BMGK, Sudan ordusundan yönetimi sivillere teslim etmesini istedi

Dün Askeri Konsey’in açıklamasına karşı düzenlenen protestolarda oğlunu omuzlarında taşıyan bir gösterici (AFP)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Sudan’daki değişimin ‘barışçıl doğasını korumasını’ talep etti. Yönetimin sivillere geçişinin sağlanması ve şiddete götürecek her şeyden kaçınılması gerektiğinin altı çizildi. Sudan halkının meşru taleplerinin anayasanın ruhuna ve ülkede yürürlükte olan medeni kanunlara uygun olarak karşılanmasının gerekliliğine vurgu yapıldı. Öte yandan Sudan BM Daimi Temsilcisi Yasir Abdullah Abdusselam, Askeri Konsey’in şu anki geçiş dönemini kısaltma olasılığının bulunduğunu açıkladığını ifade etti.
BM Güvenlik Konseyi, dün ABD ve konseydeki Avrupa Birliği (AB) üyesi 5 ülkenin talebi üzerine kapalı oturumda toplandı.
BMGK’daki diplomatlar Şarku'l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Sudan’da gerçekleştirilen geniş çaplı barışçıl protestolar ve Askeri Geçiş Konseyi’nin, Devlet Başkanı Ömer el- Beşir’i görevden almasının ardından 15 üyenin yönetimin sivillere geçmesinin gerekliliği konusunda hemfikir olduğunu açıkladı. Başta Rusya olmak üzere bazı ülkeler, BMGK’nın mevcut durumda herhangi bir resmi tavır sergilemesini reddetti. Öte yandan Avrupa ülkeleri bu Arap-Afrika ülkesindeki ‘geçici durum’ konusunda ortak bir tutum sergiledi.
BMGK’da gerçekleştirilen toplantıda BM Barışı Koruma Operasyonları Genel Sekreter Yardımcısı Bintou Keita, son gelişmeler hakkında bilgi verdi. Toplantıda, “Avrupalı ​​üye devletler durumu yakından izleyen ortak bir pozisyonda bulundular” dedi. BMGK üyelerinden bir diplomat, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada Rusya’nın yönetimin sivillere geçmesi gerektiğini belirttiğini ancak şu aşamada Konsey’in Sudan’a resmi bir müdahalede bulunması taraftarı olmadığını söyledi. Batılı ülkeler, BMGK’nın yalnızca toplanmasını, Sudan'daki aktif güçlere kuvvetli bir mesaj olarak değerlendiriyor.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Şarku'l Avsat’a, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Sudan’daki gelişmeleri yakından takip ettiğini ifade etti. En önemli meselenin vatandaşların temel hak ve özgürlüklerinin korunması olduğuna vurgu yapan Dujarric, ülkenin güvenliğini ve istikrarını zayıflatan veya insani yardımın sağlanmasını engelleyen faaliyetlerden kaçınılması gerektiğini söyledi.
Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonu’nun ülkedeki durumu yakından takip ettiği belirtildi.
İngiltere’den açıklama
İngiltere BM Daimi Temsilcisi Karen Pierce yaptığı açıklamada, “Sudan’daki durumu yakından gözlemliyoruz. Sivil yönetime mümkün olan en kısa sürede dönmenin bir yolunu bulmak önemli. Durumu, Sudan'ı ve tüm Afrikalı ortaklarımızı burada izlemeye devam edeceğiz. Umarım bu sona ulaşılmasını sağlayabiliriz” şeklinde konuştu.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Sudan'da sükûnet ve gösterilerde gözaltına alınan sivillerin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Bachelet, Cenevre ve New York’ta dağıtılan yazılı açıklamada, Sudan'daki yetkili makamlara, insan haklarının korunması ve şiddetten kaçınmaları konusundaki genel yükümlülüklerine değindi.
"Bu, Sudan için çok kritik ve değişken bir an ve derin belirsizlik ve tedirginlik var." ifadesini kullanan Bachelet, ülkedeki gelişmeleri yakından takip ettiklerinin altını çizdi.
Bachelet ayrıca, Sudan güvenlik güçlerini ve adalet mercilerini uluslararası insan hakları hukukunun gereğini tam olarak yerine getirmeye çağrısında bulundu.
Sudan'da sükunet çağrısı yapan ve yetkili makamları barışçıl gösteriler sırasında gözaltına alınanları serbest bırakmaya davet eden Bachelet, geçtiğimiz Aralık ayından bu yana göstericilere karşı aşırı güç kullananlar hakkında bağımsız, hızlı ve etkin bir soruşturma başlatılması gerektiğini belirtti.
İnsan Hakları Konseyi Başkanı Coly Seck ise Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada “Hepimizin istediği barışçıl protesto ve demokratik geçiş sağlanması. Bunlar bizim için önemli şeyler. Durum, insanların barışçıl bir şekilde ortaya çıkmasına izin veriyor” dedi. İnsan Hakları Konseyi ve Güvenlik Konseyi'nin, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin çok sayıda Sudanlı yetkiliyle yapılan suçlamalarla ilgili konuları takip ettiği vurgulandı. Öte yandan Arap Devletleri Birliği Genel Sekreteri Sözcüsü Büyükelçi Muhammed Afifi de birliğin gelişmeleri yakından takip ettiğine dikkat çekerek, Sudan halkının ülkenin yararı konusunda hemfikir olmasını umduklarını ifade etti.
Bahreyn Krallığı, Sudan Cumhuriyeti'ndeki güncel gelişmeleri büyük bir ilgiyle takip ettiğini vurguladı. Bahreyn Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Manama'nın Sudan'ı destekleyen duruşunun sabit olduğunun vurguladığı belirtildi.