عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Filistin: Mahmud Abbas, Yüksek Yargı Konseyi'ni feshetti

Geçici Yargı Konseyi’nin Başkanlığına getirilen Ebu Şerar yemin etti (WAFA)
Geçici Yargı Konseyi’nin Başkanlığına getirilen Ebu Şerar yemin etti (WAFA)
    Ramallah / Şarku’l Avsat
TT
TT

Filistin: Mahmud Abbas, Yüksek Yargı Konseyi'ni feshetti

Geçici Yargı Konseyi’nin Başkanlığına getirilen Ebu Şerar yemin etti (WAFA)
Geçici Yargı Konseyi’nin Başkanlığına getirilen Ebu Şerar yemin etti (WAFA)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın, yargıçların emeklilik yaşını 60'a düşürme ve Yüksek Yargı Konseyi'ni feshederek bir yıl süreyle görev yapacak geçici yargı konseyi oluşturma kararı, Filistin kamuoyunda temkinle karşılandı.
Anayasa uzmanları, Abbas’ın aldığı kararın yargıya müdahalenin önünü açmasına neden olabileceğine dikkat çekerek uyardı.
Filistin Devlet Başkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Geçici Yargı Konseyi görev tanımında şunlar yer alıyor: Mahkeme heyetlerini yeniden şekillendirme, yargının görevlerini yerine getirme, yargı reformu için gerekli kanun tasarılarını hazırlama, vatandaşların yargıya olan güvenini yeniden tesis etmek ve dava sürelerini kısaltma.
Filistin resmi haber ajansı WAFA'da yer alan habere göre, Abbas’ın yargıyla ilgili aldığı kararın gerekçesi şu şekilde sıralanıyor:
-Mevcut Yüksek Yargı Konseyi’nin yargıda hızlanan çöküşü durdurma, düzeltme ve geliştirmede başarısız olması
-Yargı reformu konusunda artan talepleri karşılama
-Yargının işleyişi ve davaların uzunluğu sebebiyle kamuda yargıya olan güvenin istikrarlı bir şekilde düşmesi.
Bir yıl süreyle görev yapacak geçici yargı konseyinin başına Eski Yüksek Mahkeme ve Yüksek Yargı Konseyi Başkanı İsa Ebu Şerar getirildi.
Konsey üyeleri arasında Eski Yüksek Mahkeme üyesi Azmi Tancir, Yüksek Mahkeme üyesi Selva es-Sayed, Temyiz Mahkemesi Başkanı Huseyin Ubeydat, Temyiz Hakimi Abdulkerim Hanun, Başsavcı ve Adalet Bakanı Yardımcısı bulunuyor.
Independent Arabia’dan Halil Musa’nın haberine göre Filistin lideri Mahmud Abbas’ın kararname yoluyla aldığı kararların arkasında, halkın yargının işleyişinden memnun olmaması yatıyor . 
Yargı reformları akamete uğradı
Independent Arabia’ya konuşan anayasa uzmanları, feshedilen Yüksek Yargı Konseyi’nin yargı reformlarını gerçekleştirme irade ve isteğine sahip olmayışını yürütme organının yargıya müdahalesine zemin hazırladığını söylediler. 
Uzmanlara göre, “Yüksek Yargı Konseyi’ndeki yargıçların yargının ıslahı noktasında birçok girişimi başarısızlıkla sonuçlandı” ve “reform çalışmalarının başlaması için bu yargıçların emekliye ayrılması şarttı.”
Uzmanlar, eski yargıçların yargı reformu konusunda duyduğu isteksizliğin yürütme organının Yüksek Mahkeme’nin kararlarını etkilemesine neden olduğunu belirtiyorlar.
Aynı uzmanlar Yüksek Mahkeme’nin felç olduğunu ve geçen yıl aldığı kararların yüzde 95’inde yürütme organının müdahalesi bulunduğunu ifade ettiler.
Abbas’ın yargıçların emeklilik yaşını 60'a düşürme kararı ise çoğu Yüksek Mahkeme yargıcı olan 48 yargıcın emekliye ayrılmasıyla sonuçlandı.
Anayasaya aykırı
Yargı Bağımsızlığı ve Hukukun Üstünlüğü için Ulusal Yürütme Kurulu Direktörü Macid Aruri, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, “Abbas’ın Yüksek Yargı Konseyi’ni feshederek yerine geçici yargı konseyi kurmasına emsal teşkil edecek bir uygulama yok çünkü bu anayasaya aykırı” ifadelerini kullandı.
Ancak Aruri, seçilmiş meclisin olmadığı bir ortamda Abbas’ın “geçici adalet seçeneğine başvurabilme imkanına sahip olduğunu” söyledi.
Aruri, geçici konseyin gerçekten yargıyı ıslah etme amacıyla mı yoksa Başkan Abbas’ın yargı üzerinde tahakküm kurmak için mi kurulduğunu anlamak için, konseyin önümüzdeki haftalarda alacağı kararları takip etme çağrısında bulundu.
Adalet Bakanı
Filistin Adalet Bakanı Muhammed Eş-Şelalde, Abbas’ın aldığı kararların bağımsız ve adil bir yargı organının inşasını hedeflediğini belirtti.
Şelalde, “Geçici konsey, mahkeme heyetlerini yeniden şekillendirme görevini yerine getirerek, yargının güvenirliğine gölge düşüren yargıçların uzaklaştırılmasını sağlayacak” dedi.
Yürütme organının yargının yetkilerine müdahalesiyle ilgili eleştirileri reddeden Şelalde, “Başkan Abbas kararlarını Filistin halkının yüksek çıkarlarından hareketle alır” ifadesini kullandı.
Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu Müdürü Ammar Ed-Devik de, Abbas’ın toplumdan gelen yargı reformu taleplerine kulak vererek söz konusu kararları aldığını söyledi. Ancak Devik, konseyin alacağı kararların takipçisi olacaklarını sözlerine ekledi.
Yürütme organını zapt etmek 
Devik, geçici konseyin yapacağı atamalarda siyasi parti üyeliğini değil liyakat esasını gözetmesi gerektiğini belirterek, yürütme organının yargı üzerindeki etkisini kısıtlayacak sınırlamaların getirilmesini ümit ettiğini söyledi.
Yargı Islahı ve Korunması için Ulusal Koalisyon, yaptığı açıklamada, geçici konseyin yargı reformlarının hayata geçirilmesinde gerçek bir fırsat olmasını arzu ettiklerini ancak konseyin görevlerini yerine getirirken bir dizi kural ve denetime tabi tutulması gerektiğine dikkat çekti.
Koalisyon, yürütme organı ve güvenlik birimlerinin yargıya müdahalesini engellenmesi, yargıçları dış veya iç müdahaleye karşı koruyacak tedbirlerin alınması ve yapılan müdahalelerin cezalandırılmasını sağlayacak bir mekanizmanın inşa edilmesinin gerekliliğine vurgu yaptı.
Koalisyon ayrıca hakim ve savcıların vereceği kararlarda liyakat, profesyonellik, güvenirlik ve bağımsızlık ilkelerinin esas almalarını sağlayacak ortamın sağlanması gerektiğini kaydetti.
Koalisyonun açıklamasında Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki yargının mümkün olan en kısa sürede birleştirilmesi için belirli bir plan ortaya konulması talep ediliyor. Aynı şekilde atama ve terfilerde herhangi bir siyasi çıkar gözetmeksizin şeffaflık ve dürüstlük kriterlerine uyulması gerektiği belirtilen açıklamada, yapılacak yargı reformlarında Yüksek Mahkeme yapılanmasının yeniden gözden geçirilmesi talebi dile getiriliyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
TT
TT

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)

Denise Rahma Fahri

Son zamanlarda, Lübnan'daki yerel medya kuruluşları, İran Devrim Muhafızlarına yakın bir merkez olan Tahran'daki Savunma Çalışmaları Merkezi'nden sızdırıldığı bildirilen bir İran belgesi yayınladı. Belge Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Ulusal Muhafızlara” dönüşmeyi öneriyor ve buna hazır olduğunu ifade ediyor. Belgeye göre, Lübnan Ulusal Muhafızları, “Meçhul Asker Kurumu” bünyesinde bir direniş unsuru ve stratejik yedek kuvvet olarak yer alacak. Belgede belirtildiği üzere, bu “direnişin” sonu değil, silahların devletin elinde olduğu yeni bir dönemin başlangıcı. Hizbullah’a yakın bir kaynak, bu belgeden haberdar olmadığını, şu anda konuya ilişkin belirli bir vizyon bulunmadığını ve meselelerin silah ile ilgili diyaloğun kaderiyle bağlantılı olduğunu belirtse de, Hizbullah liderliği bu belgeyi resmi olarak yalanlamadı. Birçok kişi de belgeyi, Hizbullah'ın silahını korumayı, komutayı Devrim Muhafızları ile sınırlandıran, resmi ordusunun ise sembolik bir rol oynadığı İran modelini benimseyerek, varlığını meşrulaştırmayı amaçlayan öneri ve çözümler için nabız yoklaması olarak değerlendirdi.

frgty
İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor (AFP)

Diğer Seçenek Hareketi'nin lideri Alfred Madi, bu belge hakkında ilk konuşan kişi oldu. Madi, Cumhurbaşkanı Joseph Avnn, Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerini içeren ve Lübnan ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışan komitelerin yanı sıra, Hizbullah’ın talep ettiği garantilerin İran'ın önerisinin ciddiyetini gösterdiğini açıkladı.

