ABD'deki çocukları, İsrail gözaltısında ölen 78 yaşındaki Ömer Esad'ı anlattı

Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
TT

ABD'deki çocukları, İsrail gözaltısında ölen 78 yaşındaki Ömer Esad'ı anlattı

Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)

Aynı zamanda ABD vatandaşı olan Filistinli Ömer Esad'ın işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde ölümü, Amerikan basınında konuşulmaya devam ediyor.
Esad'ın ABD'de yetiştirdiği 7 çocuğundan beşi pazar günü Wisconsin eyaletindeki Milwaukee'de, en küçük kızı Noha Saleh'in evinde babalarını anmak için bir araya geldi.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden Washington Post, çarşamba günü 78 yaşında hayatını kaybeden Esad'ın ABD'deki ailesini dinledi.

Batı Şeria'dan gelen haberler ölen adamın 80 yaşında olduğunu bildiriyordu ama kızları, babalarının aslında iki yaş daha genç olduğunu söyledi (Reuters)
Döndüğü memleketinde öldü
Çocukları, Esad'ın Batı Şeria'dan ABD'ye, oradan da tekrar köyüne uzanan hayatını anlattı. Şu anda eşinin yasını tutan Nazima Abdullah'la birlikte 1967'de ABD'ye göç eden Esad, Wisconsin ve Illinois eyaletlerinde pek çok dükkan alıp satmış ve 7 çocuk yetiştirmiş. 
Çocukları, babalarının iş konusundaki içgüdülerinin o kadar da iyi olmadığını, sattıkları dükkanların bir anda çok iş yapmaya başladığını belirterek espri yaptı. 45 yaşındaki kızı Haya Esad, babasının veresiye verdiği zaman ihtiyaç sahiplerini hiç zorlamadığını söylemeyi de ihmal etmedi. 

İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinin kuzeyindeki Celceliye köyünde yaklaşık bin Filistinli ikamet ederken yaklaşık 3 bin kadar Celceliyeli de ABD'de yaşıyor (Reuters)
Son telefon görüşmesi
Uzun yıllar süren market işinden sonra 2010'da eşiyle birlikte memleketine dönen Esad, son yıllarda pandemi yüzünden ABD'ye gidemese de neredeyse her gün çocukları ya da 17 torunuyla saatlerce görüşüyormuş.
Son telefon görüşmesini aktaran Noha Saleh, babasının gönderdiği zeytinler ve zeytin yağı hakkında yorum istediğini bildirdi. "En iyilerini sizin için seçtim. Daha istiyor musunuz? Daha fazlasını gönderirim. Neye ihtiyacınız varsa yollarım" dediğini aktardı. 
36 yaşındaki  Saleh, ertesi akşam Arkansas'taki kardeşiyle yaptığı telefon görüşmesindeyse babasının ölüm haberini almış. 

Sosyal medyada birçok kişi, plastik kelepçelerin yanında yaşlı adamın yerde yattığı görüntüleri paylaştı (AA)
"Amerikan Rüyası'na inanırdı"
Saleh, babasını inançlı, sosyal ve Amerikan Rüyası'na inanan biri olarak tanımladı.  
Oğlu Hadi Esad, ebeveynlerinin yaşadığı köyde ABD ve Brezilya'da emekli olup dönen çok sayıda kişinin yaşadığını belirtti. "Bizim köyümüzde durdurulma ihtimaliniz, piyangonun vurma ihtimalinden daha düşük. Milyon yıl düşünsek orada böyle bir şeyin olabileceği aklımıza gelmezdi" dedi.

Uluslararası soruşturma çağrısı
48 yaşındaki kızı Hala Hamad ise Filistin hükümetinin çağrısını yineleyerek şu ifadeleri kullandı:
"Toplum, ailemiz, herkes cömert ve sevgi dolu bir aile adamını kaybetti."
Adalet istiyoruz. ABD hükümeti ve BM'nin detaylı bir soruşturma yürütmesini istiyoruz çünkü İsrail kendi suçlarını soruşturamaz.

ABD izahat istedi
İsrail güçlerinin Ramallah'a bağlı Celceliye köyüne düzenlediği baskında gözaltına aldığı Esad'ın öldürmesine ilişkin soruya yanıt veren ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İsrail hükümetinden izahat istediklerini geçen hafta açıkladı. 
Price, "Bu olaya açıklık getirmek için İsrail hükümetiyle de temas halindeyiz ve görmüş olabileceğiniz gibi İsrail Savunma Kuvvetleri konuyla ilgili devam eden bir soruşturma olduğunu belirtti ve bu olayın koşullarıyla ilgili kapsamlı bir soruşturmayı destekliyoruz" ifadelerini kullandı.
İsrail'deki ABD Büyükelçiliği, pazartesi günü detaylı soruşturma çağrısını tekrarladı.
İsrail ordusuna yakın bir kaynaksa güvenlik kontrolüne direndiği için gözaltına alınan Filistinlinin serbest bırakıldığı sırada "hayatta olduğunu" olayın hemen ardından yapılan bir açıklamayla savundu.

Görgü tanıkları şiddeti anlattı
Filistinli görgü tanıklarının anlatımına göreyse İsrail askerleri, gece 3 sularında arabasından güç kullanarak indirdikleri Esad'ı dipçiklerle darp etti. Ellerini bağladıkları yaşlı adamı metrelerce sürükleyerek inşaat halindeki bir binanın altına götürdüler ve yerde uzunca bir süre tuttular.
Görgü tanıkları, Esad'ın gözü bağlı bir şekilde karnının üstünde bırakıldığını ve askerler gittiğinde tepki göstermediğini bildirdi. 
Kalp ve şeker hastalığından mustarip olan Esad, durumunun ağırlaştığının anlaşılmasının ardından sağlık ekiplerine teslim edilmesine rağmen, hayatını kaybetti.
Filistinli yetkililer, birkaç gün içinde otopsi sonuçlarının açıklanacağını dün belirtti. 
Independent Türkçe, Washington Post, AA



İsrail: Hamas'ın teslim ettiği üç cesedin kalıntıları rehinelerden hiçbirine ait değil

Filistinli çocuklar, perşembe günü Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta İsrail makamlarına teslim edilmek üzere, Hamas tarafından rehin alınan ve öldüğü düşünülen iki kişinin cesetlerini taşıyan Kızılhaç araçlarını inceliyorlar (AP)
Filistinli çocuklar, perşembe günü Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta İsrail makamlarına teslim edilmek üzere, Hamas tarafından rehin alınan ve öldüğü düşünülen iki kişinin cesetlerini taşıyan Kızılhaç araçlarını inceliyorlar (AP)
TT

İsrail: Hamas'ın teslim ettiği üç cesedin kalıntıları rehinelerden hiçbirine ait değil

Filistinli çocuklar, perşembe günü Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta İsrail makamlarına teslim edilmek üzere, Hamas tarafından rehin alınan ve öldüğü düşünülen iki kişinin cesetlerini taşıyan Kızılhaç araçlarını inceliyorlar (AP)
Filistinli çocuklar, perşembe günü Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta İsrail makamlarına teslim edilmek üzere, Hamas tarafından rehin alınan ve öldüğü düşünülen iki kişinin cesetlerini taşıyan Kızılhaç araçlarını inceliyorlar (AP)

İsrail ordusu bugün yaptığı açıklamada, Kızılhaç aracılığıyla Gazze'den önceki gece teslim aldığı üç cesedin Hamas'ın rehin tuttuğu kişilere ait olmadığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre ordu, adli tıp incelemesinin cesetlerin, ABD'nin arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşması kapsamında İsrail'e iade edilmesi beklenen 11 rehineden hiçbirine ait olmadığını ortaya koyduğunu belirtti.

Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail, 15'i İsrailli, bir Nepalli ve bir Taylandlı olmak üzere 17 rehinenin kalıntılarını ele geçirdi.

Ynet haber sitesinde bugün yer alan haberde, İsrail'in bir önceki gün teslim aldığı kalıntıların İsraillilere ait olduğu yönündeki ilk değerlendirmesinin "zayıf" olduğunu bildirildi.

İsmi açıklanmayan bir kaynağa dayandırılan haberde, cuma günü İsrail'e teslim edilen kalıntıların öldürülen rehinelere ait olmadığı belirtildi. Bu durum, Adli Tıp Enstitüsü'nde yapılan incelemenin ardından doğrulandı. Ancak kaynak, İsrail'in Hamas tarafından cuma günü gönderilen kalıntılar ile Gazze'de esir tutulan İsraillilerin kalıntıları arasındaki tutarsızlığı "anlaşmanın ihlali" olarak görmediğini vurguladı.

Ateşkesin 10 Ekim'de yürürlüğe girmesinin ardından Hamas, elinde tuttuğu 20 canlı rehineyi serbest bıraktı ve hayatını kaybedenlerin cenazelerini teslim etme sürecini başlattı.

İsrail, Hamas'ı cenazeleri yeterince hızlı teslim etmediği için anlaşmaya uymamakla suçluyor. Ancak Filistin hareketi, Gazze'deki enkaz altında gömülü kalıntıların bulunmasının zaman gerektiren bir süreç olduğunu savunuyor.


Laricani’den İran'da iç bölünmelerin derinleştiği uyarısı

Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
TT

Laricani’den İran'da iç bölünmelerin derinleştiği uyarısı

Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Laricani, dün İranlı yetkililer arasındaki iç ayrışmaların derinleştiği konusunda uyarıda bulunarak, bazı siyasi liderlerin "mevcut durumun hassasiyetini ve ciddiyetini henüz kavrayamadıklarını ve kendi aralarında haksız yere rahatça tartıştıklarını" söyledi.

