Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın, Lübnan’ın bağımsızlığının 77’inci yıldönümü vesilesiyle ulusa sesleniş konuşmasının siyasi sonuçları gözden kaçmayacak. Siyasi kaynaklara göre Avn, ‘güçlü döneme karşı çıkan güçlere’ tepkiler alacak.
Kaynaklar, bu tepkilerin, cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine yemin konuşmasında taahhüt ettiği şeyleri başaramamasından değil, (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket (ÖYH) Genel Başkanı Cibran Basil’in, kendisini hedef alan ABD yaptırımlarına cevaben yandaşlarına gönderdiği mesajı dolaylı olarak benimsemesinden kaynaklı olacağını dile getirdi.
Siyasi kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Avn’ın parlamentoya yönelik “reform tasarılarının geçişini, yolsuzlukla mücadeleyi ve kamu maliyesinin yeniden yapılandırılmasını” engelleme suçlamalarında Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri’yi istisna tutmadığını belirtti. Kaynaklar, Avn’ın kurtuluş için tek adımın cezai finansal soruşturmanın yürütülmesinde yattığına inandığını söylerken, sürekli inkar halinde yaşadığını, tevazu göstermek yerine sürekli ileriye doğru kaçmaya çalıştığını kaydetti. Kaynaklar, Avn’ın ayrıca, cumhurbaşkanlığının 3’te birlik son döneminin başlamasıyla eleştirel bir inceleme başlattığını dile getirdi.
Kibir politikası
Kaynaklar, Avn’ı kibir politikası takip etmekle suçlarken, Lübnanlılara yönelik mesajının kapsamının, durumun gerçekliğini yansıtmadığını ifade etti. Cumhurbaşkanının, her zamanki gibi ülkeyi çıkmaza sokma sorumluluğundan ellerini yıkamaya çalıştığını söyleyen kaynaklar, “Cumhurbaşkanının, Lübnanlılara başka bir gezegende yaşıyormuş gibi hitap etmesinden çıkarı ne?” ifadelerini kullandı.
Aynı şekilde Avn’ın, cezai soruşturmanın yürütülmesini engellemekten neden siyasi sistemi sorumlu tuttuğunu sorgulayan kaynaklar, Adalet Bakanı Marie-Claude Najm ve Finans ve Bütçe Komitesi Başkanı İbrahim Kenan başta olmak üzere halkı arasındaki yaşanan anlaşmazlıktan mı kaynaklandığını sordu. Kaynaklar, “Hassan Diyab hükümetinin içerisine düştüğü ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakerelerde tökezlemeye yol açan kafa karışıklığının, görevi iş yapmakla sınırlı bir hükümete dönüşmeden önce hükümet içerisindeki çelişkili pozisyonlardan kaynaklandığının farkında mı?” ifadelerini kullandı.
Kaynaklar, “Avn’ın, muhalefetinden vazgeçmek zorunda kalmasının ardından kota sistemi üzerinde yapılan idari atamalarda ayrıcalık yapmayacağını umuyorduk. Bu durum, Hristiyan sokaklarında kendisine muhalefet olanları tasfiye etmek istediği atamalarda, ÖYH’nin Cumhurbaşkanı aracılığıyla Hristiyanların payına el koyma ısrarını yansıtıyor” dedi.
Kaynaklar, Yemin konuşması ve bağımsızlık konuşması arasındaki farkın, Avn’ın şu an Lübnan halkına kapsamlı bir hitapta bulunmak yerine iktidarı terk etmek üzereymiş gibi konuşurken, ilk konuşmasında ise kendisini ülkeyi korumaya adamış olmasından kaynaklandığını belirtti. Kaynaklar ayrıca, Avn’ın bölgesel değişikliklerle mücadele etmekle sınırlı olmayan, askıdaki sorunlar hususunda diyalog çağrısı yaptığına dikkati çekti.
