Yemen’de barış için yol haritası oluşturulmaya başlandı

Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
TT

Yemen’de barış için yol haritası oluşturulmaya başlandı

Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)

Yemenliler, ülkeyi 7 yıldır süren savaştan barışa taşıyacak bir yol haritası oluşturmak için girişimlere başladı. Bölgesel ve uluslararası iyimserliğin bir göstergesi olarak birçok partinin, bileşenlerin ve önde gelen isimlerin katılım sağladığı istişare maratonuna start verildi.
Diplomatlar ve uluslararası yetkililer, Yemen istişarelerinin düzenlenmesinin ülkede kapsamlı barışa ulaşmak için doğru yönde atılmış olumlu bir adım olduğunu belirtirken katılımcılar da bunu Körfez çağrısını Yemen ve Yemenlilerin çıkarlarına cevap veren ve ihmal edilmemesi gereken bir fırsat olarak değerlendirdiler.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Dr. Nayef el-Hacraf, Riyad Anlaşması'nın Yemen için bir yol haritası olduğunu ve hükümlerinin tamamlanmasının Yemen'in bir talebi olduğunu belirterek krizin sadece barışçıl bir çözümü olduğunu vurguladı.
Hacraf, açılış oturumunda yaptığı konuşmada, Yemenlilerin üzerinde ittifak ettiği dışında bir yol haritası  düşünülemeyeceğini vurgulayarak ülkeyi savaştan barışa taşıma amacıyla düzenlenen bu görüşmelerin başarıya ulaşmasının bir seçenek değil, sağlanması gereken bir gerçeklik olduğunu belirtti.
Uluslararası toplumun çabalarının Yemen'deki çatışmayı sona erdirmek için önemli bir destek teşkil ettiğine atıfta bulunan Hacraf, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun ateşkes çağrısına verdiği cevabın oldukça değerli olduğunu vurguladı.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha da yaptığı konuşmada, Arap Koalisyonu’nun Yemen içindeki askeri operasyonları durdurma kararını memnuniyetle karşılarken aynı zamanda Körfez İşbirliği Konseyi'nin Yemen krizini çözme çabalarına övgüde bulundu.
KİK ülkeleri tarafından desteklenen Yemen istişarelerini tarihi bir fırsat olarak değerlendirn Taha tüm Yemenli partileri Yemen halkının yüksek çıkarlarını koruyan kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmaya davet eti.
Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg de Yemen krizinin çözümüne katkıda bulunmak için bölgesel örgütlerle iş birliğinin önemine işaret ederek  kapsamlı bir çözümün acilen desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Grundberg açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yemen'de kapsamlı bir çözüme ulaşmak için mümkün olan tüm desteğe ihtiyacımız var. Riyad, Yemen diyaloglarına öncülük ederek olumlu sonuçlar alınmasını sağladı.”
Devam eden savaş nedeniyle Yemen kayıplarının çok büyük olduğunu söyleyen BM Temsilcisi, Yemen halkının adil bir barış istediğini ve Yemenlilerin savaşı sona erdirme istekleri konusunda BM’ye güvence verdiklerini aktardı.
Grundberg açıklamasında, özellikle Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu’nun askeri operasyonları durduracağını açıklamasının doğru yönde atılmış bir adım olduğuna dikkat çekti.
ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking de konuşmasında, Arap Koalisyonu’nun Yemen'deki operasyonlarını durdurmasını memnuniyetle karşıladığını dile getirdi. Lenderking, herkesin bu istişare fırsatını değerlendireceğini umduğunu belirtti.
Yemen’de 7 yılı aşkın bir süredir devam eden savaşın toplum içerisindeki bölünmeleri derinleştirdiğini söyleyen Lenderking, şu ifadeleri kullandı:
“Yemenlilerin bir araya gelmesi ve vatandaşların yaşamlarını iyileştirecek çözümler ve reformlar belirlemesi için fırsatlar yaratmak çok büyük bir zorluk. Ancak kilit önemde bir öncelik. Yemenliler, yalnızca çok çeşitli forumlar ve platformlar aracılığıyla -bugünkü gibi - gerçek bir diyalog kurmaya başlayabilir. ABD, BM’nin acil bir ateşkes önerisini güçlü bir şekilde destekliyor. BM ateşkes önerisi, kapsamlı bir ateşkese ve yeni, daha kapsayıcı bir siyasi sürece doğru ilk adım olabilir. Bu bağlamda, özellikle Koalisyon’un Ramazan Ayı’nda Yemen'deki askeri operasyonların durdurulmasına ilişkin duyurusu başta olmak üzere tarafların son birkaç gün içinde gösterdikleri temkinli tavrı memnuniyetle karşılıyoruz.”
Diğer yandan Arap Birliği Temsilcisi de Yemen istişarelerinden krizi sonlandıracak bir yol haritasının çıkacağına dair umudunu dile getirdi.
KİK ülkeleri, krizin çözülmesi için Yemen istişarelerini destekliyor. Kuveyt de istişarelerin önemi konusundaki hassasiyetini teyit etti. Kuveyt'in Riyad Büyükelçisi Şeyh Ali el-Halid el-Cabir es-Sabah, daha önceki açıklamalarında, Kuveyt'in 2016 yılında Yemen diyaloguna ev sahipliği yapmasına ve Riyad Anlaşması'na desteğine dikkat çekti. Kuveyt Dışişleri Bakanı Şeyh Dr. Ahmed Nasır El-Muhammed El-Sabah da Yemenli tarafları KİK himayesinde gerçekleşen Yemen istişarelerine katılmaya davet etti.
Kuveyt aynı zamanda İran destekli Husi milislerce Suudi Arabistan’a gerçekleştirilen saldırıları da kınadı.



Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
TT

Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre  adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.