Laricani'nin uyarıları, İran siyaset sahnesinde hem muhafazakâr hem de reformist kanatlardan önde gelen isimler arasında eleştiri ve suçlamaların arttığı bir zamanda geldi.

Dini Lider Ali Hamaney'in kamuoyuna çıkma sıklığı İsrail ile son savaştan bu yana en düşük seviyeye gerilerken, bölgesel politikanın geleceği, nükleer sorun ve özellikle yaptırımların yeniden uygulanmasının ardından Moskova ve Pekin ile ittifaklar konusundaki iç tartışmalar tırmanıyor.


Mısır-İsrail gaz anlaşması ve anlaşmayı tehdit eden yeni engeller

Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
TT

Mısır-İsrail gaz anlaşması ve anlaşmayı tehdit eden yeni engeller

Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

İsrail'in Mısır'a gaz ihraç etme anlaşması, ABD'nin anlaşmayı onaylaması için baskı yapmasına rağmen, İsrail Enerji Bakanı Eli Cohen'in anlaşmanın uygulanması için hazırlık aşamasında onay vermeyi reddetmesi nedeniyle yürürlüğe girmesini tehdit eden yeni engellerle karşı karşıya.

Yedioth Ahronoth dahil olmak üzere İbranice yayın yapan gazeteler, yetkililerin ‘İsrail'in Mısır'a doğal gaz ihraç etmek için önemli bir anlaşmayı onaylamayı reddetmesi üzerine ABD Enerji Bakanı Chris Wright'ın önümüzdeki hafta İsrail'e yapacağı ziyareti iptal ettiğini’ söylediğini aktardı.

İsrail Enerji Bakanı'nın ofisi tarafından yapılan açıklamada, “İç fiyatlandırma ve ulusal çıkarlarla ilgili çözülmemiş sorunlar var. İsrail, iç pazar için adil bir fiyat sağlanana ve İsrail'in enerji ihtiyaçları tam olarak karşılanana kadar anlaşmayı uygulamaya koymayacak” ifadeleri yer aldı.

Geçtiğimiz ağustos ayında, İsrail'in Leviathan doğal gaz sahasının ortaklarından biri olan NewMed, Mısır ile olan gaz tedarik anlaşmasının 2040 yılına kadar uzatılmasına yönelik bir değişiklik yaptığını ve anlaşmanın değerinin 35 milyar dolara ulaştığını duyurdu.

İsrail Enerji Bakanlığı, ‘ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, anlaşmayı onaylamaları için Cohen ve Başbakan Binyamin Netanyahu'ya önemli baskı uyguladığını’ bildirdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, ‘İsrail ile yapılan gaz anlaşmasının, anlaşmayı siyasi kazanç elde etmek için kullanmaya çalışan Netanyahu hükümeti tarafından konulan engeller nedeniyle tehdit altında olduğu’ konusunda hemfikir. Uzmanlar, ‘Mısır'ın güvenilir alternatifleri olduğunu ve İsrail'in manevralarına yanıt vermeden anlaşmanın şartlarını uygulamaya hazır olduğunu’ belirttiler.

 Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Enerji Çalışmaları Programı Başkanı Ahmed Kandil, ‘Netanyahu'nun Mısır ile gaz anlaşmasını askıya alma tutumuna ilişkin ABD-İsrail anlaşmazlığının arttığını ve bu anlaşmazlığın ABD'nin gaz meselesini siyasileştirmeyi reddetmesinden kaynaklandığını’ belirtti.

Israel Hayom gazetesi, gaz sahasını işleten Amerikan enerji devi Chevron'un da İsrail'e anlaşmayı onaylaması için baskı uyguladığını bildirdi.

Kandil, “ABD şirketlerinin Mısır ve Ürdün'de birçok başka faaliyeti var; Netanyahu'nun siyasi müdahalesi, bu şirketlerin genişleme hedeflerini baltalıyor ve onu kararından vazgeçirmeye yönelik girişimlere yol açıyor. Her halükârda Mısır, keşifleri çeşitlendirerek ve bölgedeki diğer tedarikçilerle, özellikle Katar, Cezayir ve Kıbrıs ile İsrail'in arzının kesilmesini telafi edecek anlaşmalar yaparak tüm senaryolarla başa çıkmaya hazır” ifadelerini kullandı.

Söz konusu anlaşmanın duyurulmasıyla birlikte Mısır ile İsrail arasında tartışmalar alevlendi. Daha önce Netanyahu’nun ‘Mısır ile yapılan gaz anlaşmasının uzatılmayacağını’ açıklaması üzerine, Mısır Enformasyon Servisi Başkanı Ziya Raşvan o dönemde ‘anlaşmanın iptalinin sonuçları olacağı’ uyarısında bulunmuştu.

 Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 2017 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun oturum aralarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede (Reuters)Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 2017 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun oturum aralarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede (Reuters)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman akademisyen Dr. Ahmed Fuad Enver, “İsrail, Mısır ile ekonomik ilişkilerini siyasi kazanç elde etmek için kullanıyor. Ancak Mısır'ın ekonomik kazançlardan çok ulusal güvenliği önceliklendiren kararlı tutumu nedeniyle bu, sahada gerçekleşmeyecek” şeklinde konuştu.

Enver'e göre İsrail, Gazze Şeridi'nin geleceğine ilişkin vizyonunu tam olarak gerçekleştirebilecek tavizler elde etmek için Mısır ile ilişkilerini riske atıyor. Enver, “Bu, halkın desteğini almayan Netanyahu hükümetinin işine yaramayacaktır” dedi.

Enver'e göre İsrail, Mısır’a gaz ihraç etme taahhütlerinden kaçmaya çalışıyor; kimi zaman petrol kuyularını hedef alan Hizbullah tehditlerini, kimi zaman da bakım çalışmalarını gerekçe gösteriyor. Ancak bu yükümlülüklerden tamamen sıyrılması zor, özellikle de Mısır’da gaz kıtlığı krizlerinin aşılması ve yaz mevsiminin, elektrik kesintilerine (yük azaltımına) başvurulmadan tamamlanmasıyla birlikte, Kahire’nin müzakere alanı artık daha genişledi.

Geçtiğimiz haziran ayında, İsrail’in Akdeniz’de bulunan gaz sahalarındaki üretim, İran’a yönelik İsrail saldırılarının başlamasıyla artan bölgesel gerilimlere bağlı güvenlik nedenleriyle durdu. Bu durum, İsrail’den Mısır’a yapılan gaz sevkiyatının tamamen kesilmesine yol açtı; ancak akış yaklaşık iki hafta sonra yeniden başladı.

​​​​​​​Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)​​​​​​​​​​​​Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

 

Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı'nın resmî açıklamasına göre Kahire, Avrupa'nın Rusya ile yaşanan krizin ardından acil gaz ihtiyacını göz önünde bulundurarak, uzun vadeli enerji istikrarını sağlamak ve bölgesel rolünü ve ekonomik bağımsızlığını güçlendirmek amacıyla Batı Çölü, Süveyş Körfezi, Akdeniz ve Nil Deltası'nda 480 yeni kuyu açmak için 5,7 milyar dolarlık yatırım yapıyor.

Kahire Üniversitesi’nde madencilik ve petrol alanında profesör olan Husam Arafat, ‘İsrail gazının ihracatına ilişkin revize edilmiş anlaşmanın hâlâ risk altında olduğunu, çünkü sadece ön imza aşamasında bulunduğunu ve henüz yürürlüğe girmediğini, dolayısıyla taraflar için bağlayıcı olmadığını’ belirtti. Arafat’a göre İsrail Başbakanı bu durumu, anlaşmadan kaçınmak ve Gazze’nin geleceği konusunda Mısır’a siyasi baskı yapmak için kullanıyor. Ancak sonunda kaybeden taraf İsrail olacak; çünkü ihracat yolları sınırlı ve iç tüketimde fazlalık bulunuyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Arafat şu ifadeleri kullandı: “İsrail'in Mısır'a gaz ihraç etmekte isteksiz olmasının nedeni ekonomik değil, siyasi faktörlerdir. Çünkü İsrail, Mısır'ın gelişmiş altyapısı sayesinde İsrail gazının Avrupa'ya ihracatına katkıda bulunan ihracattan büyük fayda sağlamaktadır.”

Arafat’a göre İsrail, Mısır’ın sıvılaştırma tesislerinden Avrupa’ya gazı birim başına 14 dolar fiyatla ihraç ettiğini, oysa kendisinden bu gazı 8 dolara satın aldığını düşünüyor. Ancak İsrail, sıvılaştırma tesislerinin kurulması ve işletilmesi maliyetlerini göz ardı ediyor. Bu durum, Mısır’ın elindeki güçlü bir koz niteliğinde. Öte yandan İsrail hükümeti, ‘fiyatı artırmak ya da siyasi kazanımlar elde etmek için pazarlık yapabileceğini’ düşünüyor.

Kandil'in görüşüne göre, anlaşmaya yönelik mevcut tehdit, Kahire'yi İsrail ile ekonomik iş birliği vizyonunu yeniden gözden geçirmeye itiyor; çünkü Netanyahu hükümeti, Mısır devletine karşı yasal bir yükümlülüğü olduğunu dikkate almadan anlaşmayı sattı.