Sızdırılan metin

İmza bekleyen bir taslak bildiri olduğu düşünülen İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor. Hizbullah'ın “Ulusal Muhafız”a dönüşmeye hazır olmasını da, caydırıcılık denklemini Lübnan devleti bayrağı altında pekiştirme ve ulusal güçleri halkın ve anayasanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde yeniden konumlandırma taahhüdü çerçevesinde değerlendiriyor.

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızları'na tamamen dönüştürülmesi sürecinin” başlamasını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor. Belgeye göre Ulusal Muhafızlar, Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı komutasında ve Bakanlar Kurulu ile koordinasyon halinde, ulusal egemenlik çerçevesinde faaliyet gösteren egemen bir halk direniş oluşumudur.

Pratik adımlara gelince, belgede “bu yıl sonuna kadar, elit birlikler, silah depoları ve komuta kontrol merkezleri de dahil olmak üzere, kuzeyden güneye tüm silah ve muharebe kabiliyetlerinin kademeli olarak Lübnan Ulusal Muhafızları'na devredileceği” belirtiliyor. Belgede ayrıca, “daha önce direnişle bağlantılı olan ileri askeri üretim birimlerinin resmen Lübnan devletinin denetimine girdiği ve gizli teknik ve güvenlik raporlarını, en yüksek egemenlik koruması çerçevesinde, Cumhurbaşkanı aracılığıyla Bakanlar Kurulu'na sunduğu” da ifade ediliyor. Bu birimler arasında hassas mühimmat üretimi, savunma sistemleri, insansız hava araçları, füzeler ve uzun menzilli mermilerin geliştirilmesi yer alıyor.

sdfgth
Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Lübnan Ulusal Muhafızları”na dönüşmeyi öneren ve buna hazır olduğunu belirten bir belge yayınlandı (Reuters)

İran'ın önerisi, Lübnan Savunma Bakanlığı'nı, korunan teminatlar dahilinde ve gönüllülere doğrudan maaş ödenmeden, Ulusal Muhafızlar ile ilgili gizli altyapı ve operasyonel görevlerden sorumlu kuruluş olarak belirliyor. Yine öneriye göre Ulusal Muhafızlar, acil durumlarda hızlı karar alma ile ilgili taktiksel nedenlerle bağımsız bir operasyon odası ile birlikte Meçhul Asker Kurumu’na  bir direniş bileşeni ve stratejik yedek olarak dahil edilecek.

İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik Lübnan’ın sonudur

Independent Arabia, bu belgenin Farsçasını aradı ve hatta kendisini hazırladığı söylenen kurumun web sitesini taradı, ancak hiçbir şey bulamadı.

Aynı zamanda, Diğer Seçenek hareketinin lideri Alfred Madi, önerinin sadece medyada çıkan bir haberden ibaret olsa da masum olmadığını vurguluyor. Bu yönde bir dizi adımın atıldığını açıklıyor. Ona göre bu adımların en dikkat çekeni, Hizbullah, Emel Hareketi ve Cumhurbaşkanı Avn'dan oluşan ortak komitelerin ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışmak üzere medyadan uzakta, tamamen gizlice düzenlediği toplantılardır. Bu çalışma, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi karşılığında talep ettiği garantilerle ilgili olarak son zamanlarda gün yüzüne çıkan taleplerle örtüşüyor. Madi, bu önerinin Cumhurbaşkanı'nın tasarrufunda olmasıyla ilgili sızdırılan belgenin içeriğine de ışık tutuyor. Tüm göstergelerin, Hizbullah'ın Cumhurbaşkanı Avn'a, başkan yardımcılığı ve ordu komutanı yardımcılığı görevlerini güvence olarak almadığı sürece hiçbir şey vermeyeceğini gösterdiğini belirtiyor. Bunun için anayasa değişikliği veya yeni bir kuruluş konferansı gerekiyor. Madi, daha fazla ayrıntı vermekten kaçınarak, “Perde arkasında bir şeyler planlanıyor ve ana hatları artık belli” diye ekliyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre belgeyle ilgili sızıntıların ciddiyetiyle ilgili olarak, İran'ın Hizbullah'ın askeri kanadını Ulusal Muhafızlar adı altında koruma türünden bir sızıntı, silahların teslim edilmesini ve sadece devletin elinde olmasını şart koşan Lübnanlı ve uluslararası talepleri atlatmaya veya etrafından dolanmaya yönelik akıllıca bir girişim sayılmıyor. Aksine, söz konusu öneri ile “çözüm bu” ve orduya ancak tek grup halinde entegre oluruz diyorlar.

