عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Troyka ülkelerinden iki silahlı harekete Sudan’daki barışa katılma çağrısı

Hamduk: Ülkede istikrarı sağlamak için yeni bir sayfa açacağız

İki gün önce Sudan’da barış anlaşmasının imzalanmasının ardından yapılan kutlamalardan bir kare (EPA)
İki gün önce Sudan’da barış anlaşmasının imzalanmasının ardından yapılan kutlamalardan bir kare (EPA)
    Hartum / Muhammed Emin Yasin
TT
TT

Troyka ülkelerinden iki silahlı harekete Sudan’daki barışa katılma çağrısı

İki gün önce Sudan’da barış anlaşmasının imzalanmasının ardından yapılan kutlamalardan bir kare (EPA)
İki gün önce Sudan’da barış anlaşmasının imzalanmasının ardından yapılan kutlamalardan bir kare (EPA)

Troyka ülkeleri (ABD, Norveç, İngiltere) Sudan’daki barış müzakerelerine katılmayan silahlı gruplara ülkedeki çatışmalara bir son vermek için barış sürecine katılmaları çağrısında bulundu. Bu sırada Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) lideri Abdulaziz Hulu ile barış sürecinin gidişatı hakkında müzakerelerde bulunduklarını söyledi.
Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da iki gün önce geçiş hükümeti ile bir grup isyancı örgüt arasında nihai barış anlaşmasının imza töreni gerçekleştirildi. Söz konusu törene bir dizi Afrika ülkesinin cumhurbaşkanlarının yanı sıra Arap ülkelerinden elçiler ve diplomatik heyetler katıldı. Troyka ülkeleri dün yaptıkları açıklamada barış anlaşmasını memnuniyetle karşıladıklarını ve bu anlaşmanın Sudan halkı ve Darfur, Güney Kordofan, Mavi Nil ve ülkenin diğer bölgelerinde yaşanan savaşlardan ve çatışmalardan zarar gören herkes için barış, özgürlük ve adaleti sağlama noktasında önemli bir adımı temsil ettiğini belirttiler.
Troyka ülkeleri, SPLM-N’yi ve Abdulvahid Nur liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi’ni (SLM/AM) çatışmaları sona erdiren ve herkesin geçiş sürecine katılmasını sağlayan kapsamlı bir barış anlaşmasına varmak için daha geniş çapta müzakerelere başlamaya teşvik etti.
Troyka ülkelerinin açıklamasında kalıcı barışın, tüm Sudanlıların anlaşmayı işbirliği ve uzlaşma ruhu içinde uygulamak için samimi bir şekilde çaba sarf etmesini gerektirdiği belirtildi. Ülkeler kalıcı barışı sağlamak için anlaşmanın taraflarını desteklemeye devam edeceklerine dair taahhütte bulundu.
Açıklamaya göre Sudan Barış Anlaşması; uzlaşma, adalet ve kaynakların taksimi için mekanizmalar ve taahhütlerin yanı sıra ateşkes yapılmasını ve silahlı hareketlerin ve çatışmalarda zarar gören paydaşların geçiş hükümetinde yer almasını içeriyor.
Troyka ülkeleri Sudan taraflarının müzakere turları sırasında gösterdiği iyi niyetlere ve güney hükümetinin barış anlaşmasının imzalanması için gösterdiği çabalara ve arabuluculuğa övgülerde bulundu. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler’in (BM) ve diğer bölgesel ve ikili ortakların oynadığı role de dikkat çektiler.
Ülkedeki geçiş otoritesinin, imza atan grupların barış anlaşmasının maddeleri uyarınca Egemenlik Konseyi, kabine, Geçici Yasama Meclisi ve vilayet hükümetlerine katılması için önümüzdeki günlerde düzenlemelere başlaması bekleniyor.
Aynı zamanda anlaşma silahlı hareketlerin Sudan ordusuna entegre edilmesinin yanı sıra geçiş döneminin, nihai barış imzalandıktan sonra başlamasını öngörüyor.
