Cezayirli yetkililer, Fransız makamlarına teslim etmek amacıyla, Fransız sömürgeciliğine karşı yürütülen Bağımsızlık Savaşı’nda (1954-1962) ortadan kaybolan en az 2 bin kurbanın listesini hazırladı. ‘Tarihsel bellek üzerinde çalışma’ dosyası çerçevesindeki bu adım, söz konusu kurbanların cesetlerinin kaderi ve kalıntılarının tutulduğu yeri öğrenmek amacıyla gerçekleşti. Söz konusu dosya, Fransa’nın 19’uncu yüzyılda Cezayirli direniş önderlerinden 24'ünün kalıntılarının teslim edilmesi sonrasında gündemdeki yerini koruyor.
Devrim tarihine odaklanan Mücahitler Ulusal Örgütü lideri tarafından Şarku’l Avsat’a yapılan açıklamada, ‘Bağımsızlık Savaşı’ndaki kayıplar’ dosyası üzerinde Mücahitler Bakanlığı ile 5 yıldır çalışıldığı ifade edildi. Şehir ve köylerden en az 2 bin kişinin, sömürgeci ordu ve polis tarafından öldürüldüğü ve kurbanlardan birçoğunun siyasi eylemci olduğu belirtildi. Mücahitler Ulusal Örgütü lideri açıklamasında “Bu konuda çalışma yapılması, 2012’deki Fransa ziyaretinde, Fransız eski Cumhurbaşkanı François Hollande’dan konuyu ciddi bir şekilde inceleme onayı alan eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika tarafından emredildi” dedi. Söz konusu dönemde Hollande’ın ‘sömürgeciliğin kurbanlarına büyük acı çektiren haksız bir sistem olduğunu’ söylediğine değinen lider, bu açıklamadan Fransa’nın ‘bellek dosyasında’ taviz vermeye hazır olduğunun anlaşıldığını aktardı.
Cezayir Mücahitler Bakanı Et-Tayyib Zeytuni, perşembe günü başkentte yaptığı açıklamada “Cezayir, sömürgecilik tarafından tasfiye edilen ve mezar yerleri gizlenen 2 bin 200 Cezayirlinin kaderinin açıklanması talebinde bulundu” dedi. Bunlar arasında Arap din adamı Tebsi, mücahit Ceylali Buname ve bağımsızlık devrimini destekleyen ve Cezayir’de yaşayan Avrupalılardan olan meşhur Fransız komünist aktivist Maurice Audin’in de yer aldığını belirtti.
Zeytuni açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Cezayir, Fransa ile ilgili 5 dosya üzerine duruyor. Kayıp kişiler, direnişçi önderlerin ceset kalıntılarının geri alınması, bağımsızlık devrimi ulusal arşivlerini elde etmek, nükleer deneme kurbanlarının tazminatlarının ödenmesi de bu dosyalar arasında. nükleer deneme mağdurlarının tazminatı dosyası ile ilgili uzun zaman önce başlatılan çalışmaya devam edilmesine ciddi şekilde önem veriyor. Bu minvalde Cezayir tarafına fayda sağlayacak önerilerde bulundu.”
Zeytuni ayrıca kayıp sayımının “ailelerin verdiği bilgiler doğrultusunda sürdürüldüğünü” de vurguladı.
Söz konusu nükleer denemeler Fransa tarafından 1962-1967 yılları arasında Cezayir çölünde yapılmıştı.
Bağımsızlık devrimi arşivini elde etmenin “ülke hafızasının önemli bir parçası” olduğunu söyleyen Zeytuni, Cezayir ve Fransız hükümetlerinden iki heyetin “yakında bu soruna nihai bir çözüm bulmak için bir araya geleceği” bilgisini verdi. Ancak toplantının ne zaman ve nerede yapılacağı hakkında ayrıntı vermedi.
Fransızlar, devrim arşivin büyük bir bölümünü son yıllarda Cezayir'e teslim etti. Ancak bazı belgeleri ve olaylara ilişkin ayrıntıları ‘devlet sırrı’ oldukları gerekçesiyle vermedi.
Cezayir Kültür Bakanı İzzeddin Meyhubi, 2018’de Şarku’l Avsat tarafından yayınlanan bir makalede konuya dair şunları söylemişti:
“Bellek dosyası, Cezayir-Fransa ilişkilerinde sürekli mevcuttur. Bazı ilgili meselelerin ele alınışında ciddi gelişmeler kaydediliyor. Örneğin Fransa Cumhurbaşkanı, Cezayirli direnişçilerin kafataslarını Fransa'daki İnsan Müzesi’nde tutmayı kabul etti. Bu, devrim arşivini tüm boyutlarıyla geri alma dosyasıyla ilgili önemli bir adımı teşkil ediyor.”
Cezayir’de, söz konusu 24 önderin kalıntılarını defnetmek için geçen hafta 5 Temmuz Bağımsızlık Günü’nde cumhurbaşkanlığı tarafından bir cenaze töreni düzenlenmişti.
Cezayir, Fransa'yı Bağımsızlık Savaşı’nın kaybolan kaderini ortaya çıkarmaya çağırıyor
Cezayir, Fransa'yı Bağımsızlık Savaşı’nın kaybolan kaderini ortaya çıkarmaya çağırıyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة