NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu imha etme planını açıkladı

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
TT

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu imha etme planını açıkladı

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (UUİ) 2031'de imha etme planlarını açıkladı.
Planlara göre yaklaşık 445 tonluk yapı Pasifik Okyanusu'nun güneyindeki, "uzay aracı mezarlığı" diye bilinen ıssız bir bölgeye düşürülecek.
Nemo Noktası adı verilen bu bölgenin, gezegendeki en ücra noktalardan biri olduğu ifade ediliyor. Bölgenin yakınlarında insan yerleşimi bulunmazken, atmosfere giren uydular ve roketler genellikle buraya düşürülüyor.

Yukarıda Nemo Noktası, Dünya haritası üzerinde kırmızı çarpıyla gösteriliyor (Wikimedia Commons)
1998'de hizmete giren UUİ, aslında sadece 15 yıl dayanacak şekilde tasarlanmıştı. NASA, istasyonu kullanmanın 2030'a kadar güvenli olacağını söylüyor. Pasifik okyanusuna düşürüldüğünde bu yapı, 30 yıldan uzun süre hizmet vermiş olacak.
İstasyonda şu anda ABD, Rusya, Japonya, Kanada ve Avrupa Uzay Ajansı'nın astronotları görev alıyor. İstasyon devreden çıkarıldıktan sonra ülkelerin kendi istasyonlarını kuracağı düşünülüyor.
NASA'nın kendi istasyonu için Jeff Bezos'un Blue Origin'iyle veya Elon Musk'ın SpaceX'iyle işbirliği yapacağı tahmin ediliyor.

İstasyon yörüngeden nasıl çıkacak?
Uzay ajansının planlarına göre önce istasyonun yörüngedeki irtifası yavaşça azaltılacak. İstasyon şu anda 408 kilometre irtifada hizmet veriyor.
İstasyon alçaldıkça onu çevreleyen atmosfer de yoğunlaşacak ve giderek aşağı çekilecek.
İstasyonun yörüngesinden çıkmasından önce, onu Dünya'ya doğru itmesi için bir dizi mürettebatsız uzay aracı fırlatılacak. Rusya'nın Progress adlı kargo araçlarından üçü ve ABD'li uzay firması Northrop Grumman'in Cygnus adlı uzay araçlarından biri bu görevde yer alacak.
Planın en can alıcı noktası ise istasyonun bu sırada yarattığı enkazın yeryüzündeki canlılara veya mülklere zarar vermesini önleyecek şekilde ıssız bir alana düşmesini sağlamak.
NASA yetkilileri yeni planı duyurmak için hazırlanan açıklamada şu ifadelere yer verdi:
"UUİ, gezegendeki insanlara fayda sağlamak için muazzam bilimsel, eğitimsel ve teknolojik gelişmeleri üstlenen ve derin uzaya seyahat etme yeteneğimizi ortaya çıkaran benzersiz bir laboratuvardır."
Independent Türkçe, NASA, Sky News, Daily Mail



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news