Husiler liderlerinden yüzlercesini kaybetti

Başkent Sana'da bir Husi milisi. (EPA)
Başkent Sana'da bir Husi milisi. (EPA)
TT

Husiler liderlerinden yüzlercesini kaybetti

Başkent Sana'da bir Husi milisi. (EPA)
Başkent Sana'da bir Husi milisi. (EPA)

İran destekli Husi grubu, başkent Sana'daki cenaze törenlerinde üyeleri için yas tutmaya devam ederken Hacca, Amran, Zamar, İbb ve el-Beyda valiliklerinde her gün yeni ölümler kaydetmeye devam ediyor. Husilerin Yemen ordusu ile Marib, el-Cevf, Nihm ve el-Beyda cephelerinde yaşadığı şiddetli çatışmalar ve Yemen’deki Koalisyon güçlerinin düzenlediği hava operasyonları nedeniyle son üç hafta içinde yüzlerce Husi milisinin öldüğü tahmin ediliyor.
Husilere ait başkent Sana’daki medya organları, son üç hafta içinde grubun birçok liderinin öldürüldüğünü kabul etti. Husiler ölenlerin isimlerini açıklayarak akrabalarından ve yakınlarından daha fazla savaşçı çekmek için cenaze törenleri düzenledi.
Husiler bu hafta ölen üyelerinin isimlerinin şunlar olduğunu duyurdu:
Albay Muhammed İsmail el-Mukaddem, Albay Hamza Mesud el-Hamza, Yarbay Ekrem Muhammed el-Fahd, Yarbay Asil Abdulvekil el-İdrisi, Binbaşı Bakiyye Ahmed el-Karih, Yüzbaşı Enes Abdulkerim es-Siyani, Üsteğmen Assam Salih Hüseyin ve Teğmen Yardımcısı Ammar Muhammed eş-Şafi ve Ammar Hamud Ali es-Salimi.
Husiler bu hafta, farklı rütbelerde üst düzey liderler de dahil olmak üzere bir dizi üyesinin cesetlerini gömmek için Amran, Saada, Hacca, Sana, Zamar ve kontrolündeki diğer şehirlerde cenaze törenleri düzenledi.
Husilere ait medya organları öldürülen üyelerinin bir kısmının grubun yanında yer aldığını, 2004'teki ilk isyandan bu yana savaşlara katıldığını, bazılarının öldürülmeden önce askeri alanları, tugayları ve özel kuvvetleri komuta ettiğini ve bir kısmının ise Lübnan ve İran'da askeri eğitim aldığını doğruladı.
Husi medyasına göre öldürülen isimlerden öne çıkan iki liderden biri Husi lideri ile yakınlığı olan ve en tehlikeli liderlerden biri olarak bilinen Ebu Ammar el-Kademi, bir diğeri de aynı şekilde  önemli komutanlardan biri olan Abdulmunim el-Mağribi’ydi..
Sana'daki haber kaynaklarına göre önde gelen bu iki komutan, bir dönem Abdulmelik el-Husi'nin koruması olarak görev aldı. Sosyal medyada Husi liderinin Abdulmunim el-Mağribi’yi sağ gözünden yaralanmasının ardından ziyaret ettiğini gösteren bir fotoğraf yayıldı. Liderin ne zaman yaralandığı belirtilmedi. Ancak askeri kaynaklar kendisinin 1967’deki Altı Gün Savaşı sırasında yaralandığını kaydetti.
Kaynaklara göre Mağribi de grubun liderine yakınlığı ile biliniyordu. Ayrıca kaynaklar, son yıllarda Midi ve Hiran Hacca cephelerinde milis üyelerine komuta ettiğini ve son zamanlarda arkadaşlarıyla birlikte öldürüldüğü yer olan el-Cevf cephesindeki savaşlara liderlik etmekle görevlendirildiğini bildirdi.
Kaynaklara göre Ebu Ammar el-Kademi ise Hacca vilayetindeki en büyük Husi liderlerinden biri olarak kabul ediliyor ve İran'da eğitim aldığı biliniyor. Ayrıca Kademi, İran Devrim Muhafızları liderlerine benzediği görüntüler ile biliniyor. Kısa süre önce grubun lideri tarafından el-Cevf yönünden Marib'e saldırması için görevlendirildi ve geçen hafta burada öldürüldü.
Husiler birkaç gün önce, önemli diğer iki liderlerinden Altıncı Bölge Savaşı Komutan Yardımcısı olarak atanan Tümgeneral İzzi Salah Mutlak Dahva ve grubun kurucularından birinin oğlu olarak kabul edilen Yarbay Ruhullah Zeyd Ali Maslah'ın da ölümünü duyurmuştu. İki liderin Tahran'da eğitim alan en tehlikeli liderler arasında yer aldığını bildirmişti.
Yemen ordusundaki askeri komutanlara göre Husilerin sözde Özel Kuvvetler Komutanı olarak atadığı Ebu Raad es-Sahari adıyla bilinen Edib Yahya Ayda Mer’i, birkaç gün önce el-Beyda yönünden Marib cephesinde öldürüldü. Yanındaki 312 Husi Tugayı Komutan Yardımcısı Albay Abdulhamid eş-Şahiri ile grubun bir dizi savaşçısı daha öldü.
Kaynaklara göre gruptaki liderler geçmiş yıllarda gerçek anlamda herhangi bir tehlikeye maruz kalmamıştı. Ancak milislerin son savunması ve Marib'i kontrol etme istekleri, İran'daki tüm önemli, ideolojik ve eğitimli unsurlarını cepheye yönlendirerek parçalanmasına neden oldu.
Yerel kaynaklar, İzzi Salah Mutlak Dahva'nın ölümünün, grubun komutanlarına ve liderine ağır bir darbe indirdiğini aktardı. Ayrıca Husi milisleri, İran istihbaratının yanı sıra darbe liderinin en önemli yakın arkadaşları arasında yer alan beş liderden birini kaybettiklerini doğruladı.
Bazı yerel kaynaklara göre Dahva, Saada'daki Miran bölgesinden geliyor ve Ebu Ali el-Hakim, Ebu Malik el-Feyşi, Salih es-Samad ve Yusuf el-Medani'den sonra ilk sırada yer alıyor ve Husilerin vurucu elini temsil ediyorlar. Bu isimlerden sonra Abdulhalik el-Husi ve Abduh Naci Ebu Ras ve Ahmed Salih Dağsan geliyor.
Husi grubu, halen devam eden bazı savaş cephelerinde kayıplar vermeye devam ederken Sana'daki tıbbi kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada son 10 gün içinde öldürülen milis sayısının 200 Husi ideolojik ve askeri komutanı ve saha grubu liderleri de dahil olmak üzere 700'den fazla ölü ve yaralıya ulaştığını bildirdi.
Aynı tıbbi kaynaklara göre başkent Sana'ya gelen ölü ve yaralı grupların sayısındaki artışla birlikte çoğu hastane yeni vakaları almayı durdurmak zorunda kaldı.
Sana'da devlet hastanelerindeki doktorlar ve sağlık çalışanları Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamalarda başkentin hastanelerinin çoğunun ölü ve yaralılarla dolu olduğunu ve hastane koridorlarına kadar tüm yataklar dolduğu için hastaları barındıracak hiçbir yer bulunmadığın aktardılar.



