kalkınma ve İnşaat Şirketi'nin sahibi olduğu, geliştirdiği ve işlettiği Mekke Masar Destinasyonu, önümüzdeki 100 yıl boyunca ilham verici bir destinasyon olmayı hedefliyor. İddialı kalkınma ve yatırım vizyonları, çok yönlü modern mekanlar, imkânlar ve ayrıcalıklar ile birleşen medeniyetçi yönleriyle Mekke-i Mükerreme halkının ve ziyaretçilerinin yaşam kalitesinin artırılmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Proje boyunca uzanan bir ulaşım altyapısı ve çoklu ulaşım araçlarıyla Mekke Masar bütünleşik bir destinasyon ve Harem-i Şerif’in ana giriş kapısına dönüşüyor. Zira Masar Destinasyonu, Mescid-i Haram'a gelen misafirler ve ziyaretçiler için ulaşımı kolaylaştıran otopark alanları ve çoklu ulaşım araçları sağlayarak, bulunduğu konumun önemi ve geniş bir alana yayılmış olması sebebiyle Harem bölgesinde yaşanan trafik sıkıntısını hafifletmeyi amaçlıyor. Projenin temel amacıysa; Mekke-i Mükerreme halkına ve hacılara, umre ziyaretçilerine ve ziyaretçilere hizmet etmek, Harem-i Şerife erişimlerini kolaylaştırmak ve deneyimlerini iyileştirmektir. Bu, Efendimiz, Hadımul Haremeyni Şerifeyn Kral Selman bin Abdulaziz Al Suud -Allah onu korusun- ve onun desteği, eli ve sağ kolu olan Veliaht Prens, Başbakan Majesteleri Prens Muhammed bin Selman bin Abdulaziz Al-Suud'un - Allah onu korusun - liderliğindeki sağgörülü liderliğimizin yönelimleri ile uyumludur. Keza iddialı 2030 Vizyonu’nun 2030 yılına kadar hacı sayısını 30 milyona çıkarma hedeflerine de uyum sağlamaktadır. Destinasyon tüm bu hedefleri birlikte gerçekleştirmek için çabalamaktadır. Bunun için Ummul Kura'daki altyapı projelerine önem vermektedir. Söz konusu projeler elektrik, haberleşme, su şebekesi ve merkezi soğutma sistemi, atık toplama, kanalizasyon ve yağmur suyu drenaj sistemi gibi altyapı hizmetlerine ayrılmış yer altı tünellerini kapsamaktadır. Ayrıca, modern destinasyonlar üretme kavramını benimsemekte, kentsel ve ekonomik sistemi göz önünde bulundurarak, model destinasyonlar oluşturmaya yönelik en yeni stratejileri uygulama konusunda yoğun bir çaba harcamaktadır. Bu amaçla, şehir planlama ve tasarım kavramlarını uygulamaktadır. Mekke'nin kültürünü ve özgünlüğünü dikkate alan hizmetler sunmaktadır. Böylece 2012 yılında kurulduğu günden bu yana, kentsel destinasyonları uluslararası en yüksek standartlara uygun olarak geliştirmeyi hedefleyen Ummul Kura Kalkınma ve İnşaat Şirketi'nin hedeflerine ulaşmasını amaçlamaktadır. Nitekim şirket şu anda en büyük projesi olan Mekke'deki Mekke Masar Destinasyonu Projesi’ni planlıyor.

Bu vizyon ve fikirleri somutlaştırmak ve bunları sahada projelere dönüştürmek için de Ummul Kura Kalkınma ve İnşaat Şirketi, birkaç yıldır kültü ve eğlence destinasyonunun geliştirilmesi, kutsal başkentteki Masar destinasyonu üzerinde modern bir hastanenin kurulması için altyapı alanındaki tüm ortaklıklarını tamamladı. Destinasyonda gökdelenler, binalar ve dünyanın en ünlü otel zincirlerine ait oteller topluluğu da yer alacak.

Masar Destinasyonu projesinde son yıllardaki en önemli gelişmeler şunlar olabilir; 2,5 milyar riyale mal olacak ve konutlar içeren dört yeni gökdelen inşası anlaşması imzalamak. 340 milyon riyal tutarında yatırımla konut ve ofislerden oluşan bir gökdelen inşaatı anlaşması imzalamak. Mekke-i Mükerreme'de oteller inşaatı için bir ortaklık anlaşması imzalamak. Masar Destinasyonu ile Scope International Şirketi arasında Mekke-i Mükerreme'de konut gökdelenler inşa etmek için 900 milyon riyal tutarında yatırım içeren bir satın alma anlaşması. 2023 yılında Masar Destinasyon ile Erth Real Estate Şirketi arasında 2 milyar riyali aşan yatırımlarla satın alma anlaşması imzalamak. Masar Destinasyonu Projesi’nin başlamasının ardından; 2022 yılının sonunda Harem-i Şerif’in avlusuna 500 metre mesafede, merkezi bir bölgede yer alan, otel grubunun projelerinin ilk durağı da başladı. İçerisinde 43 bin metrekarelik alana sahip bir alışveriş merkezi, BRT durağı ve diğer tesisler bulunuyor..