Madi, bu öneri ile ilgili olarak şunu da ekliyor: “Hizbullah'ın silahları sorununu çözmeyecek, aksine ülkeyi yıkıma ve Hizbullah’ın Lübnan’ı işgalini meşrulaştırmaya götürecek, ki bu da siyasi bir sapkınlıktır”. Ayrıca “sadece zorlu çözümü uygulamaktan kaçınmak için Lübnan formülünün tamamını değiştirebilecek bir öneriyi kabul etmek mümkün değil. Hizbullah'ı da içeren bir Ulusal Muhafız Birliği kurmak, Sünniler, Hristiyanlar veya Dürziler için ve hatta Şiilerin yarısı için bile kabul edilemez. Böyle bir çözümü ancak mevcut siyasi otorite sürdürebilir. İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik bir ülke olarak Lübnan'ın sonu demektir” diye de vurguluyor.

Askeri kaynaklar

Askeri çevreler ise bu önerinin Lübnan'ı yıkıma götüreceğine ve federal bir sistemin dayatılmasına yol açacağına inanıyor. Zira bu durum, bir Hristiyan Ulusal Muhafız Birliği, bir Sünni Ulusal Muhafız Birliği ve bir Dürzi Ulusal Muhafız Birliği kurulması yönünde karşı talepleri tetikleyebilir. Askeri çevreler “böyle bir proje yaşayamaz ve amacı Lübnan'ı federal bir devlete dönüştürmek olmadığı sürece imkânsızdır. Bu öneri bir İran rüyasıdır ve gerçekleşmeyecektir” diyor. Bunu tanımlamak için halk arasında yaygın “Şeytan’ın cennete girmeyi hayal etmesi gibi” sözünü kullanan çevreler, ulusal ordunun yanı sıra tüm bu silah ve teçhizata sahip bir silahlı örgütün varlığını dahi şiddetle reddediyor. Böyle bir öneriyi sızdırmanın, Lübnan devletini ve ABD'yi alt etme çabalarını gizlediğine ve ancak Lübnan'ın merkezi siyasi otoriteye sahip bir devletten ademi merkeziyetçi bir devlete dönüşmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorlar.

Aynı çevreler, İran ve Hizbullah'ın nabız yoklamak için belgeyi kasıtlı olarak sızdırmış olma ihtimalini de göz ardı etmiyor. Belgenin içeriğinin merkezi bir devlet içinde uygulanmasının, o devletin yıkılması anlamına geleceğine ve Lübnan'daki diğer mezhep ve dini grupları silahlanmaya iteceğine inanıyorlar. Dahası, “böyle bir karar, zaten hayal kırıklığı içinde yaşayan askeri personeli daha da hayal kırıklığına uğratacaktır” diyorlar. Ulusal Muhafızlar personelinin veya Ulusal Muhafızlar kılığındaki Hizbullah üyelerinin maaşlarını kim ödeyecek, eski cumhurbaşkanı Emile Lahud döneminde direnişin yararına ordudan kesilen fonlar yetmez mi diye soruyorlar. Böyle bir karar Lübnan Ordusu için felaket olur diye de ekliyorlar.

Hizbullah’a yakın kişiler; böyle bir öneri yok diyorlar.

Hizbullah'a yakın bir isim olan siyasi analist Faysal Abdussettar, böyle bir önerinin mevcut olmadığını ve bu konunun masada bile olmadığını vurguluyor. Abdussettar, “Lübnan daha önce 1960'ların sonlarında benzer bir deneyim yaşamıştı, ancak bu anlamda değil, daha ziyade 'ordu destekçileri' bayrağı altında bir oluşum söz konusuydu. O dönemde mesele, Filistinli örgütlerin ve güçlerin varlığının ardından birçok güney bölgesinde hakim olan durumla ilgiliydi” diyor. Bunun bugün yeniden gündeme gelmesine şaşırdığını ifade eden Abdussettar, herhangi birinin bu dönemi taklit etmek veya direnişin elindeki silahlar sorununa bir çözüm bulmaya çalışmak amacıyla bunu gündeme getirmiş olmasından şüphe duyuyor. Abdussettar’a göre bu öneri “ne ciddi ne de mevcut değil.” Şunu da ekliyor: “Herkesin bildiği yerleşik denklem, silahların teslim edilmesinin söz konusu olmadığıdır. Ulusal savunma stratejisi kapsamında bir tartışma yapılabilir, ancak bu konu derinlemesine bir diyalog gerektiriyor. Diyalog ise devletin başı olan Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere tüm Lübnanlı liderler için artık kaçınılmaz hale geldi.” Ancak Abdusettar, ABD Başkanı Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Lübnan'dan ayrılması ve ABD'nin Lübnan'ın yanıtına nasıl bir yanıt vereceğinin henüz bilinmemesi nedeniyle yakın gelecekte herhangi bir diyalog olasılığının uzak olduğunu “bu nedenle, bir sonraki adımların netleşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu” belirtiyor.