Gazzeliler "güvensiz" su içiyor, hastalık ve salgın hastalıkların yayılma riski artıyor

Gazze Şeridi'ndeki ciddi kıtlık ortamında su doldurmaya çalışan Filistinlilere bakan çocuk (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki ciddi kıtlık ortamında su doldurmaya çalışan Filistinlilere bakan çocuk (Reuters)
TT

Gazzeliler "güvensiz" su içiyor, hastalık ve salgın hastalıkların yayılma riski artıyor

Gazze Şeridi'ndeki ciddi kıtlık ortamında su doldurmaya çalışan Filistinlilere bakan çocuk (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki ciddi kıtlık ortamında su doldurmaya çalışan Filistinlilere bakan çocuk (Reuters)

Gazze Şeridi Sağlık Bakanlığı bugün (Cumartesi) yaptığı açıklamada, içme suyunun test edilememesi nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki tüm vatandaşların güvenli olmayan su içtiğini duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın Arap Dünyası Haber Ajansı'ndan (AWP) aktardığı habere göre Sağlık Bakanlığı Telegram'da yaptığı açıklamada: "Halk sağlığı laboratuvarının kapatılması, içme suyunun incelenememesi ve içme suyunun klorlama yoluyla arıtılması için klor veya alternatifinin kullanılmasına izin verilmemesiyle birlikte tüm vatandaşlar, Gazze Şeridi'nde güvensiz su içiyorlar ve hayatlarını tehlikeye atıyorlar" ifadeleri yer aldı.

Bakanlık, yüksek sıcaklıklar nedeniyle kanalizasyon taşması, sokaklarda ve yerinden edilenlerin çadırları arasında atıklerın birikmesi, sürüngen ve böceklerin yayılması sonucu birçok hastalık ve salgın hastalığın yayılacağı uyarısında bulundu.

Bakanlık, konunun bir "sağlık felaketi" tehlikesi taşıdığını belirterek, ilgili tüm uluslararası ve insani kurumlara "gerekli ve hızlı bir şekilde müdahale etme" çağrısında bulundu.

Filistin Su Kurumu geçen ay, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaşayanların susuzluktan ölme riskiyle karşı karşıya olduğu ve tuzlu su içmenin salgın hastalık oranlarını artırdığı konusunda uyarmıştı. Mevcut su yüzdesi "orta ve güney valiliklerde, saldırı öncesindekinin yüzde 15-20'sinden daha az" olduğu belirtilirken, Gazze Şeridi'nin kuzey vilayetlerinde ise neredeyse yok sayılıyor.”


Libya krizi ABD’li Khoury tarafından çözülebilir mi?

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Siyasi İşlerden Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Stephanie Khoury (UNSMIL)
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Siyasi İşlerden Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Stephanie Khoury (UNSMIL)
TT

Libya krizi ABD’li Khoury tarafından çözülebilir mi?

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Siyasi İşlerden Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Stephanie Khoury (UNSMIL)
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Siyasi İşlerden Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Stephanie Khoury (UNSMIL)

Libyalılar son iki gündür, Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Siyasi İşlerden Sorumlu Özel Temsilci Yardımcısı Stephanie Khoury'nin başkent Trablus'a gelişiyle ilgili haberlerle meşgul. Ancak yine de Khoury’nin, ‘çözmek’ için geldiği krizin ‘daha karmaşık’ hale geldiğine inanıyorlar.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Khoury'yi mart ayı başında BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin yardımcısı olarak atamıştı. Ancak Bathiliy'nin istifasıyla birlikte, krizin tarafları çıkmazı kırmak için ‘anlaşmayı reddetme’ tutumlarını sürdürürken, ülkedeki siyasi süreç yol ayrımında.

Stephanie Williams (Şarku’l Avsat)

Khoury, UNSMIL’deki tek ABD’li değil. Ondan önce UNSMIL'de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Özel Danışmanı olarak görev yapan Stephanie Williams'ın görevi yaklaşık sekiz ayın ardından Temmuz 2022 sonunda, BM'nin ‘inanılmaz’ olarak nitelendirdiği çalışmalarından övgüyle söz ettiği bir ortamda sona erdi.

