Suudi Arabistan’ın petrol dışı ihracatı yüzde 26,7 artışla 27,9 milyar riyale yükseldi

Ticaret fazlası 90,27 milyar riyal oldu (Şarku’l Avsat)
Ticaret fazlası 90,27 milyar riyal oldu (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan’ın petrol dışı ihracatı yüzde 26,7 artışla 27,9 milyar riyale yükseldi

Ticaret fazlası 90,27 milyar riyal oldu (Şarku’l Avsat)
Ticaret fazlası 90,27 milyar riyal oldu (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu (GASTAT) verilerine göre, ülkenin Mayıs 2022’deki mal ihracatının değeri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 83,4 artarak 144,1 milyar riyale yükseldi.
GASTAT tarafından bugün yayınlanan raporda, “Bu artış, Mayıs 2022’deki petrol ihracatının, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 105,5 artarak 116,2 milyar riyale ulaşmasının sonucunda elde edildi” denildi.
Petrol ihracatının toplam ihracat içindeki oranı, geçen yılın aynı ayı kaydedilen yüzde 72’ye kıyasla Mayıs 2022’de yüzde 80,6’ya çıktı.
Aylık bazdaki mal ihracatı değeri, Mayıs 2022’de Nisan ayına göre yüzde 4,7 arttı.
Yeniden ihracatı da içeren petrol dışı ihracat, Mayıs 2021’deki 22 milyar riyale kıyasla, Mayıs 2022’de yüzde 26,7 artarak 27,9 milyar riyale ulaştı.
İthalat ise, Mayıs 2022’de geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 21,8 artarak 53,9 milyar riyal oldu.
Ancak ithalat, Nisan ayına göre Mayıs ayında yüzde 4 oranında azaldı.
Ticaret fazlası ise, Mayıs 2022’de geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 163’lük bir artışla 90,27 milyar riyal olarak kaydedildi.



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS