Yemen: Husiler bir camiyi hedef aldı, 10 Husi öldürüldü

Husi milisler, Yemen’in başkenti Sana’da toplandı (Reuters)
Husi milisler, Yemen’in başkenti Sana’da toplandı (Reuters)
TT

Yemen: Husiler bir camiyi hedef aldı, 10 Husi öldürüldü

Husi milisler, Yemen’in başkenti Sana’da toplandı (Reuters)
Husi milisler, Yemen’in başkenti Sana’da toplandı (Reuters)

Yemen’in Hudeyde vilayetinin güney batı sahilinde son iki gün içinde 10 darbeci Husi öldürüldü. Bunlardan dördü Yemen Ulusal Ordusu’ndaki Koasliyon Kuvvetleri’ne bağlı keskin nişancılar tarafından vurulurken, diğer altısı ise milislere bağlı bir timin, daha önceden darbeci Husiler tarafından yerleştirilen el yapımı bir patlayıcıya basması ve mayının infilak etmesi sonucu öldü. Bununla eş zamanlı olarak darbeci Husi milisler Hudeyde’nin güneyindeki Hays’ın kuzey batısında bulunan bir camiyi hedef aldılar. Yemendeki askeri timler çoğunlukla sandık taşıyan bir araç, aracın şoförü ve iki yardımcısıyla 6 tane silahlı askerden meydana geliyor.
Salı günü kaynaklar tarafından teyit edilen bilgide, 6 yıldan beridir darbeci Husi milisler tarafından işgal altında tutulan Taiz şehrinin doğusundaki bir yerleşim bölgesinde Husilere ait bir mayının patlaması sonucu bir çocuğun yaralandığı bildirildi. Buna ek olarak, ülkenin güney doğusunda bulunan Bayda’nın kuzeyindeki Radman şehrine bağlı Havran bölgesinde daha önce Husi milisler tarafından yerleştirilen mayının patlaması sonucu bir kadının öldüğü bir başka kadının ise yaralandığı ifade edildi.
(Kızıldeniz) Batı Sahili’ndeki Koalisyon Kuvvetleri askeri medyasının, Koalisyon Kuvvetleri’ndeki askeri kaynaklardan aktardığı bilgide, “Hudeyde’nin güneyindeki Tahita ilçesinde sıcak temasın sağlandığı ön hatlarda, Husi milis unsularının hareketliliğini izleyen Koalisyon Kuvvetleri keskin nişancıları 4 Husi militanı vurarak etkisiz hale getirdi”  ifadelerine yer verildi.
Darbeci Husi milisler tarafından daha önceden Hays şehrinde döşenen mayınlar, Salı günü gruba mensup 6 kişinin ölümüne sebep oldu. Batı Sahili cephesindeki hükümete bağlı Devler Tugayı Kuvvetleri Medya Merkezi’nin, Hays Cephesi’nde konuşlandırılan 11. Devler Tugayı Operasyon Komutanı’ndan aktardığına göre, “Husi milisler, Hays’ın batısında bulunan Haminiye bölgesinde bulunan 11. Devler Tugayı karargahının karşısındaki bölgelere asker konuşlandırmaya çalıştığı sırada, Husi timlerinden birinin mayına basarak havaya uçtuğunu, timde bulunan 6 militanın paramparça olduğu” ifade edildi.
Koalisyon Kuvvetleri Askeri Medyası’nın Pazartesi günü Koalisyon Kuvvetler askeri kaynaklarından aktardığı haberinde, son birkaç gün içinde 9 Husi keskin nişancı ve 3 yardımcısının Batı Sahili’nde konuşlandırılmış Koalisyon Kuvvetleri tarafından öldürüldüğünü teyit etmişti.