Khoury'nin misyonunun başarılı olması için gereken koşullar

Libyalı siyasi analist Farac Farkaş'a göre “Khoury, Libya krizinin karmaşıklığının boyutları hakkında bilgi sahibi. Khoury, kendisinden önceki temsilcilerin açıklamalarından da haberdar. Özellikle de Abdullah Bathiliy’in son açıklamalarını gördü. Khoury eğer elle tutulur bir şeyler başarmak istiyorsa, geçmişte ihmal edilen konulara odaklanmalı. Özellikle de krize yönelik en önemli çözüm olarak gördüğümüz güvenlik ve askeri kurumların birleştirilmesi konusunu ele almalı.”

Farkaş, Şarkul Avsat’a verdiği röportajda Libya'daki güç merkezlerinin devlet kurumları üzerinde süregelen mücadelesine dikkat çekti. Temsilciler Meclisi (TM) ile Devlet Yüksek Konseyi’nin (DYK) başını çektiği seçim meşruiyetinden yoksun konseylerin devam etmesine neden olan bölünmeden söz eden Farkaş, şimdiye kadar bunlardan kaynaklanan beyhudeliği dile getirdi.

BM, Khoury’i Ortadoğu bölgesi de dahil olmak üzere çatışma ve çatışma sonrası durumlarda siyasi süreçleri, barış görüşmelerini ve arabuluculuğu destekleme konusunda 30 yılı aşkın deneyime sahip olduğu için bu göreve getirdi. Dolayısıyla şu soru tekrar gündeme geliyor: Khoury, 12 yılı aşkın bir zaman boyunca süregelen bu inatçı kriz duvarında gedik açabilecek mi?

Libyalılar Khoury'nin göreve getirilmesini, ‘Washington'un Libya krizine müdahil olmasının ve ABD’nin bir sonraki aşamada daha büyük rol oynayacağının kanıtı’ olarak görüyor.

Libya'daki analist ve akademisyenler, siyasi bölünmüşlük ışığında, Khoury'nin krizi çözüp çözemeyeceği konusunda görüş ayrılığına düştü. Aynı zamanda Khoury’nin ertelenmiş cumhurbaşkanlığı seçimine doğru ilerlemeyi sağlayacak bir çıkış yolu bulup bulamayacağı hususunda da görüşler farklı. Öyle ki Libya Yatırım Otoritesi'nin eski başkanı Dr. Muhsin ed-Derice yaptığı basın açıklamasında “BM Libya Özel Temsilcisi Bathiliy’in, Khoury'nin göreve başlamasının ardından istifasını sunduğunu ve Khoury’nin de bu görevi başarabileceği hususunda Libyalıları ikna edemediğini” söyledi.

Farkaş, Khoury'nin arkasındaki ABD ve belki de bazı Avrupa ülkelerinin ağırlığıyla başarılar elde edebileceğini belirtti. Ancak Farkaş’a göre Rusya-ABD-Batı çatışması, uluslararası ve bölgesel çekişmeler ve çatışan çıkarlar, Libya’da çözümün önündeki en önemli engeller arasında yer alıyor. Farkaş, “Khoury bir ABD-Rusya uzlaşısı bulmaya çalışmalı. Bu kesinlikle zor bir durum. Bunun yanı sıra, özellikle Mısır ve Türkiye arasında bölgesel bir uzlaşı sağlanmalı. Libya'yı işgal eden ve yıllardır sahneyi gasp eden mevcut yapıların süregelen hakimiyet kompleksinden nasıl çıkılacağı konusunda bu iki ülkenin vizyonları birleştirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Görevinden istifa eden Abdullah Bathiliy, Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile daha önce yaptığı bir görüşmede (UBH)

Bathiliy liderliğindeki UNSMIL tarafından desteklenen siyasi süreç, Libya seçimleri konusundaki görüş ayrılıklarını görüşmek üzere Büyük Beşli’nin* yaptığı toplantı davetini, her bir tarafın kendi koşullarına bağlı kalarak reddetmesinin ardından çıkmaza girdi.

Bathiliy, 16 Nisan'da BM Güvenlik Konseyi önünde yaptığı açıklamada, ihtilaflı tüm konuları çözmek için ortaya koyduğu girişimin inatçı bir dirençle, mantıksız ve kayıtsız beklentilerle karşılandığını söyledi. Tarafları sergilemiş oldukları tutumlarında inatçı olmaya iten hususun bölgesel ve küresel sahnedeki bölünme olduğunu ifade eden Bathiliy, bunun ise statükonun devamına yol açarak Libya'yı ve bölgeyi daha fazla istikrarsızlık ve güvensizliğe maruz bıraktığını belirtti.

Ancak Libyalıların çoğu, ülkelerini kurtarmak ve seçimleri gerçekleştirmek isteyen hiçbir çabaya kapıyı kapatmayacaklarını söylüyor. Libyalılar, Libya'ya gelişi henüz resmi olarak açıklanmayan Khoury’nin görevi üstlenmesini bekliyor.

Uzlaşmanın önündeki engel

Bu bağlamda, Libya'nın doğusundaki hükümete yakın bir Libyalı siyasi yetkili, krizin çözümünün UNSMIL’in ‘güvenlik ve askeri kurumları birleştirerek bölünmeyi sona erdirme’ çalışmasında yattığına inanıyor.

