Filistin’de işsiz sayısı arttı

Ramazan Bayramı öncesi Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir pazarda satmak için tuzlu balıkları hazırlayan bir Filistinli (AFP)
Ramazan Bayramı öncesi Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir pazarda satmak için tuzlu balıkları hazırlayan bir Filistinli (AFP)
TT

Filistin’de işsiz sayısı arttı

Ramazan Bayramı öncesi Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir pazarda satmak için tuzlu balıkları hazırlayan bir Filistinli (AFP)
Ramazan Bayramı öncesi Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir pazarda satmak için tuzlu balıkları hazırlayan bir Filistinli (AFP)

Dün 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı’nda yayınlanan yeni rakamlar, Filistin topraklarındaki işsizlerin sayısının 2020’deki 335 bine kıyasla 2021 yılında 372 bine yükseldiğini gösterdi.
Filistin Merkezi İstatistik Bürosu, İşçi Bayramı vesileyle yaptığı açıklamada, Filistin’de işgücüne katılan bireyler arasındaki işsizlik oranının 2021’de aynı seviyede (yüzde 26) kaldığını söyledi. Bölgesel düzeyde, Batı Şeria ve Gazze Şeridi aynı oranı koruyarak sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 47 işsizlik oranı kaydetti.
Merkezi İstatistik Bürosu, toplam emeğin eksikliğinin 2020’de kaydedilen yaklaşık yüzde 36’lık orandan 2021’de yüzde 34’e (524 bin kişi) düştüğünü açıkladı. Bu sayı, yaklaşık 73 bin iş arayan ve 26 bin tam zamanlı olmayan işçiyi de içeriyor. Beytüllahim Valiliği, 2021 yılı için en yüksek işsizlik oranını kaydederek yüzde 25’e ulaştı. Cenin ve El-Halil vilayetleri yüzde 19 ile onu takip ederken, Kudüs yüzde 4 ile en düşük oranı kaydetti. Gazze Şeridi’nde en yüksek işsizlik oranı yüzde 53 ile Deyr El Balah Valiliği’nde kaydedilirken, onu yüzde 51 ile Han Yunus takip etti. En düşük işsizlik oranı ise yüzde 38 ile Kuzey Gazze Valiliği’nde kaydedildi.
Filistin’de çalışan sayısı yaklaşık 1 milyon 34 bine ulaştı. Batı Şeria’da 630 bin, Gazze Şeridi’nde 259 bin, İsrail ve yerleşim yerlerinde 145 bin çalışan, yaklaşık 747 bin maaşlı çalışan bulunuyor. Maaşlı çalışanların 402 bini Batı Şeria’da, 209 bini Gazze Şeridi’nde, 116 bini İsrail’de, 20 bini İsrail yerleşimlerinde çalışıyor.
Hamas Hareketi rakamlar hakkında yorum yaparken, Gazze Şeridi’ndeki Filistinli işçilerin 15 yıldan uzun süredir devam eden İsrail kuşatması nedeniyle her açıdan hedef alındıklarını söyledi.



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.