Suriye rejimi yaptırımları atlatmak için paravan şirketler kuruyor

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
TT

Suriye rejimi yaptırımları atlatmak için paravan şirketler kuruyor

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)

The Guardian gazetesinin elde ettiği resmi belgelere göre, Suriye rejimi, 2011’de ülkede çatışmanın patlak vermesinin ardından kendisine uygulanan Batı yaptırımlarından kaçınmak için sistematik bir şekilde paravan şirketler kuruyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre, Ekim 2021’de kurulan Trappist, Generous ve Super Brandy adlı yeni paravan şirketler, karmaşık bir ağla Suriye rejimine bağlı kişilere ait.
Belgelere göre, yeni paravan şirketler, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile Suriye’deki ekonomik açıdan güçlü seçkinler arasında açık bağlantıları gösterdi.
Suriye’nin kurumsal mülkiyet yapısının karmaşıklığı, rejimin finansmanını güçlendirmede oynadıkları rolü tanımlamayı ve yabancı güçlerin hükümetin yakın çevresine etkili bir şekilde yaptırımlar uygulamasını zorlaştırıyor.
Suriye Ekonomi Bakanı Muhammed Samir el-Halil, geçtiğimiz Ekim ayında yaptırımlardan kaçınmanın Suriye için bir ‘marifet’ haline geldiğini söyleyerek, piyasaya katılmak isteyen yabancı yatırımcıları ‘yerel piyasada gerçek isimlerini kullanmamaya’ çağırdı.
Yeni açılan üç paravan şirketlerden birinin sahibi, 2022 başlarında ülkenin üçüncü telekom operatörü olmak üzere lisans alan Wafa JSC’nin bir kısmına sahip olan Tele Space şirketinin ortağı Ali Necib İbrahim.
Paravan şirketlerin sahibi olan diğer iki isim ise, Ali Necib’in ortağı, Tele Space şirketinin yarısına sahip olan Ahmed Halil’in kızları Rana Ahmed Halil (20) ve Rita Ahmed Halil (21).
Ahmad Halil, aynı zamanda Rus fosfat sevkiyatlarının Suriye’nin merkezinden Tartus limanına ulaşmasını sağlamaktan sorumlu Sanad Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Şirketi’nin de ortağı.
Londra merkezli Suriye Hukuki Geliştirme Programı’nda araştırmacı olan Eyad Hamid, “Rejimin Suriye’de insan haklarını ihlal etmek için kullandığı varlıkların dondurulması ve kaynakların kurutulması için paravan şirketlerin izini sürmeye devam etmek önemli” dedi.
Sertifikalı Kara Para Aklamayı Önleme Uzmanları Derneği’nin (ACAMS) Küresel Yaptırımlar Başkanı Justine Walker ise, “Hükümetler, yaptırım uygulamadan önce paravan şirketlerin hisse satın almaya başlamasını veya para transfer etmelerini beklemek zorunda değil. Yaptırımların bir kısmı, şirketin faaliyetlerine devam edememesini ve ilk etapta kurulmamasının sağlanmasıdır” dedi.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.