Geçtiğimiz 2024 yılı ayrıca Masar Destinasyonu için mega projeler takvimi de içeriyordu. Bunlar arasında Mesar Destinasyonu Projesinin sahibi ve geliştiricisi olan Ummul Kura Kalkınma ve İnşaat Şirketi'nin Vakıflar Genel İdaresi ile imzaladığı bir anlaşma da var. Bu anlaşma kapsamında İdare, destinasyonun misafirlerinin konaklama deneyimlerini zenginleştirmek amacıyla konaklama sektöründe özgün bir proje geliştirmek için iki adet arsa satın alacak. 2,5 milyar Suudi Arabistan riyalini aşan yatırımlarla 1.000'den fazla otel odası ve süit inşa edecek. Ayrıca Arap Teknik Müteahhitlik Şirketi ile de yapım ve işletme sözleşmesi imzalandı. Şirket, son dijital teknolojilere sahip akıllı reklam ekranlarının kurulumunu ve işletmesini üstlenerek, destinasyondaki reklam ekranlarının tek yetkili temsilcisi olacak. Ayrıca, Qaed Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım Şirketi ile yatırım değeri 1,3 milyar riyali aşan lüks bir otel projesinin inşaatını içeren bir yatırım anlaşması imzalandı. Masar geçitlerine bakan proje, destinasyon kapsamında konaklama sektörüne 720'den fazla yeni otel kazandırmayı hedefliyor.

Bu mega projeler arasında 1,4 milyar riyal tutarında yatırımla lüks bir konut projesi geliştirmek üzere Al-Ramz Gayrimenkul Şirketi ile imzalanan stratejik bir anlaşma da bulunuyor. Ayrıca, söz konusu destinasyonda 1 milyar riyale yakın yatırım hacmine sahip apart otel projesi geliştirmek üzere Al-Rajhi Gayrimenkul Şirketi ile anlaşma imzalandı. 800 milyon riyali aşan yatırım ile destinasyonda ikinci lüks konutlar içeren gökdelen inşaatı için Alpha Finans Şirketi ile de bir anlaşma imzalandı. Anlaşma destinasyonda inşaatı devam eden toplam konut sayısına 180 adet lüks konut daha ekliyor. Bu ve benzeri anlaşmalar, Mekke-i Mükerreme'deki otel seçeneklerinin çeşitliliğini artıran niteliksel eklemeler teşkil ediyor. Aynı zamanda bu çabalar, şirketin, destinasyonu geliştirerek bütünleşik bir kentsel destinasyona dönüştürme, sakinlere ve ziyaretçilere çeşitli sektörlerde olağanüstü deneyimler sunma, Mekke-i Mükerreme'ye gelen ziyaretçilerin yaşam kalitesini artırma ve deneyimlerini zenginleştirme kararlılığını yansıtıyor. Bu çabalar aynı zamanda, stratejik Masar destinasyonunun çalışmalarının temellerini hayata geçirmeye katkıda bulunuyor. Destinasyon kapsamlı ve bütünleşik bir yatırım sistemi oluşturmak, destinasyonun en iyi uluslararası standartlara uygun çeşitli yatırım fırsatlar içerdiğinin teyit etmek için kuruldu. Destinasyon ayrıca uzun vadeli yatırım, ekonomik getiriler ve sürdürülebilir bir gelecek arayışında olan kurum ve sektörlerin listesinde ön sıralarda yer almasını sağlayacak bileşen, kabiliyet ve kapasitelere sahiptir. Dolayısıyla destinasyonun benimsediği bu dev projeler; altyapısının geliştirilmesi, ulaşım ve iletişim olanaklarının modernize edilmesi, misafirlerine yönelik konaklama olanaklarının çeşitlendirilmesi dahil olmak üzere Mekke'nin yeniden şekillendirilmesine katkıda bulunmaktadır.

Başarı Allah'tandır.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Makkahnews'ten çevrilmiştir.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, ülkesinin Ukrayna'daki krize siyasi bir çözüm bulunması amacıyla diyalog ve her türlü iyi niyetli çabayı göstermeye hazır olduğunu yineledi.

Putin de çeşitli taraflarla dengeli ilişkileri, sahip olduğu uluslararası tanınırlık ve küresel güvenlik, barış ve istikrarın desteklenmesindeki öncü rolü temelinde, Ukrayna krizine siyasi bir çözüm bulma çabalarında gösterdiği yapıcı ve iyi niyetli tutumundan dolayı Suudi Arabistan'a teşekkür ve takdirlerini ifade etti.

Suudi Arabistan'ın Ukrayna'da bir çözüme ulaşılmasını sağlayacak her türlü diyalog ve arabuluculuğu kolaylaştırma taahhüdü, ihtilafa taraf ülkeler ve uluslararası toplum tarafından takdirle karşılandı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i Riyad'da kabul etti, 7 Aralık 2023. (SPA)

Kremlin'den yapılan açıklamaya göre Putin, ‘Suudi Arabistan'ın arabuluculuk çabalarını, özellikle de 18 Şubat'ta Rusya-ABD görüşmelerine ev sahipliği yapmasını büyük bir takdirle karşıladığını’ ifade ederek, ikili iş birliği ve bunun küresel petrol piyasasının istikrarı açısından önemini ele aldı.