Sudan Başbakanı, anlaşmanın imza töreninin akabinde SPLM-N’nin lideri Abdulaziz Hulu ile görüştüğünü açıkladı. Başbakan Hulu ile birlikte geri kalan silahlı hareketlerle anlaşmaya varılmasında önemli bir aracı olan Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit’in de yer aldığı görüşmede barış sürecini ele aldıklarını belirtti.
Hamduk, dün Cuba’dan döndükten sonra Hartum Havaalanı’nda yaptığı basın açıklamasında anlaşmanın imza atmayanların barış kervanına yetişmek ve onlarla anlaşma imzalamak için yeni bir sayfa açtığını sözlerine ekledi. Hamduk bunun kısa sürede yapılacağını umduğunu dile getirdi.
Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da geçtiğimiz eylül ayında yapılan kapalı toplantılarda hükümet ve Hulu’nun grubu, laik devlet ve Nuba Dağları ile Mavi Nil bölgeleri için kendi kaderini tayin etme hakkı gibi konularda aralarındaki anlaşmazlıkları çözmek için ortak bir bildiri imzalamışlardı. Aynı zamanda iki taraf arasındaki tartışmanın doğrudan müzakereler şeklinde yapılmasına karar verilmişti.
SLM/AM lideri Abdulvahid Nur, Cuba platformunda müzakerelere katılmak için kendisine uluslararası düzeyde baskı uygulandığını söylemiş ancak müzakerelere katılmayı reddedip yeni tip koronavirüs (Kovid-19) yüzünden ertelenen yolculuğunun ardından ülkeye döner dönmez krizi çözmek için bir girişim başlatacağını duyurmuştu.
Şarku’l Avsat’a konuşan Abdulvahid dün yayınlanan röportajında şu anki barış anlaşmasının ülkedeki krizi derinleştirdiğini ve köklü çözümler sunmadığını söyledi. Abdulvahid, hareketinin bağlı olduğu Darfur bölgesi için kendi kaderini tayin etme hakkına yönelik herhangi bir çağrıyı kabul etmediğini vurguladı.
Hamduk, geçiş sürecinin en önemli öncelikleri arasında bulunan barış anlaşmasının imzalanmasını, sahada uygulama sürecinin başlangıcı olarak nitelendirdi. Hamduk anlaşmanın ekonomiye, istikrarı sağlamaya ve geçiş dönemini güçlendirmeye olumlu etkisinin olacağını vurguladı.
Hamdok, söz konusu görüşmelerin uzun sürmesini müzakere masasındaki konuların karmaşıklığına bağladı. Müzakere taraflarının hepsine savaşın bir daha geri dönmemesi için krizin köklerini kurutma çağrısında bulunan Hamduk “Bunu başardık” dedi.
Sudan Başbakanı konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Güney Sudan halkının barış anlaşmasının imza törenine katılması, Juba’nın (iki devlet bir halk) sloganının pratikte eyleme dökülmesi için bu barışı seçtiğinin sembolizmini teyit ediyor. Bu, Güney Sudan ile sınırsız stratejik ilişkiler için geniş bir alan açıyor.”
Hamduk, barış görüşmelerini başarıya ulaştırmada Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ve arabuluculuk yapan heyetin oynadığı büyük role övgülerde bulundu.
Diğer taraftan hükümet ve Devrimci Cephe heyetleri Juba’da dün ortak bir toplantı düzenledi. İki heyet görüşmeler sırasında Hartum tarafından anlaşmanın yürürlüğe konulmasına ilişkin prosedürlerin hızlandırılması ve zaman çizelgesine uymak zorunda oldukları için anlaşmanın herhangi bir şartının ertelenmemesi gerektiği konusunda uzlaşma sağladı.
Hükümet Heyeti Sözcüsü Muhammed Hasan et-Teayişi yaptığı basın açıklamasında durumunların, barış sürecinin taraflarının yakında Hartum’a geldikten sonra bir parçası olacağı hükümet kurma sürecinde gecikme yaşanmasını kaldıramayacağını söyledi.
Diğer taraftan Devrimci Cephe Başkanı El Hadi İdris toplantıda barış anlaşmasının iki haftadan kısa bir süre içerisinde anayasa belgesine dahil edilmesinin görüşüldüğünü söyleyerek, herkesin bu amaca ulaşmak için çaba harcadığının altını çizdi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.

