UNICEF Tigray’daki kıtlık ve 30 bin çocuğun ölüm tehlikesi altında olduğu konusunda uyarıda bulundu

Dünyadaki birçok lider Etiyopya bölgesinde meydana gelebilecek büyük bir felaket konusunda uyarıda bulundu. (AP)
Dünyadaki birçok lider Etiyopya bölgesinde meydana gelebilecek büyük bir felaket konusunda uyarıda bulundu. (AP)
TT

UNICEF Tigray’daki kıtlık ve 30 bin çocuğun ölüm tehlikesi altında olduğu konusunda uyarıda bulundu

Dünyadaki birçok lider Etiyopya bölgesinde meydana gelebilecek büyük bir felaket konusunda uyarıda bulundu. (AP)
Dünyadaki birçok lider Etiyopya bölgesinde meydana gelebilecek büyük bir felaket konusunda uyarıda bulundu. (AP)

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) dün (Cuma), Tigray’da kıtlık çeken on binlerce çocuğun ölüm riski altında olduğu konusunda uyarıda bulundu. Krizle başa çıkma noktasında diğer kuruluşlarla birlikte çalıştığına dikkati çeken örgüt, bölgenin büyük bir bölümüne ulaşım sağlanamadığını kaydetti.
Dünya Gıda Programı’nın (WFP) Acil Durum Koordinatörü Tommy Thompson, yardımların ulaşması noktasındaki siyasi irade eksikliğini kınadı. AFP’nin haberine göre, Cenevre’deki görüşmeye Etiyopya’dan video konferans yoluyla katılan sözcü şu ifadeleri kullandı: “Tigray’da WFP yardımının gerekli olduğu düşünülen bölgenin dörtte birine ulaşmamız imkansız.”
Sözcü sözlerinin devamında, “İnsanların öldüğünü bildiğimiz bu bölgelerin büyük bir kısmına kimse ulaşamadı” dedi. Birçok dünya lideri bölgede büyük bir felaket olacağı konusunda uyarıda bulundu. ABD ve Avrupa Birliği (AB) Perşembe günü Tigray’daki kıtlıkla mücadelede uluslararası çabaları güçlendirmek için ortak bir çağrı yayınladı. Uluslararası örgütün konuya ilişkin açıklamaları, BM’nin Tigay’da yaklaşık 350 bin kişinin açlıkla mücadele ettiği açıklamalarından bir gün sonra geldi. BM ayrıca 2 milyon kişinin daha söz konusu zor koşullarla karşı karşıya kalmak üzere olduğuna işaret etti.
UNICEF’in Cenevre’deki sözcüsü James Elder, “İnsani yardım ekiplerinin erişiminin sağlanamaması sonucu, ulaşılması zor olan bu bölgelerde ciddi şekilde yetersiz beslenen tahmini 30 bin çocuk yüksek ölüm riski altında. Dünya bunun olmasına izin veremez” dedi.
BM İnsani Yardım Koordinatörü Mark Lowcock, “Şu anda hala Tigray’da kıtlık var” dedi. Ayrıca direktör, “Konuştuğunuz her uzman bölgedeki durumun daha da kötüye gideceğini söylüyor” diyerek uyarıda bulundu. Lowcock yeni verilerin, söz konusu bölgede kıtlık koşullarında yaşayan olarak sınıflandırılan insan sayısının, benzer koşullarda, 2011’de çeyrek milyon Somalilinin ölmesinden bu yana dünyanın her hangi bir yerinde olan sayıdan daha fazla olduğunu gösterdiğini söyledi.
BM, Tigray bölgesindeki 5 milyondan fazla insanın yüzde 90’ından fazlasının acil gıda yardımına ihtiyaç duyduğunu belirtti. Söz konusu krize cevap verme noktasında 200 milyon dolardan fazla bir meblağ toplanılması konusunda acil yardım çağrısı yayınladı.
2019 Nobel Barış Ödülü sahibi Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, eski iktidar partisi Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) liderlerini tutuklamak ve silahsızlandırmak için Kasım ayında kuzey bölgesine askeri harekat kararı almıştı. Söz konusu kararın TPLF’nin ordu kamplarına yönelik gerçekleştirdiği saldırılara yanıt olarak alındığı bildirildi.
Operasyonun kısa sürede sonlanması beklenirken 6 aydan uzun bir süre sonra bölgede cinsel şiddet dahil olmak üzere vahşet raporlarıyla birlikte savaşın hala devam ettiği bildirildi. Uluslararası yardım kuruluşları Etiyopya güçlerinin komşu Eritre’den gelenlerin bölgeye ulaşmalarını engelledikleri konusunda defalarca şikayette bulundu.
WFP Acil Durum Direktörü, insani yardım çalışanlarının eriştikleri alanlardaki tehlike derecesine işaret ederek, bölgedeki yardım operasyonlarının sağlanması ve düşmanlıkların durdurulması noktasında daha fazla finansmana acil ihtiyaç olduğunu belirtti.
Direktör, “Şuana kadar bölgede dokuz yardım çalışanı öldürüldü” diyerek yardım çalışanlarının kontrol noktalarında düşmanca faaliyetlere maruz kaldığını söyledi. Ayrıca, “Sürekli kendimizi koruma sorunlarıyla mücadele ederken buluyoruz” ifadelerini kullandı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ihtiyaç sahiplerine ulaşamamamın oldukça kötü etkilere neden olduğunu vurguladı.
WHO Sözcüsü Margeret Harris gazetecilere verdiği demeçte, “Ekiplerimiz hazır durumda. Gıda, sağlık ve her türlü hizmeti sağlayabilecek mobil kliniklerimiz var” dedi. Sözcü bunların yalnızca üçte ikisinin faaliyette olduğunu da sözlerine ekledi. Ayrıca durumu bir halk sağlığı krizi olarak değerlendiren tarafların ekipleri geri dönmeye zorladığına işaret etti.