BM Güvenlik Konseyi'nin Libya krizinin görüşüldüğü bir önceki toplantısından (UNSMIL)

Siyasi yetkili ayrıca Khoury'nin ‘bitmemiş krizde bir atılım yapan selefi Williams gibi bölünmüş taraflar arasında arabuluculuk yapmak için ABD'nin desteğinden faydalanacağına’ inanırken, Libya Halkın Sesi Partisi Başkanı Fethi Ömer eş-Şibli, Khoury'nin krizi çözebileceği konusunda umutsuz.

BM daha önce Khoury'nin deneyimlerini sıralamış ve Irak, Lübnan, Libya, Sudan, Suriye ve Yemen'de BM bünyesinde 15 yılı aşkın bir süredir çalıştığını belirtmişti. Khoury son olarak, BM'nin Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu’nda (UNITAMS) Siyasi İşler Direktörü olarak görev yaptı.

Şibli iyimser olmamasını Khoury'nin ‘ABD politikasını ülkesinde uygulayacağına’ olan inancına bağladı.

Diğer taraftan ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, ülkedeki siyasi tarafları cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine yaklaştırmak için çeşitli yollar üzerinde çalışıyor.

Farkaş, ‘ihmal edildiğini’ söylediği anayasal yola atıfta bulunarak, bunun ‘yolsuzluğun yayılmaya devam ettiği, Libya vatandaşlarının yaşam koşullarının kötüleştiği, bölünme ve parçalanmanın devam edebileceği geçiş hükümetleri üreterek uydurma çözümleri tekrarlamak’ yerine mantıklı ve uygulanabilir yasalarla parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin önünü açacağını savundu.

Farkaş sözlerini şöyle sürdürdü: “Bayan Khoury'nin odaklanması gereken bu uzlaşılar, BM Güvenlik Konseyi'ni Libya dosyasına müdahil olan ülkelerin çıkarlarını garanti altına alacak şekilde birleştirecektir. En önemlisi de istikrarlı, yaşayabilir ve müreffeh bir devlet kurma yolunda bir adım olsa bile, Libya'nın istikrarını ve ilerlemesini sağlayacaktır.”

Libya'nın BM Daimî Temsilcisi Tahir es-Sunni, Khoury ile UNSMIL’in New York'taki merkezinde bir araya geldi. Görüşmede ikilinin siyasi sürecin karşı karşıya olduğu zorlukların yanı sıra, BM misyonunun çabalarını ve önceki dönemdeki çalışmalarının değerlendirmesini ele aldıkları ifade edildi.

*Büyük Beşli: Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter, Libya Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Muhammed Takala.


Suriye: Rejim bölgelerindeki güvenlik durumunun kırılganlığı

Suriye rejim güçleri (Reuters-Arşiv)
Suriye rejim güçleri (Reuters-Arşiv)
TT

Suriye: Rejim bölgelerindeki güvenlik durumunun kırılganlığı

Suriye rejim güçleri (Reuters-Arşiv)
Suriye rejim güçleri (Reuters-Arşiv)

Hayed Hayed

İsrail ile Gazze arasındaki çatışmanın kasırgası her şeyi alt üst ediyor ve önemli yerel gelişmeleri gölgede bırakıyor. Bombalı saldırılardaki son artışın daha önce az da olsa sakin olan büyük şehirleri istikrarsızlaştırdığı Suriye, belki de bunun en iyi örneği. Son bombalı saldırı, 13 Nisan'da Şam'ın Mezze bölgesinde meydana geldi ve bu, sadece 10 gün içinde Şam, Humus ve Hama'nın sahne olduğu saldırılar serisinin dördüncüsüydü.

Buna rağmen bahsi geçen hadiseler hem İsrail'in hem de İran'ın aralarındaki angajman kuralları ile caydırıcılık stratejilerinin normlarını yeniden ayarlamaya çalıştıkları karşılıklı saldırılarına dair haberlerin gölgesinde kaldığı için kimsenin dikkatini çekmeden geçip gitti. Ancak bu gelişmelere yeterince önem gösterilmemesi, bunların, rejimin kontrolü altındaki bölgelerdeki kırılgan güvenlik durumunu açığa çıkarma konusundaki önemlerini azaltmıyor.

13 Nisan'da Şam'ın Mezze semtinde park halindeki bir aracın yanına yerleştirilmiş el yapımı patlayıcı infilak etti ama herhangi bir yaralı ya da ölü sayısı bildirilmedi. Araç, İran ve Suriye rejimine sadık güvenlik görevlileri ve ordu mensupları da dahil olmak üzere pek çok önde gelen şahsiyetin yaşadığı bir bölge olan el-Huda Meydanı'ndaki restoranın yakınına park edilmişti. Dikkat çekici olan bu saldırının, konsolosluğu daha önce İsrail hava saldırısının hedefi olan İran Büyükelçiliğine iki kilometreden yakın bir mesafede meydana gelmesiydi ki bu da siviller arasında paniğin artmasına neden oldu.

4 Nisan'da Şam'ın merkezinde ve Mezze'ye bir taş atımı uzaklıkta olan Şalan mahallesinde bir patlama daha yaşandı. Kaynaklara göre bombanın elinde patlaması sonucu bir vatandaş hayatını kaybetti. Hadisenin detayları ve ölen kişinin kimliği henüz bilinmemekle birlikte, ilk raporlar, ölen kişinin kazara patladığında ya bombayı taşıyor ya da yerleştirmeye çalışıyor olabileceğini gösteriyor.

3 Nisan'da yani Şalan mahallesindeki patlamadan bir gün önce Hama'nın el-Kusur mahallesinde Savunma Bakanlığı’na bağlı Askeri İnşaat Kurumu şube müdürüne ait olan ve konutunun önünde park halindeki otomobilinin yanına yerleştirilmiş el yapımı patlayıcının patlaması sonucu müdür hayatını kaybetti. Olaydan sadece birkaç saat önce ise Humus'un el-Sakan el-Şebabi mahallesinde yine bir aracın yanına yerleştirilmiş dördüncü bir el yapımı patlayıcı patladı ancak herhangi can kaybı yaşanmadı.

Ciddi olmalarına rağmen hiçbir taraf bu saldırıların sorumluluğunu üstlenmedi. Bu durum, saldırıların rejim yanlısı unsurlarla koordine edilmiş olabileceği veya söz konusu unsurların saldırıların gerçekleşmesini kolaylaştırdıkları yönündeki spekülasyonları artırdı. Zira örneğin, Hama'daki Askeri Konut Kurumu şube müdürüne düzenlenen suikastın, ifşa etmeyi amaçladığı yolsuzluk suçlamalarıyla bağlantılı olabileceğine dair söylentiler yayıldı. Bu yetkilinin tehdit mektupları aldığına ve bu mektupların onu güvende olmak için el-Kusur mahallesine taşınmaya sevk ettiğine dair haberler geldi.

"Bu saldırının, konsolosluğu İsrail hava saldırısının hedefi olan İran büyükelçiliğine iki kilometreden yakın bir mesafede gerçekleşmesi dikkatleri çekti."

Bazı kaynaklar ise güvenlik güçlerinin veya rejime bağlı askeri güçlerin nüfuzlarını artırmak amacıyla bu olaylara karışmış olabileceklerini belirtiyorlar. Bu olayların çoğunda kurbanların faillerinin bulunmaması, bu bölgelerdeki güvenlik tedbirlerinin gevşetilmesinden olumsuz etkilenen güvenlik veya askeri grupların, varlıklarını ve nüfuzlarını sürdürmek ve genişletmek amacıyla bu olayların arkasında olabileceği yönündeki spekülasyonları artırdı.

Bu hadiselerin, rejimin geçen yıl Dördüncü Tümen ile bağlantılı kontrol noktaları da dahil olmak üzere gerekli olmayan kontrol noktalarını kaldırma çabalarını yoğunlaştırmasının ardından meydana geldiğini belirtmekte fayda var. Bu nedenle kaynaklar, daha önce söz konusu kontrol noktalarından çıkar sağlayan bu grupları, kontrol noktalarının kaldırılmasını engellemek veya kaldırılanların yeniden kurulmasını sağlamak için saldırılar düzenlemekle suçluyorlar.

Rejim yanlısı güçlerin bu hadiselere doğrudan karıştığı ihtimalini tamamen göz ardı edemesek de bu tür olaylardaki artışın temel nedeni, bu güçler içindeki artan yolsuzluk olabilir. Rejimin kontrolündeki bölgelerde hızla yükselen enflasyon ve düşük maaşlar sonucu açıkça görülen yaşam koşullarındaki kötüleşme, devlet kurumlarında rüşvet ve yolsuzlukların yaygınlaşmasına yol açtı.

Rejim yanlısı güçler de bu eğilimlere karşı dirençli değil. Bazıları, kaçakçılık veya küçük suçlar gibi yasa dışı faaliyetlerde bulunabilirken, diğerleri geçimlerini sağlamak için rüşvete bağımlılar. Bu durum, siyasi eğilimleri ne olursa olsun faillerin el yapımı patlayıcılar ile Mezze, Şalan ve Kusur'da olduğu gibi yüksek güvenlikli bölgeleri hedef almaları için uygun bir ortam yarattı. Faillerin kimliği ve amaçları ne olursa olsun, bu ay meydana gelen son bombalı saldırılar dalgasının, rejimin kontrolündeki bölgelerde kötüleşen güvenlik durumuna ilişkin kasvetli bir tablo çizdiğine şüphe yok. Batılı ve Arap hükümetler, Esed'in başkent Şam da dahil olmak üzere, bu bölgelerin güvenlik ve istikrarını garanti altına alabileceğine dair her türlü yanılsamadan vazgeçmeliler.

Suriye hâlâ savaş halinde ve kalıcı barışa giden tek yol kapsamlı ve adil siyasi çözümdür. O olmadan, Suriye geneline güvensizlik ve asayişsizlik hâkim olmaya devam edecek ve herhangi bir istikrar görüntüsü olmayacaktır.

*Bu analiz Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.


‘Kabiliye Devleti’ ilanı Cezayir'de hoşnutsuzluğu artırıyor

Ayrılıkçı örgütün lideri Ferhat Miheni (sosyal medyadaki kişisel hesabı)
Ayrılıkçı örgütün lideri Ferhat Miheni (sosyal medyadaki kişisel hesabı)
TT

‘Kabiliye Devleti’ ilanı Cezayir'de hoşnutsuzluğu artırıyor

Ayrılıkçı örgütün lideri Ferhat Miheni (sosyal medyadaki kişisel hesabı)
Ayrılıkçı örgütün lideri Ferhat Miheni (sosyal medyadaki kişisel hesabı)

Cezayir, terör örgütü olarak tanımlanan bir örgütün sözde Kabiliye Devleti’ni ilan etmesinin ardından tepkilere sahne oldu.

Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi, ayrılıkçıları, Cezayir Kurtuluş Savaşı sırasında Fransız sömürgecilerle iş birliği yapanlara atıfta bulunarak ‘yeni Harkiler’* olarak tanımladı. Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi Perşembe akşamı yaptığı açıklamada, bu ayın 20'sinde New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) binası önünde gerçekleşen ve Ferhat Miheni'nin Kabiliye Devleti'nin kurulduğunu ilan ettiği, Cezayir'de ‘ciddiyeti bakımından eşi benzeri görülmemiş’ olarak kabul edilen olaya atıfta bulunarak, “tek ve birleşik Cezayir'in ayrılmaz bir parçası olan Kabiliye bölgesinin sözde ilanı ile Kabiliye Özerklik Hareketi (MAK) terör örgütünün attığı tehlikeli adım karşısında şaşırmadığını” belirtti.

İslamcı Barış Toplumu Hareketi de ‘tehlikeli bir sapma, gerileme ve milyonlarca Cezayirli şehidin fedakarlıklarına karşı haince bir bıçak’ olarak nitelendirdiği bu durumu kınadı.

*Harkiler: Cezayir'in bağımsızlık savaşında Fransa adına çarpışan Cezayirliler. (ç.n.)

 


Hizbullah iki İsrail askeri üssünün onlarca füzeyle vurulduğunu duyurdu

Lübnan'ın Şebaa köyünde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
Lübnan'ın Şebaa köyünde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
TT

Hizbullah iki İsrail askeri üssünün onlarca füzeyle vurulduğunu duyurdu

Lübnan'ın Şebaa köyünde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
Lübnan'ın Şebaa köyünde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)

Hizbullah dün akşam (Cuma) İsrail'in kuzeyindeki iki askeri üssü onlarca füzeyle vurduğunu duyurdu.

Hizbullah tarafından yapılan açıklamada, bombardımanın Habuşit bölgesini ve Maalih Golani kışlasındaki 810’uncu Hermon Tugayı’nın karargahını onlarca Katyuşa roketiyle hedef aldığı belirtildi. Açıklamada, bombardımanın ‘düşmanın köylere ve sivillerin evlerine yönelik saldırılarına, özellikle de es-Serire yolundaki korkakça suikasta yanıt olarak’ yapıldığı ifade edildi.

Bu arada Lübnan Cemaat el-İslami Hareketi yaptığı açıklamada, Batı Bekaa bölgesinde İsrail hava saldırısında öldürülen iki üyesi Musab Said Halef ve Bilal Muhammed Halef için yas ilan etti.

Hizbullah daha sonra kısa bir açıklama yaparak Lübnan'ın güneyindeki Kafr Kila köyünden Faracallah Ali Hammud adlı bir savaşçısının öldüğünü duyurdu.

İsrail ordusu ise İsrail savaş uçaklarının Lübnan'ın güneyindeki Şebaa bölgesinde aralarında bir silah deposu ve bir füze rampasının da bulunduğu Hizbullah hedeflerini bombaladığını duyurdu.


Refah işgalini önlemek için zamana karşı yarış

 İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mevasi bölgesindeki derme çatma bir çadır kampında yemek pişiriyor. (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mevasi bölgesindeki derme çatma bir çadır kampında yemek pişiriyor. (AP)
TT

Refah işgalini önlemek için zamana karşı yarış

 İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mevasi bölgesindeki derme çatma bir çadır kampında yemek pişiriyor. (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mevasi bölgesindeki derme çatma bir çadır kampında yemek pişiriyor. (AP)

ABD'nin teşvikiyle hızlanan Mısır çabaları, İsrail'in Refah kentini işgal etme tehdidini sona erdirecek ve Gazze Şeridi'nin trajedisine eklenebilecek tüm insani felaketlerle birlikte bir ateşkes anlaşması umutlarını canlandırdı. Ancak bu çabaların olumlu bir sonuca ulaşıp ulaşmayacağı, birbiriyle çelişen iki arzunun uzlaştırılabilmesine bağlı: İsrail, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun iç siyasi savaşında kullanabileceği bir kazan-kazan anlaşması peşinde; Hamas ise kendisi için ‘onurlu’ bir anlaşma istiyor.

Mısırlı ‘profesyonel bir heyet’ Tel Aviv'e ulaşıp Gazze Şeridi'nde ateşkes ve İsrail ile Hamas arasında esir takasını amaçlayan müzakerelerin pratik ayrıntılarına girerken, Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar ‘esirlerle ilgili gerçek teklif içeren anlaşmaya varma olasılığı konusunda çok temkinli ama istikrarlı bir iyimserlik olduğunu’ belirtti.

Siyasi kaynaklar, ABD’lilerin anlaşma çemberini genişleterek ve Arap ülkeleri ile İsrail arasında bir Filistin devletinin kurulmasını da içeren kapsamlı barışa yönelik bölgesel projelerine doğru ilerleyerek Mısır'ın çabalarını tamamlamak istediklerini doğruladı. Kaynaklar ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in önümüzdeki Salı günü bölgeye gelerek Suudi Arabistan ve İsrail'i ziyaret edeceğini bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Axios internet sitesinden aktardığına göre İsrailli yetkililer, Tel Aviv'den yetkililerin dün Mısırlı muhataplarına, İsrail'in Refah'ı işgal etmeden önce esirlerin serbest bırakılması için Hamas ile anlaşmaya varmak üzere ‘son bir şans’ vermeye hazır olduğunu bildirdi. Hamas ise yaptığı açıklamada, “halkımızın ihtiyaçlarını ve adil haklarını, yani kendisine yönelik saldırının nihai olarak durdurulmasını, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesini, yerlerinden edilenlerin Gazze ve Kuzey Gazze'deki evlerine koşulsuz olarak geri dönmesini ve ciddi bir esir takası anlaşmasına varılmasını” dikkate alan her türlü fikir ya da öneriye açık olduğunu yineledi.


Hamas, İsrail'in Gazze'de ateşkes önerisine verdiği yanıtı ‘inceliyor’

 Ateşkesin bir parçası olarak 24 Kasım'da İsrailli esirlerin serbest bırakılmasına ilişkin Hamas tarafından yayınlanan bir fotoğraf (arşiv - Reuters)
Ateşkesin bir parçası olarak 24 Kasım'da İsrailli esirlerin serbest bırakılmasına ilişkin Hamas tarafından yayınlanan bir fotoğraf (arşiv - Reuters)
TT

Hamas, İsrail'in Gazze'de ateşkes önerisine verdiği yanıtı ‘inceliyor’

 Ateşkesin bir parçası olarak 24 Kasım'da İsrailli esirlerin serbest bırakılmasına ilişkin Hamas tarafından yayınlanan bir fotoğraf (arşiv - Reuters)
Ateşkesin bir parçası olarak 24 Kasım'da İsrailli esirlerin serbest bırakılmasına ilişkin Hamas tarafından yayınlanan bir fotoğraf (arşiv - Reuters)

Hamas bugün (Cumartesi) şafak vakti, Gazze'de olası bir ateşkes ve Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılması önerisine İsrail'in verdiği yanıtı incelediğini duyurdu.

Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki Başkan Yardımcısı Halil el-Hayye yaptığı açıklamada, “Hamas bugün Siyonist işgalcinin, hareketin 13 Nisan'da Mısırlı ve Katarlı arabuluculara ilettiği pozisyonuna verdiği resmi yanıtı aldı. Hamas bu öneriyi inceleyecek ve son halini aldıktan sonra cevabını sunacaktır” ifadelerini kullandı.

Hamas 13 Nisan'da, ‘Mısırlı ve Katarlı arabuluculara İsrail'le ateşkes önerisine yanıtını verdiğini, taleplerine ve halkın ulusal taleplerine bağlılığını vurguladığını, bunların da kalıcı ateşkes, İsarail ordusunun tüm Gazze Şeridi'nden çekilmesi, yerlerinden edilenlerin ikamet ettikleri yerlere geri dönmesi, yardım girişinin yoğunlaştırılması ve yeniden inşanın başlatılması olduğunu’ duyurdu.

Diğer yandan İsrail kalıcı bir ateşkesi ve güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini reddederken, Başbakan Binyamin Netanyahu, Hamas'ın son büyük kalesi olduğu gerekçesiyle Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah'a kara operasyonu düzenleme niyetinde olduğunu açıkladı.

Şarku'l Avsat'ın ulaştığı bilgiye göre bu gelişme, Gazze Şeridi'nde esirlerin serbest bırakılmasıyla bağlantılı ateşkes müzakerelerini canlandırmak amacıyla Mısırlı bir heyetin dün (Cuma) İsrail'e gelmesiyle yaşandı.

El-Kahire el-İhbariyye televizyon kanalı ise ‘Mısır ve İsrail heyetlerini Gazze Şeridi'nde ateşkese ulaşmaya yaklaştıran kayda değer bir ilerleme olduğunu’ bildirdi.


İsrail ordusu Lübnan'a hava saldırısında Cemaat el-İslami liderini öldürdüğünü açıkladı

İsrail ordusu Lübnan'a hava saldırısında Cemaat el-İslami liderini öldürdüğünü açıkladı
TT

İsrail ordusu Lübnan'a hava saldırısında Cemaat el-İslami liderini öldürdüğünü açıkladı

İsrail ordusu Lübnan'a hava saldırısında Cemaat el-İslami liderini öldürdüğünü açıkladı

Ordu Sözcülüğünden yapılan açıklamaya göre, savaş uçaklarının Lübnan'ın Suriye sınırı yakınlarındaki Beka Vadisi bölgesinde Meydun köyüne düzenlediği saldırıda Lübnanlı Sünni Cemaat el-İslami Hareketi'nin üst düzey yöneticisi Halaf öldürüldü.

İsrail, Cemaat el-İslami'nin Hamas ile Lübnan'daki faaliyetlerinde koordinasyon sağladığını savundu.

Lübnan resmi ajansı NNA da İsrail savaş uçaklarının bölgeyi bombaladığını aktardı ancak ölü ya da yaralı bilgisi paylaşmadı.

Lübnanlı Cemaat el-İslami liderlik kadrosu, İran yanlısı Hizbullah'ın yanında sınır hattında İsrail'e karşı silahlı mücadeleye katılacaklarını açıklamıştı.

İsrail ordusu ile Lübnan Hizbullah arasında 8 Ekim 2023'ten bu yana sınır hattındaki çatışmalarda 285 Hizbullah mensubu, 56 Lübnanlı sivil, 18 Emel Hareketi, 13 Hamas, 12 İslami Cihad mensubu, İsrailli 8 sivil 12 asker öldü.

Lübnan'daki Cemaat el-İslami, İsrail saldırısında liderinin öldürüldüğünü doğruladı

İsrail ordusunun, Lübnan'ın Beka Vadisi bölgesine düzenlediği hava saldırısında Cemaat el-İslami lideri Musab Halaf'ı öldürdüğü doğrulandı.

Cemaat el-İslami'nin yaptığı açıklamada Lübnan resmi ajansı NNA tarafından yayımlandı.

Açıklamada, lider Musab Halaf'ın yanı sıra Bilal Halaf adlı mensubun da saldırıda hayatını kaybettiği belirtildi.

İsrail ordusu, Lübnan'ın Suriye sınırı yakınlarındaki Beka Vadisi bölgesinde Meydun köyüne düzenlediği saldırıda Lübnanlı Sünni Cemaat el-İslami Hareketi'nin üst düzey yöneticisi Halaf'ı öldürdüğünü duyurmuştu.