Bu arada, Salı günü Husi milisler tarafından ateşlenen bir havan mermisi Hays’ın kuzey batısındaki Beyt Mağari Camii’ne ve bölgedeki bir vatandaşın evine isabet etti. Hükümete bağlı Devler Tugayı Askeri Medya Merkezi’nin Hays’taki yerel kaynaklardan naklettiğine göre, Husi milislerin Beyt Mağari’deki meskun köylere doğru bir dizi ağır hava mermisi attığı, bu havanlardan birinin Beyt Mağari’deki camiye isabet ettiği, bir başka havan topunun ise Abdullah Muhammed Kaid adlı bir vatandaşın evine isabet ettiği, yaşananlar sebebiyle ailenin Hays şehir merkezine göçmek zorunda kaldığı belirtildi. Ayrıca, isabet eden havan mermisi sebebiyle maddi zararın yanı sıra evde büyük çaplı hasar meydana geldiği, yaşananların vatandaşlar arasında korku ve paniğe sebeb olduğu ifade edildi.
Bu gelişme, Koalisyon Kuvvetlerinin aynı bölgede Husi milislerin bir saldırı girişimini başarısızlığa uğratması ve darbecilerin safında çok sayıda askerin ölmesi ve yaralanmasının ardından yaşandı. Saldırıların Batı Sahili’ndeki Koalisyon Kuvvetleri tarafından başarısızlığa uğratılması ve Husilerin bu sırada birçok kayıplar vermesi, milislerin bölgede rastgele bir bombardıman başlatmasına neden oldu. Dün (Çarşamba) sabah, darbeci Husiler çeşitli ölçekteki silahlarla Tahita ilçesine bağlı el-Faze bölgesindeki meskun köyleri ve vatandaşlara ait tarlaları rastgele hedef aldılar. Husilerin başlattığı bu saldırılar, bölgede yaşayan vatandaşlar, özellikle kadınlar ve çocuklar arasında korku ve paniğe sebep oldu. İran tarafından desteklenen darbeci Husi milisler, kasıtlı bir biçimde Hudeyde’nin çeşitli bölgelerindeki mahalleleri, meskun köyleri ve mezraları hedef alıyor ve bu durum binlerce sivilin ölümüne yol açıyor.
157. Piyade Tugayı Komutanı Tuğgeneral Nasır el-Avadi, el-Bayda’danın kuzeyindeki Kaniye cephesinde, Yemen'de Meşruiyeti Destekleme Koalisyon Kuvvetleri tarafından desteklenen Ulusal Ordu ile darbeci Husi milisleri arasında devam eden savaşlarda Husilerin sahadaki komutanları ve amirleri de dahil olmak üzere milislerin verdikleri büyük insan kaybı ve maddi hasar hakkında şu ifadelere yer verdi, “Kaniye cephesinde devam eden çatışmalarda Husi milisler, kahramanlarımızın açtıkları ateş ve Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu’nun uçakları sayesinde çok sayıda askerini kaybettiği gibi büyük maddi kayıplara uğratıldı.”
Yemen Ordusu’nun resmi internet sitesi “september.net” tarafından nakledilen ifadelerinde Avadi, “Koalisyon savaşçıları muharebelere çok etkin bir biçimde katılıyor. Son olarak Zamar eyaletinden gelen milis takviye birliklerini etkili bir şekilde hedef alarak imha etti. Milislere ait onlarca ceset hala kayalıklarda ve vadilerde serili duruyor” ifadelerine yer verdi.
Tuğgeneral Avadi, “Ulusal ordu kahramanları ve cephelerdeki kabile birliklerinin moral seviyeleri oldukça yüksek. Husi milisleri her nerede olursa olsun, Yemen’in her yanından silip atmak, Yemen topraklarını özgürlüğüne kavuşturmak ve son yıllarda vatana ve vatandaşlara karşı Husilerin Yemen halkına uyguladıkları baskıyı kaldırmak ve halkı onların zulüm ve şerrinden kurtarmak için mücadeleden bir an dahi olsa geri durmayacağız.” sözleriyle eklemede bulundu.



Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani: Suriye-Rusya ilişkileri yeni bir döneme giriyor

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da daha önce gerçekleştirilen görüşmeden bir kare (AP)
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da daha önce gerçekleştirilen görüşmeden bir kare (AP)
TT

Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani: Suriye-Rusya ilişkileri yeni bir döneme giriyor

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da daha önce gerçekleştirilen görüşmeden bir kare (AP)
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da daha önce gerçekleştirilen görüşmeden bir kare (AP)

Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı Esad Şeybani, Suriye-Rusya ilişkilerinin karşılıklı saygıya dayalı yeni bir döneme girdiğini belirtti.

Şeybani, Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmede, “Suriye’nin yeniden imarını tamamen ulusal bir iradeyle sürdürmeye kararlıyız ve tüm taraflarla dengeli ilişkiler kurmayı hedefliyoruz” dedi. Şeybani ayrıca, “Ekonomik durumu iyileştirmek için Suriye’ye yatırımlar çekmek üzere çalışıyoruz” ifadesini kullandı.

efrty7u
Geçtiğimiz temmuz ayında Moskova’da, Rusya Dışişleri Bakanlığı binasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov arasında yapılan müzakere oturumundan bir kare (DPA)

Lavrov ise görüşmede çeşitli başlıkların ele alındığını belirterek, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasının önemine vurgu yaparak iki ülke arasındaki ikili iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini kaydetti.


İsrail, Lübnan’ın güneyindeki Nebatiye bölgesine hava saldırıları düzenledi

İsrail’in Lübnan’ın güneyine daha önce düzenlediği hava saldırılarının ardından yükselen dumanlar (Arşiv – DPA)
İsrail’in Lübnan’ın güneyine daha önce düzenlediği hava saldırılarının ardından yükselen dumanlar (Arşiv – DPA)
TT

İsrail, Lübnan’ın güneyindeki Nebatiye bölgesine hava saldırıları düzenledi

İsrail’in Lübnan’ın güneyine daha önce düzenlediği hava saldırılarının ardından yükselen dumanlar (Arşiv – DPA)
İsrail’in Lübnan’ın güneyine daha önce düzenlediği hava saldırılarının ardından yükselen dumanlar (Arşiv – DPA)

Lübnan Ulusal Haber Ajansı NNA, bugün (Çarşamba) İsrail savaş uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Nebatiye bölgesine bir dizi hava saldırısı düzenlediğini bildirdi. İsrail ordusu ise saldırıların, güneyde Hizbullah’a ait olduğunu öne sürdüğü “roket fırlatma noktalarını” hedef aldığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Lübnan Ulusal Haber Ajansı’dan aktardığı habere göre İsrail ordusu, Nebatiye bölgesindeki Nemiriye Vadisi’ne yönelik bir dizi hava saldırısı gerçekleştirdi. Bunu, birkaç dakika sonra Humin Vadisi’ni hedef alan bir başka hava saldırısı izledi.

Öte yandan İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Hizbullah’a ait roket fırlatma mevzilerinin hedef alındığını belirtti. Adraee, “İsrail Savunma Kuvvetleri kısa süre önce Güney Lübnan’ın çeşitli bölgelerinde Hizbullah’a ait çok sayıda roket fırlatma noktasına hava saldırısı düzenledi. Saldırılar sırasında, son dönemde Hizbullah unsurlarının faaliyet yürüttüğü askeri binalar ve ilave terör altyapıları imha edildi” ifadelerini kullandı.

Ordu sözcüsü, hedef alınan fırlatma noktalarının varlığının, İsrail ile Lübnan arasındaki mutabakatların ihlali anlamına geldiğini savundu.

Bu gelişmeler, İsrail’in, taraflar arasında Kasım 2024’te yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ardından Hizbullah’ın savaş sırasında uğradığı ağır kayıplar sonrası askeri kapasitesini yeniden inşa etmesini engellemek amacıyla Lübnan’ın farklı bölgelerine hava saldırıları düzenlemeyi sürdürdüğü bir dönemde yaşandı.

Anlaşma uyarınca, Lübnan ordusunun sınır bölgesinde konuşlanması ve hükümet tarafından kabul edilen bir plan çerçevesinde Hizbullah’ın silahsızlandırılması öngörülüyor.

Plan kapsamında, sınırdan yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Litani Nehri’nin güneyini kapsayan ilk aşamanın, yıl sonuna kadar Lübnan ordusu tarafından tamamlanması bekleniyor.

Öte yandan Lübnan, Hizbullah’ın silahsızlandırılmasının hızlandırılması konusunda ABD ve İsrail’den artan baskılarla karşı karşıya bulunuyor. Bu baskılar doğrultusunda Lübnanlı yetkililer, ay başında eski büyükelçi Simon Karam’ı, ABD, Fransa, Birleşmiş Milletler ve İsrail’in de yer aldığı Ateşkes Denetim Komitesi toplantılarına sivil temsilci olarak atadı.