Söz konusu görüşme, Veliaht Prens'in Şubat 2022'de Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesinden bu yana Suudi Arabistan'a dördüncü ziyaretini gerçekleştiren Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'yi kabulünden üç gün sonra gerçekleşti. Zelenskiy, Suudi Arabistan'ın gösterdiği çabalar ve Ortadoğu ve dünyadaki önemli rolü için minnettarlığını gizlemedi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman pazartesi günü Cidde'deki es-Selam Sarayı’nda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'yi kabul etti. (SPA)

Muhammed bin Selman-Zelenskiy görüşmesini, Suudi Arabistan'ın çatışmanın ilk günlerinden bu yana sürdürdüğü diplomatik ve insani girişimlerin devamı olarak Ukrayna krizini, çözümün çerçevesi ve mekanizmaları üzerinde uzlaşmaya varmanın tek yolu olan diyalog yoluyla sona erdirme çabalarının bir parçası olarak, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın rehberliğinde salı günü Cidde'nin ev sahipliğinde Washington ile Kiev arasında yapılan görüşmeler takip etti.

Diriye'de düzenlenen ABD-Rusya görüşmeleri, Ukrayna'da savaşın başlamasından bu yana türünün ilk örneği oldu. Görüşmelere Washington ve Moskova'dan üst düzey heyetler katıldı. İki taraf, Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesini müzakere etmek üzere üst düzey ekiplerin oluşturulması ve Washington ile Moskova arasındaki diplomatik kanalların yeniden açılmasına yönelik çalışmalar da dâhil olmak üzere birçok konuda anlaşmaya vardı.

Riyad'daki Diriye Sarayı'nda yapılan ABD-Rusya görüşmelerinden, 18 Şubat 2025. (Reuters)

20 Şubat'ta ABD Başkanı Donald Trump, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a Riyad'daki ABD-Rusya görüşmelerine ev sahipliği yaptığı için teşekkür etti ve krallığı ‘özel liderlere sahip özel bir yer’ olarak tanımladı. Trump, Suudi Gelecek Yatırım Girişimi Enstitüsü’nün (FII Institute) Miami'deki Öncelik Zirvesi’nin açılışında yaptığı konuşmada, Rusya ile Ukrayna arasında Riyad'da yapılan görüşmelerin savaşı sona erdirme yolunda önemli bir gelişme olduğunu vurguladı.

Önümüzdeki bir buçuk ay içinde Suudi Arabistan'a gideceğini açıklayan ABD Başkanı şu ifadeleri kullandı: “Suudi Arabistan'a bu tarihi zirveye ev sahipliği yaptığı için teşekkür etmek istiyorum ama özellikle de Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a bu tarihi görüşmelere ev sahipliği yaptığı için teşekkür etmeliyiz.”

ABD Başkanı Donald Trump, 19 Şubat 2025 tarihinde Miami'de düzenlenen Suudi Gelecek Yatırım Girişimi Enstitüsü’nün (FII Institute) Öncelik Zirvesi’nde konuştu. (AP)

Trump ve Putin geçen ay, Putin'in Ukrayna savaşından kısa bir süre önce Joe Biden ile yaptığı telefon görüşmesinden sonra ABD ile Rusya başkanları arasında bilinen ilk doğrudan temasta, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın da katılımıyla ilk toplantıları için Suudi Arabistan'ın uygun bir yer olduğu konusunda mutabık kaldılar. Analistler bu hamlenin, Suudi Arabistan'ın küresel bir barış yapıcı olarak statüsünü ve dünya liderleri tarafından liderliğinin büyük takdir gördüğünü yansıttığını vurguladı.

Riyad'daki Kral Suud Üniversitesi'nde siyasi medya profesörü olan Dr. Mutlak el-Mutayri, ‘küresel olarak tanımlanmaya yakın olan bu savaşın, ülkeleri ve uluslararası liderleri bataklığın içine çektiğini ve onları, özellikle de Batılı ülkeleri, bu savaşın ana tarafları haline getirdiğini, dolayısıyla Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın çabalarının Suudi Arabistan'ın bu krizdeki politikasını barış için güçlü bir referans haline getirdiğini’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan el-Mutayri, “Suudi Arabistan'ın vizyonu tamamen farklı; siyasi ve stratejik değerlendirmelere dayanıyor, ittifakların doğasına bakıyor, önde gelen figürler üzerinde özel bir pozisyona sahip değil ve krizin objektif bir okumasını yapıyor. Dolayısıyla rolü, kişileri sorumlu tutmak ya da değerlendirmek değil, barışı müzakere etmek için bir arabulucu olarak ortaya çıkmıştır” değerlendirmesinde bulundu.

Bir vizyondan akıllı altyapı ve zengin kentsel deneyimlerle somutlaşan gerçeğe: Mekke Masar Destinasyonu