عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Kasımda yapılan füze denemesi, Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatının enkazla çarpışma korkusuyla acil durum sığınağına girmesine neden oldu

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
TT
TT

Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), Rusya'nın kasımda kendi uydularından birini vurduğu füze denemelerinden çıkan bir uzay enkazı parçasından kaçmak için perşembe günü bir kaçış manevrası yapmak zorunda kaldı.
NASA, uzay istasyonu iticilerinin perşembe günü "Rus Kozmos 1408'in enkazı"ndan geleceğini tahmin ettikleri parçadan uzaklaşmak için Önceden Belirlenmiş Enkaz Önleme Manevrası (PDAM) kapsamında yaklaşık 5 dakika boyunca ateşlendiğini bildirdi.
The Independent'ın haberine göre, mürettebat "hiçbir zaman tehlike altında değildi" ve manevra astronotların rutin operasyonlarını etkilemedi. Ancak Amerikan uzay ajansı, parçaların istasyondan yaklaşık 0,8 kilometre mesafeden geçmiş olabileceğini söyledi.
Şarapnel parçaları, Rusya'nın Kasım 2021'de Sovyet döneminden kalan kullanım dışı eski bir uyduyu vurarak yaptığı silah denemesinin uzayda 1500'den fazla parçadan oluşan bir enkaz bulutu yaratmasıyla ortaya çıktı.
Füze denemesinin ardından, hem ABD'li astronotlar hem de Rusya'nın UUİ'deki kendi kozmonotları, enkaz bulutuyla çarpışma korkusuyla yörüngedeki laboratuvarın acil durum sığınağına girmek zorunda kaldı.
NASA Başkanı Bill Nelson, uydusavar silah denemesini kınayarak bunu "pervasız, "tehlikeli" ve "istikrarsızlaştırıcı" bir eylem diye nitelemişti.
Nelson, "Rusya'nın insanlı uzay uçuşlarındaki uzun ve olaylı geçmişine bakılınca, UUİ'deki sadece Amerikan ve uluslararası ortak astronotları değil, aynı zamanda kendi kozmonotlarını da tehlikeye atması inanılmaz" demişti.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris de nisanda, Rus denemesinden kalan "1600'den fazla enkaz parçası" tespit edildiğini ve bunun Amerikan astronotlarının, uydularının ve ülkenin uzaydaki "artan ticari varlığının" güvenliği açısından risk teşkil ettiğini söylemişti.
Uzmanlar, enkazın büyük olasılıkla 5 yıl içinde yok olacağını söylüyor ama bazı parçacıkların 10 yıl boyunca yörüngede kalabileceğini de ekliyor.
Harris, nisanda Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki bir etkinlikte yaptığı konuşmada, ABD'nin "yıkıcı, doğrudan yükselen uydusavar füze denemeleri yapmamayı taahhüt ettiğini" söylemiş ve diğer ülkeleri de "bunu uzayda sorumlu davranışlar için yeni bir uluslararası norm olarak belirlemeye" çağırmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news