Trump, dünyayı değiştirmek için ‘deli adam teorisini’ nasıl kullanıyor?

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump, dünyayı değiştirmek için ‘deli adam teorisini’ nasıl kullanıyor?

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'a geçen ay İran'a karşı savaşında İsrail'in yanında yer alıp almayacağı sorulduğunda şöyle demişti: “Olabilir. Katılmayabilirim de. Ne yapacağımı kimse bilmiyor.” Dünyaya İran'ın müzakerelere yeniden başlaması için iki haftalık bir ateşkesi kabul ettiğini söyledikten sonra nükleer tesislerini bombaladı.

BBC'ye göre şöyle bir tablo ortaya çıkıyor: ‘Trump'la ilgili en öngörülebilir şey öngörülemezliği’. Fikir değiştiriyor. Her zaman kendisiyle çelişiyor.

London School of Economics'te uluslararası ilişkiler profesörü olan Peter Trubowitz, “Trump oldukça merkezileşmiş bir politika oluşturma süreci inşa etti. Dış politikada Richard Nixon'dan bu yana tartışmasız en merkezileşmiş olanı” dedi. Bu da politika kararlarını Trump'ın kişiliğine, tercihlerine ve mizacına daha bağımlı hale getiriyor.

Trump bunu siyasi olarak kullandı; ‘öngörülemezliğini’ önemli bir stratejik ve siyasi varlık haline getirdi. Şimdi, bu kişilik özelliği Beyaz Saray'ın dış ve güvenlik politikasına yön veriyor ve tartışmalı bir şekilde ‘dünyanın şeklini değiştiriyor’.

Şarku’l Avsat’ın BBC'den aktardığına göre siyaset bilimciler bu teoriyi ‘deli adam teorisi’ olarak adlandırıyor. Bu teoriye göre bir dünya lideri rakibinden taviz koparmak için onu doğası gereği her şeyi yapabileceğine ikna etmeye çalışıyor. Söz konusu teori, başarılı bir şekilde kullanılırsa, bir tür zorlamaya dönüşebilir. Trump bunun işe yaradığına, ABD müttefiklerini istediği yere getirdiğine inanıyor. Ancak bu yaklaşım düşmanlara karşı işe yarayabilir mi?