Cemaat el-İslami, İran yanlısı Hizbullah'ın yanında sınır hattında İsrail'e karşı silahlı mücadeleye katılacaklarını açıklamıştı.

İsrail ordusu ile Lübnan Hizbullah arasında 8 Ekim 2023'ten bu yana sınır hattındaki çatışmalarda 285 Hizbullah mensubu, 56 Lübnanlı sivil, 18 Emel Hareketi, 13 Hamas, 12 İslami Cihad mensubu, İsrailli 8 sivil 12 asker öldü.


Fransa UNRWA'ya 33 milyon euro katkı yapacak

Fransa UNRWA'ya 33 milyon euro katkı yapacak
TT

Fransa UNRWA'ya 33 milyon euro katkı yapacak

Fransa UNRWA'ya 33 milyon euro katkı yapacak

Fransa , bağımsız denetim raporunun gerektirdiği tüm prosedürleri uygularsa, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) 33 milyon avro katkı vereceğini doğruladı.

Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Christophe Lemoine, perşembe günü bir tarih belirtmeden, "Fransa, UNRWA insani programına 2024 yılı için 33 milyon avro tutarındaki yıllık katkısının ödeneceğini doğrulamaktadır" açıklamasında bulundu.

Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre Lemoine, "UNRWA'ya verdiğimiz desteğin gerçekleşmesi için eski Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna liderliğindeki bağımsız dış denetim raporunun gerektirdiği önlemlerin tam olarak uygulanması gerekir” açıklamasında bulundu.

Lemoine, Fransa'nın, "UNRWA çalışanlarının ve tesislerinin tarafsızlığının doğrulanması, ders kitaplarında nefret ve Yahudi karşıtı söylemin yasaklanması, sendikalarda reform yapılması ve personel işlerinin yönetilmesine yönelik prosedürlere özel önem verdiğini" vurguladı.

İsrail, 30.000'den fazla çalışanı bulunan ve bölgedeki (Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Ürdün ve Suriye) 5,9 milyon Filistinliye hizmet veren BM teşkilatını, Gazze'de "400'den fazla terörist" çalıştırmakla suçluyor. İbrani devleti, Hamas'ın kendi topraklarına düzenlediği saldırının içinde UNRWA çalışanlarından 12'sinin doğrudan yer aldığını belirtiyor.

AFP, İsrail'in resmi verilerine göre Hamas, 7 Ekim'de İsrail'e karşı eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlattı ve bu saldırıda 1.170 kişi öldü.

İsrail'in suçlaması, başta ABD olmak üzere birçok bağışçı ülkenin UNRWA'ya olan fonlarını kesmesine yol açtı, ancak birçok bağışçı bu kararından geri döndü ve kurum üzerinde soruşturma yürütülürken fon sağlamaya devam etti.

BM tarafından görevlendirilen uzmanlar, Gazze Şeridi'ndeki UNRWA'nın siyasi "tarafsızlıktan" yoksun olduğu sonucuna vardı, ancak BM kuruluşunun bölgede "hayati insani yardım sağlamada kritik bir rol oynamaya" devam ettiğini kaydetti.


İsrail ordusu, Beyt Lahiya'daki su kuyularının yüzde 70'ini tahrip etti

İsrail ordusu, Beyt Lahiya'daki su kuyularının yüzde 70'ini tahrip etti
TT

İsrail ordusu, Beyt Lahiya'daki su kuyularının yüzde 70'ini tahrip etti

İsrail ordusu, Beyt Lahiya'daki su kuyularının yüzde 70'ini tahrip etti

Beyt Lahiya Belediye Başkanı Ala el-Attar AA muhabirine yaptığı açıklamada, Beyt Lahiya'nın alt ve üst yapısının savaşın başından bu yana büyük zarar gördüğünü söyledi.

Saldırılarda zarar gören yapılara ilişkin bilgi veren Attar, İsrail ordusunun, Beyt Lahiya'yı besleyen su kuyularının yüzde 70'ini, kanalizasyon ağının ise yüzde 50'sini tahrip ederek insani bir krize neden olduğunu ifade etti.

Attar, belediye ana ve ek binaları, dükkanlar ve alışveriş merkezleri, sokaklar ve anayolların saldırılarda büyük zarar gördüğünü, ağır iş makineleri ile temizlik hizmetinde kullanılan araçların yüzde 95'inin kullanılamaz hale geldiğini aktardı.

İsrail, tarım sektörünü de vurdu

Attar, İsrail'in, Gazze'nin birinci derece gıda tedarikçisi konumundaki Beyt Lahiya'da tarımın yanı sıra balıkçılık ve sanayiyi de yok ettiğini dile getirdi.

Belediyenin, kısıtlı imkanlara rağmen, minimum düzeyde de olsa hizmet sunmaya devam ettiğini söyleyen Attar, cadde ve sokaklarda büyük çöp yığınları oluştuğunu, kanalizasyon sularının yollara aktığını ve bunun da cilt ve solunum yolu hastalıklarının yayılmasına neden olduğunu kaydetti.

Su kuyuları, kanalizasyon pompaları ve çöp kamyonlarının çalışması için yakıta ihtiyaç duyduklarını belirten Attar, uluslararası kuruluşlar, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Filistin Sular İdaresine yakıt tedarik etme çağrısında bulundu.

Attar ayrıca belediyenin, çalışmalarını tam anlamıyla yürütebilmesi için ekskavatör, kamyon ve buldozer gibi ağır makinelere ve sıcaklıkların artmasıyla çoğalan sivrisineklerle mücadele için gerekli malzemelere ihtiyaç duyduklarını ifade etti.