Çin Komünist Partisi, Şi’nin ömür boyu başkan kalmasına kapı açıyor

Şi, ülkenin kurucu lideri Mao Zedung ile ideolojik açıdan aynı seviyeye getirildi

Merkez Komitesi, Şi Cinping'in yeni komünizm döneminin tam olarak uygulanması çağrısında bulundu (Reuters)

Üst düzey liderlerin de yer aldığı Merkez Komitesi, iktidardaki Çin Komünist Partisi'nin dünkü toplantısında, parti ve Devlet Başkanı Şi Cinping'in üçüncü döneme aday olmasının veya muhtemelen ömür boyu ülkenin lideri olarak kalmasının yolunu açtı. Tartışmasız dünyanın en kalabalık ülkesinin lideri Şi, Pekin'de iktidar partisinin önde gelen isimlerinin açılış toplantısına Pazartesi gününden bu yana başkanlık ediyor.
Xinhua haber ajansına göre parti tarihinin doğru vizyonunu sürdürme çağrısında bulunan Merkez Komitesi, partinin binlerce yıllık Çin ulusu tarihindeki en ulu destanı yazdığını kaydetti. Açıklamada “Merkez Komitesi; Şi Cinping'in Çin özellikleri taşıyan yeni komünizm dönemini tam anlamıyla uygulamak için merkezinde Cinping’in bulunduğu Parti Merkez Komitesi etrafında daha düzenli bir şekilde tüm partiyi, tüm orduyu ve tüm etnik gruplardan insanları bir araya gelmeye davet ediyor” ifadelerine başvuruldu.
Bu, Komünist Parti'nin 100 yıllık tarihinde, 1945 ve 1981'dekilerin ardından alınan benzer üçüncü tarihi karar sayılıyor.
Merkez Komitesi’nden gelen yeni destek, Başkan Şi'ye kalıcı bir dönem için etkili bir yetki vererek, onu Mao Zedung'un ardından böyle bir statüye sahip olan ilk lider konumuna getiriyor. Uzmanlara göre söz konusu karar, eski kolektif liderlik ilkesini liderliği yeniden yüceltmek için resmen ortadan kaldırıyor. Analistler, kararın Şi'nin Çin vizyonunu kutsayıp önceki liderlerin rolünü küçümseyerek güç üzerindeki hakimiyetini pekiştirmesine yardımcı olacağı görüşünde.
Siyaset Profesörü Wu Qiang, Alman haber ajansı DPA'ya verdiği demeçte, “Bu, Cinping'in yeniden seçilmesine temel teşkil ederek ona mutlak güç veriyor” ifadelerine başvurdu. AFP’nin haberine göre Hong Kong Baptist Üniversitesi’nden Jean-Pierre Cabestan ise geleceği Cinping etrafında yeniden şekillendirmek üzere tarihini yeniden yazdığını öne sürdü. Nitekim Çin tarihinin önümüzdeki günlerde ‘daha büyük bir tabu biçimi’ alacağını öngördü. Şi'nin döneminde, yolsuzluğa karşı geniş çaplı bir güvenlik baskısı, Sincan, Tibet, Hong Kong gibi bölgelerde baskıcı politikalar ve dış ilişkilerde daha iddialı bir yaklaşım kaydedildi.
‘Şi Cinping Düşüncesi’ olarak bilinen siyasi teorilerini okul müfredatına dahil eden Şi, eleştirel sesleri susturmaya ve muhalifleri ortadan kaldırmaya dayalı bir liderlik doktrini yarattı.
Devlet televizyonu, Şi'nin Tiananmen Meydanı yakınlarındaki Büyük Halk Salonu’nda kırmızı bayraklar ve Komünist Parti amblemi eşliğinde izleyicilere hitap ettiğini gösteren görüntüler yayınladı. Şi'nin açıklamasının tarihi öneme sahip olduğunu kaydeden akşam haberleri, parti gazetesinde yakında çıkacak “Yeni çağ yolculuğunda daha büyük bir zafer kazanmak” isimli makalenin reklamını yaptı
CCTV, People's Daily’de çıkacak olan makalenin söz konusu kararı ‘şanlı bir Marksist programlı belge’ ve Çin komünistlerinin ‘siyasi beyannamesi’ şeklinde nitelendirdiğini bildirdi. Gazetenin Şi'nin başarılarını takdir etmek için son haftalarda ön sayfa makaleleri yayınladığı biliniyor.
Son zamanlarda Şi, kısa süre önce popüler kültür, eğitim, teknoloji ile ilgili işletmeler ve zengin işadamları dahil olmak üzere Çin toplumunun birçok yönü üzerindeki güvenlik baskısını denetledi.
Hong Kong siyasi analisti Willy Lam, “Beklediğimiz gibi, ömür boyu lider kelimelerini kullanmasalar da beyannamenin yaklaşık yarısını Şi Cinping'in başarılarına ayırdılar. Bence ömür boyu lider olacağı kesin olarak kabul ediliyor, ancak bu sözler muhalefeti kışkırtabilir” ifadelerine başvurdu.
Şi'nin 2018'de kapsamlı anayasa değişiklikleri yaptıktan sonra ömür boyu görevde kalması kararı, partide tartışmalı bir konu olmaya devam ediyor.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya-Pasifik bölgesinde soğuk savaş türü çatışma ve cepheleşmelerden kaçınılması çağrısında bulundu.
Devlet Başkanı Şi'nin önceden videoya kaydedilen konuşması, Yeni Zelanda'da online düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İş Birliği (APEC) Zirvesi'nde yayımlandı. Şi, şeffaflık ve iş birliği çağrısı yaptığı konuşmada, “Asya-Pasifik bölgesi soğuk savaş döneminin ideolojik bölünme ve çatışmalarına geri dönemez, dönmemelidir” ifadelerini kullandı.
Şi'nin açıklamaları, ABD’nin Çin'in büyüyen ekonomik ve askeri etkisini sınırlamak için Hindistan, Japonya ve Avustralya gibi bölge müttefikleri ve ortaklarıyla birlikte gösterdiği çabalara işaret ediyor.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Salı günü yaptığı açıklamada, Tayvan Boğazı çevresinde ‘ortak savaş hazırlık devriyesi’ faaliyeti gerçekleştirdiğini duyurmuştu. Öncesinde ise Çin Savunma Bakanlığı ABD Kongresi üyesi bir grup siyasetçinin Çin’in kendisine bağlı olduğunu iddia ettiği Tayvan adasına sürpriz ziyaret gerçekleştirmişti.
ABD'li yetkililer, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkinin çatışmaya dönüşmesini önlemenin Çin Devlet Başkanı ile doğrudan ilişki kurmaktan geçtiğine inanıyor.
Şi ile Biden toplantısı için kesin bir tarih açıklanmadı, ancak konuyu vakıf bir kaynak, böyle bir görüşmenin önümüzdeki hafta gerçekleştirilebileceğini söylüyor.