Fas ve İngiltere arasında stratejik diyalog turunun üçüncü oturumu düzenlendi

İngiltere Dışişleri Bakanı Truss ve Faslı mevkidaşı Burita Londra’da bir araya geldiler. (Şarku'l Avsat)
İngiltere Dışişleri Bakanı Truss ve Faslı mevkidaşı Burita Londra’da bir araya geldiler. (Şarku'l Avsat)
TT

Fas ve İngiltere arasında stratejik diyalog turunun üçüncü oturumu düzenlendi

İngiltere Dışişleri Bakanı Truss ve Faslı mevkidaşı Burita Londra’da bir araya geldiler. (Şarku'l Avsat)
İngiltere Dışişleri Bakanı Truss ve Faslı mevkidaşı Burita Londra’da bir araya geldiler. (Şarku'l Avsat)

Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita ve İngiliz mevkidaşı Liz Truss, 8 Aralık’ta, Fas ve İngiltere arasındaki stratejik diyalog turunun üçüncü oturumunu gerçekleştirdiler.
İki bakan, Londra’da düzenlenen görüşmede ‘siyasi diyalogu güçlendirmek, ekonomik ilişkileri ve güvenlik iş birliğini derinleştirmek ve insani ve kültürel ilişkileri geliştirmek’ doğrultunda, iki ülke arasında stratejik ortaklık kurma ortak vizyonlarını yinelediler.
Taraflar ortak bir siyasi beyanname yayınlarken iki ülke arasında 2019 yılında imzalanan Fas-İngiltere yeni ortaklık anlaşmasının ana mekanizmalarına, yani Ortaklık Konseyi ve Komitesi’nin kurulmasına ilişkin iki karar imzaladılar. Sağlık ve gümrük başlıklarının yanı sıra ticaret, yatırım, hizmetler, tarım ve balıkçılıktan sorumlu bir alt komite oluşturdular.
İki taraf ayrıca Kovid-19 pandemisi ve iklim değişikliği ile mücadelede koordinasyonu sürdürme konusunda anlaştılar.
Burita ve Truss, iki ülke arasındaki dostluk ilişkilerinin tarihine vurgu yaptılar. Fas ve İngiltere arasında, 23 Ocak 1721 tarihinde imzalanan ilk ticaret anlaşmasının 300’üncü yıl dönümü de kutladılar.
Truss,  Londra yönetimi adına yaptığı açıklamada Fas’ın daha güçlü, daha açık ve dinamik bir Fas toplumu ve ekonomisi için Kral 6. Muhammed’in önderliğinde uyguladığı reformlara övgüde bulundu. Aynı şekilde Krallık tarafından Kovid-19 pandemisi sürecinde uygulanan aşı kampanyasının başarısına dikkat çekti.
Burita da İngiltere’nin aşı üretimiyle ilgili Fas girişiminin başlatılmasına verdiği desteği takdir etti. “Bu, Fas ve Afrika’nın bağışıklığını iyileştirmeyi ve üretken sektörlerde ekonomik sonuçlar ve yüksek verimli çalışmalar yürütmeyi mümkün kıldı” dedi.
Burita ayrıca, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi’nde Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bakanı James Cleverly ile de görüştü.
Fas ve İngiltere, iki ülke arasındaki mevcut ekonomik ortaklığı derinleştirmek üzere bir platform kurulmasına yönelik oluşturulan Ortaklık Konseyi’nin ilk oturumunu da gerçekleştirdi.
İngiltere, Fas’ın Sahra anlaşmazlığını çözmeye yönelik ‘ciddi ve güvenilir’ çabalarını memnuniyetle karşılayan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2602 sayılı kararına desteğini yineledi.
Fas ve İngiltere Stratejik Diyalogu’nun üçüncü oturumunun ardından yayınlanan ortak açıklamada İngiltere, anlaşmazlığın çözülmesi sürecinde BM’nin ‘merkezi’ rolüne vurgu yaptı.
İngiltere, Libya’daki koşullara ilişkin, özellikle Buznika ve Tanca’da gerçekleşen ve ‘Libya’daki egemen pozisyonlara atama yapma mekanizmalarına ilişkin anlaşmanın uygulanmasına katkıda bulunan’ Libya Diyalogu aracılığıyla Fas’ın barışçıl ve istikrarlı bir Libya için yürüttüğü çabalarından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Aynı şekilde iki ülke, Libya’nın toprak bütünlüğünün ve ulusal birliğinin egemenliğine ve bağımsızlığına olan sıkı bağlılıklarını yineledi. 5+5 Ortak Askeri Komite tarafından onaylanan eylem planının yanı sıra 23 Ekim 2020’de imzalanan ve yabancı güçlerin ve paralı askerlerin Libya’dan çekilmesini de kapsayan ateşkes anlaşmasına olan bağlılıklarını dile getiren taraflar seçim sürecinin önemine dikkati çektiler.
Fas ve İngiltere, uluslararası hukukun ihlali anlamına gelen kimyasal silah kullanımını da kınayarak, bunların kullanımından sorumlu olan tarafların hesap vermesi gerektiğini vurguladılar. Tüm taraf devletlerin ‘Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ kapsamındaki yükümlülüklerine uymaları gerektiğinin altını çizdiler.
İki ülke ayrıca ‘giderek daha önemli hale gelen’ siber güvenlik alanında diyalog ve iş birliğini derinleştirme isteklerini ifade ettiler. Siber suçlara ilişkin kapsamlı, sonuç odaklı ve insan haklarının korunmasını sağlayan yeni bir uluslararası sözleşme geliştirme çabalarına yapıcı bir şekilde katılma konusunda da uzlaşı sağladılar.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.