Esed ve Abdullahiyan, ilişkileri güçlendirmeyi görüştü

İranlı Bakan, Suriye’nin ‘bölgedeki rolünü oynamak üzere geri dönüşüne’ destek verdi

Esed ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Mart’ta Şam’da (Suriye Cumhurbaşkanlığı Ofisi)
Esed ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Mart’ta Şam’da (Suriye Cumhurbaşkanlığı Ofisi)
TT

Esed ve Abdullahiyan, ilişkileri güçlendirmeyi görüştü

Esed ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Mart’ta Şam’da (Suriye Cumhurbaşkanlığı Ofisi)
Esed ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Mart’ta Şam’da (Suriye Cumhurbaşkanlığı Ofisi)

Şam rejimi lideri Beşşar Esed ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Batı’nın her iki ülkeye uyguladığı yaptırımlara karşı başta ekonomik ve ticari alan olmak üzere ikili anlaşmaları uygulama konusunda uzlaşı sağladı. İranlı bakan, Suriye’nin bölgedeki ‘rolünü’ uygulamasını destekledi.
Şarku’l Avsat’ın Şam rejiminin haber ajansı SANA’dan aktardığı habere göre Şam’da gerçekleşen toplantının Suriye ve İran halklarını ‘çıkarlarına hizmet etmek ve kararlılıklarını artırmak’ için bir araya getiren ortak bağları güçlendirmeye yönelik çalışmaların yoğunlaştırılması üzerine odaklandığını belirtti. Görüşmede ayrıca, terörle mücadele alanında iki ülke arasındaki iş birliğinin devamı ele alındı. Abdullahiyan, Suriye topraklarının tamamı kurtarılana kadar ülkesinin Suriye ve halkına olan desteğinin süreceğini yinelerken, “Suriye’nin, rolünü yerine getirmesi bölgede istikrar için önemlidir” dedi.
Abdullahiyan, Devlet Başkanı Esed’e İran nükleer anlaşmasına ilişkin devam eden müzakerelere dair bilgi verirken, ülkesinin İran halkının hak ve çıkarları doğrultusunda bu konuda girişimlerde bulunduğuna dikkat çekti. SANA’ya göre İranlı Bakan, bir uzlaşmaya varmak için Batılı tarafların bu girişimlere yanıt verme konusunda ciddi bir iradeye sahip olması gerektiğini vurguladı. Abdullahiyan, “İran nükleer dosyasında anlaşmaya varılması, İran’ın ve bölgenin çıkarlarına hizmet etmek ve küresel denge sağlamak için bugün daha önemli hale geldi” dedi.
Aynı şekilde toplantıda, Ukrayna’daki Rus özel askeri operasyonu da dahil, ortak öneme sahip bir dizi siyasi mesele hakkında görüş ve vizyon alışverişinde bulunuldu.
Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlediği ortak basın toplantısında “Yaşanan son ikili, bölgesel ve uluslararası gelişmeleri görüştük. Bazı Arap ülkelerinin yeni bir yaklaşım benimseyerek Suriye Arap Cumhuriyeti ile ilişkilerini normalleştirme çabalarını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
Abdullahiyan’ın açıklaması, geçen ayın sonunda Tahran’ı ziyaret eden Mikdad, Esed ve Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu başkanı Tümgeneral Ali Memluk ile görüşmesinin ardından geldi.
İran, Esed’in kilit bir müttefiki sayılıyor ve 2011’den bu yana Suriye’de devam eden çatışmalar sırasında Şam’a siyasi, ekonomik ve askeri destek sağladı. Söz konusu ziyaret, İran Dışişleri Bakanı’nın geçen Ağustos ayının sonlarından bu yana Şam’a yönelik ikinci ziyareti oldu.
Mikdad, ziyaretin ‘bölgedeki ve ikili ilişkilerdeki tüm gelişmeleri ve bölgesel ve uluslararası arenada meydana gelen önemli olayları’ gözden geçirmek için iyi bir fırsat oluşturduğunu söyledi.
Washington tarafından kınanan ziyaret, Şubat 2012’de Şam ile ilişkilerini koparan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile Suriye arasındaki sıcak ilişkilerin geri döndüğünün en son göstergesi sayılıyor.
SANA, toplantının ‘başta ekonomik, yatırım ve ticari düzeylerde iki ülke arasındaki genel ilişkiler ve ikili işbirliği çemberini genişletme beklentileri’ üzerinde durduğununu aktardı.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.