Gazze ateşkesinin mimarı Trump mı?

Trump, Şarm el-Şeyh'te imzaladığı Gazze anlaşmasının metnini gösteriyor (Arşiv - AFP)
Trump, Şarm el-Şeyh'te imzaladığı Gazze anlaşmasının metnini gösteriyor (Arşiv - AFP)
TT

Gazze ateşkesinin mimarı Trump mı?

Trump, Şarm el-Şeyh'te imzaladığı Gazze anlaşmasının metnini gösteriyor (Arşiv - AFP)
Trump, Şarm el-Şeyh'te imzaladığı Gazze anlaşmasının metnini gösteriyor (Arşiv - AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze Şeridi’nde, Hamas ve İsrail’i ateşkese ikna etmede belirleyici bir rol oynadı. İki yıl süren savaşın sona erdirilmesini öngören ateşkes anlaşmasına giden süreçte Washington’un aktif diplomasisi öne çıktı. Savaş boyunca Filistinliler, can kayıpları ve maddi yıkımın yanı sıra sağlık, çevre ve altyapı alanlarında ağır bedeller ödedi.

Trump yönetiminin, Joe Biden döneminde yoğun çabalara rağmen sonuç alınamayan ateşkes girişimlerini başarıyla sonuçlandırdığına dikkat çekiliyor. Biden yönetiminin çabalarının, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetle yaşanan görüş ayrılıkları nedeniyle başarısız olduğu, Netanyahu’nun ise Trump’ın yeniden iktidara dönüşünü beklediği ifade edildi. Ancak Trump’ın bu dönüşü, ilk başkanlık döneminde İsrail’e sunduğu Kudüs’ün başkent olarak tanınması, Golan Tepeleri üzerindeki İsrail egemenliğinin kabulü ve İbrahim Anlaşmaları gibi adımlarla bire bir örtüşmedi.

Hamas’ın tutumunun kabulü

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Trump’ın, Filistin meselesi ve genel olarak bölgeye ilişkin birçok kararı Netanyahu ve hükümetine dayattığı belirtiliyor. Özellikle Gazze savaşı konusunda Trump’ın, Hamas’a sunulan ateşkes planına hareketin verdiği yanıtı kabul etmesi, İsrail tarafında şaşkınlık yarattı. Bu durum, Netanyahu hükümetini fiili durumu kabullenmeye zorladı ve sonuçta ateşkes anlaşmasına varıldı.

Her ne kadar bu gelişme Trump yönetiminin hanesine bir başarı olarak yazılsa da, İsrail’in son derece kırılgan olan ateşkesi sık sık ihlal etmesinin anlaşmayı tehlikeye sokabileceği uyarıları yapılıyor. Öte yandan, iki yıl süren savaşın Filistinli silahlı grupların, özellikle Hamas ve İslami Cihad’ın askeri kapasitesini büyük ölçüde tüketmesi, tarafları ABD’nin hedeflediği ateşkesin ikinci aşamasına geçmeye zorlayabilir. Bunun için arabulucuların desteği kritik önem taşıyor. Arabulucular, bir yandan Hamas ile İsrail arasında, diğer yandan ABD ile taraflar arasında görüş ayrılıklarını gidermeye çalışıyor. Bu çerçevede ABD’nin rolü, Netanyahu hükümetine anlaşmaya uyması yönünde baskı yapmak olarak öne çıkıyor. Nitekim Washington, İsrail’in Hamas’ın ihlallerini gerekçe göstererek Gazze’ye açılan geçişleri yeniden kapatma girişimlerini birçok kez engelledi; aynı zamanda ticari ve insani yardım taşıyan kamyon sayısının artırılması için baskı uyguladı.

Sembolik baskılar eleştirisi

Buna karşın, Filistinli gruplar ve Gazze’deki durumu yakından izleyen çevreler, bu baskıların bazı durumlarda sonuç verse de çoğu zaman tali konularla sınırlı kaldığını savunuyor. Asıl ihtiyaç duyulanın, Gazze halkı açısından hayati öneme sahip başlıklarda daha etkili baskı kurulması olduğu vurgulanıyor. Bu başlıklar arasında yaşanabilir nitelikte çadırların sağlanması, konteyner evlerin bölgeye sokulması ve ciddi bir yeniden imar sürecinin başlatılması yer alıyor. İsrail’in ise Hamas ve diğer grupların silahsızlandırılmasını, Hamas’ın Gazze’deki yönetimden çekilmesini istediği; bu konuların hâlen ateşkesin ikinci aşaması kapsamında yoğun müzakerelere konu olduğu belirtiliyor.