Saldırılar ve şüphecilik

Trump ikinci dönemine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i kucaklayarak ve ABD'nin müttefiklerine saldırarak başladı. Kanada'nın ABD'nin 51. eyaleti olması gerektiğini söyleyerek Kanada'yı kızdırdı. Grönland'ı ilhak etmek için askeri güç kullanmayı düşünmeye hazır olduğunu söyledi. ABD'nin Panama Kanalı'nın mülkiyetini ve kontrolünü yeniden kazanması gerektiğini vurguladı.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ile ilgili olarak, ittifakın tüzüğünün 5. maddesi her üyeyi diğer tüm üyeleri savunmakla yükümlü kılar. Trump, ABD'nin buna bağlılığı konusunda şüphelerini dile getirdi. Eski İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace, “Bence 5. madde çöküşün eşiğinde” dedi.

Sızan bir dizi mesaj, Trump'ın Beyaz Saray'ında Avrupalı müttefiklere yönelik ‘küçümseme kültürünü’ ortaya koydu. Trump'ın yardımcısı J.D. Vance, ABD'nin artık Avrupa'nın güvenliğinin garantörü olmayacağını belirtti.

Söz konusu karar, 80 yıllık transatlantik dayanışmanın yeni bir sayfa açması anlamına geliyordu. Konuyla ilgili olarak Trubowitz şunları söyledi: “Trump'ın yaptığı şey, ABD'nin uluslararası taahhütlerinin güvenilirliği konusunda ciddi şüpheler uyandırmak oldu. Avrupa'daki bu ülkelerin ABD ile güvenlik, ekonomi ya da başka alanlarda sahip oldukları ilişkiler artık her an müzakereye açık hale geldi. Trump'ın etrafındakilerin çoğunun öngörülemezliğin iyi bir şey olduğuna inandığını hissediyorum. Çünkü bu Trump'ın ABD'nin kaldıraç gücünü kullanarak kazanımlarını maksimize etmesini sağlıyor... Emlak dünyasında pazarlık yaparken öğrendiği derslerden biri de bu.”

Dalkavukluk ve yağcılık

Trump'ın yaklaşımı meyvesini verdi. Sadece dört ay önce Birleşik Krallık savunma ve güvenlik harcamalarını gayri safi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 2,3'ünden yüzde 2,5'ine çıkaracağını açıkladı. Geçen ay NATO zirvesinde bu rakam yüzde 5'e yükseldi ve diğer tüm NATO üyelerinin yakında ulaşacağı büyük bir artış oldu.

University College London'da siyaset bilimi profesörü olan Julie Norman şöyle diyor: “Gün be gün ne olacağını bilmek çok zor. Trump'ın yaklaşımı her zaman bu olmuştur. Trump değişken mizacını transatlantik savunma ilişkilerini değiştirmek için başarıyla kullandı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin geçen ay Lahey'deki NATO zirvesinde Trump'a hitaben söylediği gibi (On yıllardır hiçbir başkanın başaramadığı bir şeyi başaracaksınız) bazı Avrupalı liderler Trump'ın desteğini sürdürmek için ona dalkavukluk ve yağcılık yapıyor.”

Düşmanların dokunulmazlığı

‘Deli adam teorisi’ müttefikler üzerinde işe yarayabilirken, düşmanlar üzerinde işe yaramıyor gibi görünüyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Trump'ın yaklaşımından etkilenmemeye devam ediyor. Perşembe günü yaptıkları telefon görüşmesinin ardından Trump, Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşı sona erdirme konusundaki isteksizliğinden duyduğu ‘hayal kırıklığını’ dile getirdi.

BBC'ye göre Trump, İran'da tabanına ABD'nin Ortadoğu'daki ‘sürekli savaşlara’ müdahil olmasına son vereceği sözünü verdi. Ancak ikinci döneminin şu ana kadarki ‘en öngörülemez’ tercihiyle İran'ın nükleer tesislerini vurdu. Asıl soru şu: Bu karar istenilen sonuca ulaşacak mı?

Birleşik Krallık eski Dışişleri Bakanı William Hague, bu kararın tamamen ters etki yaratacağına ve İran'ın nükleer silah edinme olasılığını arttıracağına inanıyor. Notre Dame Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Michael Desch de bu görüşe katılıyor. “Bence artık İran'ın nükleer silah peşinde koşma kararı alması çok muhtemel” diyen Desch'e göre Trump'ın yaklaşımı şu ana kadar düşmanlar nezdinde ters tepti.