Libyalı kadın siyasetçi ve aktivistler suikast ve kaçırılmalara maruz kalıyor

Kaçırılan milletveki Siham Sergiva ve BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams (BM Libya Destek Misyonu)
Kaçırılan milletveki Siham Sergiva ve BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams (BM Libya Destek Misyonu)
TT

Libyalı kadın siyasetçi ve aktivistler suikast ve kaçırılmalara maruz kalıyor

Kaçırılan milletveki Siham Sergiva ve BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams (BM Libya Destek Misyonu)
Kaçırılan milletveki Siham Sergiva ve BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams (BM Libya Destek Misyonu)

Libya’da 17 Şubat 2011’de ayaklanmanın patlak vermesinden bu yana, kadınlar radikaller ve militanların hedefi haline gelerek suikast ve kaçırılmalara maruz kalıyor.
Libyalı kadınların, özellikle şiddet, savaş ve çatışmalarla geçen son 9 yılda acıları daha da artarken, kadın siyasetçi ve aktivistler de bundan payını aldı.
Bunlardan en bilinenleri, suikast sonucu hayatını kaybeden Feriha el-Barkavi, İntizar el-Husari, Salva Bukaykis ve Temmuz 2019’da Trablus’taki savaşın durması gerektiğine ilişkin açıklamasından saatler sonra Bingazi’deki evinden kaçırılan Temsilciler Meclisi üyesi Siham Sergiva oldu.
25 Haziran, cinsiyet eşitliği alanındaki faaliyetleri ile tanınan aktivist Salva Bukaykis’e yönelik suikastın altıncı yıldönümüydü.
Bukaykis, kimliği belirsiz kişiler tarafından Bingazi’deki evinde eşinin gözleri önünde başından vurularak öldürülmüştü.
Asıl mesleği avukatlık olan Bukeykis, Libya'nın önde gelen insan hakları savunucularından biriydi. Ulusal Diyalog Hazırlık Komitesi Başkan Vekili olarak görev alan Bukaykis, merhum lider Muammer Kaddafi’ye karşı başlatılan devrimin de önemli isimlerindendi.
Birleşmiş Milletler (BM) eski danışmanı olan Büyükelçi İbrahim Musa Carada, “Salva Bingazi’nin rengiydi. Bingazi de Libya’nın rengi. Renkler siyah bayraklarla öldürülmez ve beyaz kefenlerle örtülmez. Biz hala barışı arıyoruz” diyerek üzüntüsünü dile getirdi.
BM Libya Destek Misyonu da, Libyalı kadınların tüm siyasi süreçler ve barışın inşasına yönelik girişimler de dahil olmak üzere kamusal yaşama tam ve etkin katılımının kendileri için temel bir öncelik olmaya devam ettiğine vurgu yaptı.
Açıklamada, “Bukaykis suikastı, şimdiye kadar kadın aktivist ve insan hakları savunucularının güvenliğine dair bozulmanın devam ettiğini gösterdi. Kadın politikacılar ve insan hakları savunucularını hedef alan suçların cezasız kalması da sürüyor. 17 Temmuz 2014 tarihinde Temsilciler Meclisi üyesi Feriha el-Barkavi, Şubat 2015'te insan hakları aktivisti İntizar el-Husari, 29 Mayıs 2014’te gazeteci Naseb Kurnafa öldürüldü. Seslerini duyurma cesareti olan kadınlara karşı şiddetin cezasız kalması suçları teşvik etti. Bu da diğer kadınları kamusal yaşama katılmak yerine ülkeden kaçmaya zorladı” ifadeleri kullanıldı.
Ülkede çatışmanın devam etmesi ve şiddet içeren radikalizmin artmasının Libyalı kadınları çok fazla etkilediğine dikkat çekilen açıklamada, kadınları hedef alan suçlara karşı hesap verebilirliğin yanı sıra yetkililer tarafından koruma sağlamak ve tüm mağdurların misilleme korkusu olmadan şikayet edebilmeleri için daha etkili önlemler alınması çağrısında bulunuldu.
BM Libya Destek Misyonu, Libyalı kadınları güçlendirmeye, kamusal yaşamdaki rollerini artırmaya, barışın inşası ve uzlaşma süreçlerinde erkeklerle eşit biçimde katılımlarını sağlamaya kararlı kalacağını da vurguladı.
Libya’daki uluslararası örgütler ve diplomatik misyonlar, Temsilciler Meclisi üyesi Siham Sergiva’nın kaçırılmasını kınadı.
Sergiva’nın yakınlarına göre maskeli ve silahlı kişiler Sergiva’nın evini basarak onu kaçırdı ve o esnada evde olan eşini de bacağından vurdu.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.