7ıko9
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Gazze halkının büyük bölümünün, Trump yönetiminin ateşkesi dayatmasının ardından daha somut ve kapsamlı başarılar beklediği ifade ediliyor. Diplomatik girişimler, arabulucular üzerinden kurulan baskı ve Trump’ın zaman zaman dile getirdiği tehditlere rağmen, ABD’nin anlaşmanın tam anlamıyla uygulanması ve Gazze’de yaşam koşullarının iyileştirilmesi konusunda henüz yeterli adımı atmadığı görüşü yaygın. Oysa Gazze’deki sıradan vatandaş için öncelik, siyasi taleplerden ziyade yaşam koşullarının düzelmesi ve yeniden imarın başlaması olarak öne çıkıyor.

İkinci aşama

Hamas ile Trump yönetimi arasında gerçekleştiği belirtilen ve İsrail için sürpriz olan doğrudan temaslar, ateşkesin ikinci aşamasına daha sorunsuz geçilmesi ihtimalini gündeme getirdi. Hamas’ın, arabulucular aracılığıyla sunduğu çeşitli önerileri doğrudan ABD’li yetkililerle ele almak istediği, ancak İsrail’in bu temaslara itiraz etmesi nedeniyle görüşmelerin ertelendiği kaydediliyor. Buna rağmen bazı sızıntılar, bu görüşmelerin gizli şekilde yapıldığına işaret etse de, ne Hamas ne de ABD tarafından resmi bir doğrulama geldi.

rgt
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Hamas’ın, Trump yönetiminin Ortadoğu’yu ABD ulusal güvenlik stratejisinde “askeri açıdan uzun vadeli angajman değil, ortaklık bölgesi” olarak tanımlayan yaklaşımını dikkatle analiz ettiği ifade ediliyor. Buna göre Washington, Trump döneminde, kendisini düşman olarak sınıflandırdığı aktörlere dahi, etkili ortaklar olabileceklerini kanıtlamaları hâlinde kapıyı tamamen kapatmıyor. ABD açısından belirleyici olanın, kimin yönettiğinden ziyade, işlevsel ve çıkar temelli ortaklık olduğu vurgulanıyor.

Çifte kazanç hesabı

Bu çerçevede Hamas’ın, Trump yönetiminin açtığı bu alanı, Orta Doğu’daki dış politika düğümlerini çözmek için devlet dışı aktörlerle temas kurma arayışında değerlendirmek istediği belirtiliyor. Böyle bir sürecin, Trump açısından Nobel Barış Ödülü hedefi doğrultusunda diplomatik bir kazanım, Filistin meselesi açısından ise İsrail’le çatışmanın geleceğini etkileyebilecek emsalsiz bir anlaşma doğurabileceği ifade ediliyor.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump ve Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Gazze savaşını sona erdirmek için 13 Ekim 2025'te Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde bir araya geldi (Reuters)

Ancak Hamas içinde, ABD’ye temkinli yaklaşan bir kanadın da bulunduğu aktarılıyor. Bu kesim, geçmişte verilen ancak hayata geçirilmeyen Amerikan vaatlerini hatırlatıyor. Örneğin, ABD vatandaşı olan İsrailli asker Eydan Alexander’ın, Trump’a jest olarak serbest bırakılmasının ardından sınır kapılarının açılması ve yardımların artırılmasına dair örtük bir anlaşma yapıldığı, ancak İsrail’in bu anlaşmayı uygulamadığı belirtiliyor. Benzer şekilde, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının teslimine ilişkin mutabakatın da yerine getirilmediği hatırlatılıyor. Bu durumun, ABD’nin İsrail üzerinde gerçek ve etkili bir baskı kurmadığı sürece Gazze’de somut ve kalıcı kazanımlar elde etmesinin zor olacağına işaret ettiği değerlendiriliyor.