 

ARAP DÜNYASI

Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
TT
TT

Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)

Irak hükümeti dün yaptığı açıklamada, yaklaşık iki hafta önce Yemen’deki Husiler ile Lübnan’daki Hizbullah’ı ‘terör örgütü’ olarak sınıflandıran bir kararın yayımlanmasına ilişkin olarak bazı yetkililerin görevden alınmasını içeren yaptırımların onaylandığını duyurdu.

Irak Bakanlar Kurulu, resmî gazetede yayımlanmasının ardından özellikle hükümeti oluşturan ve söz konusu gruplara yakınlığıyla bilinen siyasi çevreler arasında geniş tartışmalara yol açan kararla ilgili kurulan soruşturma komisyonunun tavsiyelerini kabul etti.

Söz konusu sınıflandırmanın, iki grubun mal varlıklarının dondurulmasını da içermesi üzerine hükümet, kararın ‘yanlışlıkla’ yayımlandığını belirtmişti. Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, karardaki hataya ilişkin acil soruşturma başlatılması, sorumluların tespit edilmesi ve ihmali bulunanların hesap vermesi talimatını vermişti.

Hükümetin dün yayımladığı açıklamada, Bakanlar Kurulu’nun, Irak Resmi Gazetesi’nin 17 Kasım 2025 tarihli 4848 sayısında yer alan ve Teröristlerin Mallarının Dondurulması Komisyonu’nun 2025/61 sayılı kararına ilişkin soruşturma komisyonu tavsiyelerini onayladığı belirtildi. Tavsiyeler kapsamında, ilgili bazı yetkililerin görevden alınması ve bazılarının ise başka görevlere atanması gibi idari yaptırımların yer aldığı kaydedildi.

Diğer yandan Irak Ulusal Güvenlik Servisi dün yaptığı açıklamada, komşu bir ülkeden geldiği belirtilen ve DEAŞ terör örgütü bünyesindeki ‘en tehlikeli bomba uzmanlarından biri’ olarak tanımlanan bir kişinin yakalandığını duyurdu.

Irak Ulusal Güvenlik Servisi, Irak Haber Ajansı’na (INA) yaptığı açıklamada, 10 aydan uzun süren takip ve hassas izleme faaliyetlerini içeren nitelikli bir istihbarat operasyonu sonucunda, komşu ülkelerden birinden dönüşünün ardından DEAŞ’ın üst düzey isimlerinden birinin gözaltına alındığını bildirdi. Açıklamada, yakalanan kişinin yüksek derecede tehlikeli unsurlar arasında yer aldığı, adının terör örgütü lider kadrolarına ait listelerde bulunduğu ve 2004 yılından itibaren Bağdat’ta El Kaide unsurları içinde faaliyet göstermeye başladığı belirtildi. Ebu İlya lakabını kullanan şüphelinin, patlayıcı düzeneklerin hazırlanmasında uzmanlaştığı, beş kişiden oluşan bir hücreye liderlik ederek saldırıların gerçekleştirilmesinde rol aldığı kaydedildi.

Soruşturmalarda, söz konusu kişinin patlayıcıların cep telefonlarıyla irtibatlandırılması ve hazırlanmasından sorumlu olduğu, Bağdat’ta faaliyet gösterdiği dönem boyunca 100’den fazla patlayıcı düzeneği teslim ettiği ve başkentin farklı bölgelerini hedef alan terör eylemlerinin doğrudan uygulanmasına katkı sağladığı tespit edildi.

ARAP DÜNYASI

Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
TT
TT

Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)

Suriye’deki yeni yönetim, büyük şehirlerin kalabalık sokakları ile kırılgan, yoksul kırsal kesimler ve Suriye genelindeki yaygın yıkım arasında, önceki dönemin karmaşıklığından kaynaklanan muazzam zorluklarla karşı karşıya.

Beşşar Esed rejiminin düşüşünü günlerce kutlayan mahallelerin göz alıcı görüntüsünün ardında, daha az gürültülü ve daha karmaşık başka bir mücadele sürüyor. Bir güvenlik kaynağına göre bu mücadelede DEaŞ ve göçmenler (yabancı savaşçılar) en önemli zorlukları oluşturuyor.

Ancak bazıları DEAŞ’ı ve genel olarak aşırılığı güvenlik yaklaşımıyla çözülebilecek ‘teknik bir sorun’ olarak görürken, diğerleri ‘asıl sorunun, eğitim veya aile sistemi ya da herhangi bir örgütlü yaşam biçimi olmaksızın, birkaç yıldır normal sosyal bağlamın dışında gelişen devasa bir insan kitlesini absorbe edecek planlar yapmakta yattığını’ düşünüyor.

Zorluk, yıkıma uğrayan bölgeleri yeniden inşa etmek ve geçim kaynakları yaratmak, özellikle de siyasi ve sosyal kimliklerin radikal grupların mirasıyla iç içe geçmiş olduğu ve bu yüzden potansiyel çatışmalar için verimli bir zemin oluşturan İdlib gibi kırsal bölgelerde yatıyor.

ABD, Irak'tan çekilmeden önce Sünni aşiretlerinden oluşan ve el-Kaide'ye karşı savaşan Sahva Silahlı Güçleri deneyimi, radikalizmden etkilenenleri siyasi ve güvenlik yapılarına dönüştürerek Suriye için olası bir model sunarken, militarizasyondan siyasete ve hizipçilikten devletçiliğe geçiş, yeni Suriye'nin karşı karşıya olduğu en büyük zorluk olmaya devam ediyor.