Pakistan, Afgan Talibanı'na destek konusunda ikiye bölündü

Pakistan'da Cemaat-i İslami yandaşları dün benzin fiyatlarına yapılan zammı protesto etmek için hükümet karşıtı sloganlar atıp pankart açtılar (AFP)
Pakistan'da Cemaat-i İslami yandaşları dün benzin fiyatlarına yapılan zammı protesto etmek için hükümet karşıtı sloganlar atıp pankart açtılar (AFP)
TT

Pakistan, Afgan Talibanı'na destek konusunda ikiye bölündü

Pakistan'da Cemaat-i İslami yandaşları dün benzin fiyatlarına yapılan zammı protesto etmek için hükümet karşıtı sloganlar atıp pankart açtılar (AFP)
Pakistan'da Cemaat-i İslami yandaşları dün benzin fiyatlarına yapılan zammı protesto etmek için hükümet karşıtı sloganlar atıp pankart açtılar (AFP)

Pakistan dış politikasını belirleyen seçkin isimler, Afgan Talibanı'na tam destek konusunda ikiye bölünmüş görünüyor.
Çoğunluk Kabil'deki Taliban rejimine tam destek verilmesinden yana. Azınlık ise Afgan Talibanı'nın Pakistan Talibanı'na açık desteğinin ülke için büyük bir baş ağrısı haline gelebileceğini düşünüyor. Pakistan-Afganistan sınırındaki istikrarsız güvenlik durumu ışığında azınlığın bakış açısını benimseyenlerin sayısı ise son günlerde artıyor.
Pakistan Talibanı, son haftalarda Pakistan güvenlik güçlerine sık sık saldırılar düzenledi. Bunun sonucunda Pakistan içinde Başbakan İmran Han'a uluslararası toplum tanıyana yahut Taliban rejimine karşı yumuşayana kadar Taliban'ı diplomatik olarak tanımamasını açıkça tavsiye edildi.
Pakistan hükümet heyeti, Kabil'deki Taliban rejiminin yönetim sorunlarını çözmek için acil ihtiyaçlarını değerlendirmek üzere geçen ay Kabil'i ziyaret etti.
Pakistanlıların, geçici bir önlem olarak Afgan devletinin mali işlerini yönetmede Taliban rejimine yardımcı olabileceği öğrenildi.
Pakistan hükümeti ile Afgan Talibanı arasında, Pakistan istihbarat servislerinin Afganistan içinde DEAŞ-Horasan grubu ile savaşta Afgan Talibanı'na zamanında istihbarat sağlamasına dair açıklanmayan bir anlaşma var.
Pakistan, Afganistan’da Taliban’ın sınırları içindeki şiddeti kontrol edebilme olasılığı konusundaki derin endişesini ve bu şiddetin komşu ülkelere yayılmaması gerektiğini dile getiriyor.
Afgan Talibanı, Pakistan Talibanı’na karşı galip gelmek için DEAŞ’a karşı operasyonlar gerçekleştiriyor.  Afgan Talibanı içinde, Taliban'ın Pakistan devletine karşı savaşını destekleyip desteklememe konusunda bir fikir ayrılığı var.
Pakistan için önemli olan soru, Afgan Talibanı’nın Pakistan Talibanı'na karşı galip gelmesi değildir; şimdi soru, Taliban rejiminin, Afganistan sınır kasabalarında hâlâ ikamet eden Pakistan Talibanı liderliğinin Pakistan’da terör saldırıları düzenlemek üzere Afgan topraklarını kullanmasını engelleyip engelleyemeyeceğidir. Bu konu, yetenekler meselesi olduğu kadar bir niyet meselesidir ve bu, başka bir deyişle, Afgan Talibanı’nın, Pakistan'a Afgan topraklarından yapılacak saldırıları önleyecek askeri ve istihbarat kabiliyetine sahip olup olmadığı konusu ile yakından ilgilidir. Bu kabiliyeti oluşturmak için Ağustos 2021'de İslamabad'da düzenlenen Bölgesel İstihbarat Başkanları Konferansı’nda, Afgan Talibanı'na sahadaki duruma ilişkin istihbarat değerlendirmeleri sağlama fikri kabul edildi.
Terörizm ve militanlık, Taliban'ın örgütsel yapısının ve ideolojisinin doğasında var. Pakistan Talibanı'nın doğasında herhangi bir değişiklik beklemek en üst düzeyde saflık olur.



Ukrayna’da patlatılan baraj ormana dönüştü: Zehirli bir saatli bomba

Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
TT

Ukrayna’da patlatılan baraj ormana dönüştü: Zehirli bir saatli bomba

Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)

Ukrayna savaşında bombalanan Nova Kahovka barajının olduğu yer devasa bir bitki örtüsüyle kaplandı.

Herson kentinin yaklaşık 30 kilometre doğusunda bulunan Nova Kahovka barajı, Haziran 2023'te düzenlenen saldırıyla patlatılmıştı. Kiev yönetimi, Zaporijya Nükleer Santrali'nin yaklaşık 150 kilometre güneyinde yer alan barajın Ruslar tarafından patlatıldığını öne sürmüştü. New York Times'ın haberinde de barajın Rus ordusu tarafından kurulan bir düzenekle içten patlatıldığı savunulmuştu.

Olay yaşandığı sırada barajın kontrolü Rus ordusundaydı. Kremlin ise iddiaları reddederek olayı "terör saldırısı" diye nitelemiş ve Ukrayna askerlerinin baraja sabotaj düzenlediğini ileri sürmüştü. Su baskınları nedeniyle en az 60 kişi yaşamını yitirmiş, binlerce kişi evinden olmuştu.

Guardian'ın aktardığına göre, Dinyeper nehri üzerindeki barajın patlamasıyla yaşanan selin yok ettiği köylerin yerinde sulak alan ekosistemi oluştu.

Çevrecilerin, aktivistlerin ve bilim insanlarının kurduğu Ukrayna Savaşının Çevresel Sonuçları Çalışma Grubu'nun (UWEC) raporunda, son iki yılda ekosistemin nasıl geliştiği inceleniyor.

Rezervuarın artık söğüt ve kavak ağaçlarına ve geniş sulak alanlara ev sahipliği yaptığı, bölgede yaklaşık 40 milyar ağaç tohumunun filizlendiği belirtiliyor.

Ayrıca nesli tükenmekte olan mersin balıklarının geri döndüğü, yaban domuzu ve bazı memelilerin ormanlarda tekrar görüldüğü aktarılıyor.

Diğer yandan uzmanlar, doğanın bu tekrar canlanışının ciddi riskleri de beraberinde getirebileceğine dikkat çekiyor.

Tatlı su sistemlerini inceleyen çevrebilimci Oleksandra Şumilova şu uyarıları yapıyor:

İnce tortu tabakaları, sanayi bölgelerinden gelen ağır metalleri sünger gibi emdi. Yaklaşık 1,5 kilometreküp kirli tortu birikti.

Bu tortuların dağılmasıyla kansere neden olabilecek ağır metallerin yayılmasından endişelendiklerini söyleyen bilim insanı, "Bu zehirler gıda zincirinde yukarı taşındığında, büyük hayvanlarda ve etçil türlerde daha fazla yoğunlaşır" diyor.

Akademisyenin ortak yazarlığını yaptığı ve hakemli dergi Science'ta bu yıl yayımlanan araştırmaya göre bölge "zehirli bir saatli bomba" niteliğinde.

Diğer yandan aynı çalışmada, kirlenmeye bir yenilenmenin de eşlik edebileceği belirtiliyor. Barajın varlığı nedeniyle kaybedilen ekosistem işlevlerinin yüzde 80'inin 5 yıl içinde geri kazanılabileceği, biyolojik çeşitliliğin de iki yıl içinde önemli ölçüde iyileşebileceği ifade ediliyor.

Şumilova, bölgedeki ekosistemin sürekli değiştiğini vurgulayarak şunları söylüyor:

İnsanlar açısından elbette bu bir felaketti. Ancak bilimsel açıdan bakıldığında, bu çok nadir görülen bir olay. Bir ekosistemin nasıl yeniden kurulabildiğini görüyoruz. Bu büyük bir doğal deney ve hâlâ devam ediyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times