El temizleme
Lübnanlıların, sorunları dolayısıyla Cumhurbaşkanına şüpheyle yaklaştıklarını ve sorunları çözmek için müdahalede bulunma çağrısı yaptıklarını söyleyen kaynaklar, Avn’ın, konuşmasında Lübnanlılara durumunda dolayı şikayette bulunduğunu, siyasi sisteme saldırdığını ve aynı zamanda sistemi diyaloğa davet ediyormuş gibi göründüğünü vurguladı. Kaynaklar, Cumhurbaşkanın, krizlere gerektiği gibi yaklaşmadığını ve bunlarla siyasi değil teknik olarak ilgilendiğini belirtti. Kaynaklar ayrıca, ülkenin başına gelen krizin ilk ortağı olmasına rağmen, sorumluluk ellerini temizlediğini ve şüphelerden kaçındığını ifade etti.
Kaynaklar, hükümeti kurma istişareleriyle ilgili eleştirisi veya doğrudan Washington tarafından siyasi varisine yaptırım uygulanmasına atıfta bulunarak dış müdahaleye yönelik eleştirisi açısından Avn’ın, Basil’i sınırsız şekilde savunmak zorunda olmadığını belirtti. Kaynaklar ayrıca, konuşmanın içeriğinin, devlet ve cumhurbaşkanlığı yerine Basil’in politikalarından başka bir şey olmadığını vurguladı.
Avn’ın en az iki yıldır bir kafa karışıklığı yaşadığını söyleyen kaynaklar, çünkü devlet idarelerini Cibran Basil’in başkanlık emellerine hizmet etmek için kullanma anlaşmasına kadar, cumhurbaşkanlığının başında olmakla muhalif bir başkan olarak davranmak arasında kargaşa yaşadığını dile getirdi.
Hizbullah’ın pozisyonu
Hizbullah, Genel Sekreter Yardımcısı Şeyh Naim Kasım aracılığıyla cezai soruşturma taleplerinde Avn ve onursal başkanı olduğu ÖYH’nin yanında olduğunu belirtti. Kaynaklar, Hizbullah’ın ‘hükümetin doğuş görevini kolaylaştırma’ çağrısında bulunduğunu, ancak müttefiklerine ‘süreci hızlandırmaları için baskı yapma girişiminde bulunmadığını’ kaydetti.
Kaynaklar, Hizbullah’ın ABD başkanlık seçimlerinden önce hükümetin kurulmasını kolaylaştırarak, yeniden seçilmesi durumunda mevcut Başkan Donald Trump’a iyi niyet mesajı iletmek için beklediğini dile getirdi. Ancak rakibi Joe Biden’ın seçimleri kazanmasından hemen sonra Hizbullah’ın, tavrını değiştirdiğini söyleyen kaynaklar, Tahran ile uyumlu şekilde, 20 Ocak’ta başkanlık pozisyonu değişene kadar sürecin ertelenmesini tercih ettiğini vurguladı.
Aynı kaynaklar, Avn ve Basil’in, Hizbullah adına, ‘Hariri’nin (Avn’ın bağlı olduğu) Basil’in şartlarına cevap vermemesi halinde’ hükümetin kurulmasını erteleyeceklerini belirtti.
Gerçekte de Mişel Avn, bağımsızlık konuşması aracılığıyla bir yandan hükümeti kurma kriterlerinden sapmak ve ülkeyi ‘uzak durmaya’ çabaladığı siyasi çatışmaya sokmak için Hariri’yi zorbalıkla suçlayarak Fransız girişimini atlatmaya çalıştı. Aynı şekilde Lübnan’ın çöküşünü durdurmak için hala Arap desteğine ihtiyaç duyarken, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasında meydana gelen normalleşme ışığında bölgedeki değişikliklere dair bir diyalog çağrısında bulunarak anlaşmazlık noktalarına yöneldi.
Hariri ise sessizliğini bozmadan önce beklemeyi tercih ederken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Lübnan’ın çöküşünü durdurmak için önerdiği kurtarma girişimini yeniden canlandırmak amacıyla Paris’in uluslararası ve bölgesel düzeyde yürüttüğü temasların sonucunu bekliyor. Nitekim böylece gerekli olanı inşa edip, hükümeti kurma hususunda özür dilemeden atacağı adımın niteliğine karar verebilecek.