Ünlü yazar Sally Rooney'den İsrail'e boykot: Son kitabının İbranice yayımlanmasına izin vermedi

Sally Rooney'in Normal İnsanlar ve Arkadaşlarla Sohbetler kitaplarının Türkçe baskıları da var (Reuters)
Sally Rooney'in Normal İnsanlar ve Arkadaşlarla Sohbetler kitaplarının Türkçe baskıları da var (Reuters)
TT

Ünlü yazar Sally Rooney'den İsrail'e boykot: Son kitabının İbranice yayımlanmasına izin vermedi

Sally Rooney'in Normal İnsanlar ve Arkadaşlarla Sohbetler kitaplarının Türkçe baskıları da var (Reuters)
Sally Rooney'in Normal İnsanlar ve Arkadaşlarla Sohbetler kitaplarının Türkçe baskıları da var (Reuters)

Sally Rooney, son kitabı "Beautiful World, Whare Are You"nun (Güzel Dünya, Neredesin) İbranice çevirisinin yayımlanmasına dair İsrailli yayınevi Modan'ın teklifini geri çevirdi.
Modan daha önce, Rooney'in diğer iki romanı Normal İnsanlar (Normal People) ve Arkadaşlarla Sohbetler'in (Conversations with Friends) İbranice baskılarını yayımlamıştı.
Beautiful World, Where Are You'nun eylülde yayımlanan İngilizce baskısı Birleşik Krallık ve İrlanda'da en çok satanlar listesinde ilk sıraya yükselmişti.
Rooney'le yapılan ve ilk olarak eylülde, The New York Times'da yayımlanan röportajı İbraniceye çeviren İsrail gazetesi Haaretz, romanın muhtemel İbranice çevirisine dair ek bilgileri de yazıya eklemişti.
Haaretz'in haberine göre Rooney'in menajeri Tracy Bohan, yazarın Modan'ın çeviri teklifini geri çevirdiğini doğruladı.
Haberde ayrıca Rooney'in temsilcisinin Modan'a, yazarın İsrail'e yönelik kültürel boykot hareketini desteklemesi sebebiyle bahse konu talebin reddedildiğini söylediği de öne sürüldü.
Yayınevinin sözcüsü The Daily Telegraph'a yaptığı açıklamada Beautiful World'ü yayımlamayacaklarını teyit etti fakat bunun yazarın boykotundan kaynaklandığını doğrulamadı.
Rooney, kararı hakkında bir açıklama yayımladı ve Filistin'in yanında olmak için Modan'a yayın haklarının verilmesini reddettiğini doğruladı. Fakat yazar, tercümesi yapılmış romanın "BDS (Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar) hareketinin kurumsal yönergeleriyle uyumlu olacak şekilde" yayımlanmasından "gurur" duyacağını belirtti. 
Daha önce de sanat dünyasının dört bir yanından birçok önde gelen isim Filistin'i desteklemek amacıyla İsrail'e kültürel boykot uygulama taahhüdünde bulunmuştu.
Mayısta, Pink Floyd'dan Roger Waters dahil 600 müzisyen, diğer sanatçı arkadaşlarından "özgür bir Filistin" elde edilene kadar İsrail'de sahne almaktan kaçınmalarını isteyen bir açık mektup yayımlamıştı.
Öte yandan, kapsamlı bir kültürel boykot fikri İsrail devletinin birçok eleştirmeni arasında bile tartışmalı bir konu olmayı sürdürüyor.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience