Husilerden ateşkesi sonlandırma tehdidi

Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
TT

Husilerden ateşkesi sonlandırma tehdidi

Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)

Husi milisleri, BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in önümüzdeki pazartesi günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) vereceği aylık brifing öncesinde, ekonomik kazanımlar elde etmeden insani ve askeri ateşkesi tekrar uzatmayı kabul etmeyecekleri tehdidinde bulundu.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-İryani milislerin gerilimi artırmaya devam ettiğini ve Taiz'deki kuşatmayı bitirmediğini kaydetti. İryani İran'ın milisleri desteklemedeki rolünün ateşkesi baltalamaya ve barış çabalarını engellemeye katkıda bulunduğunu vurguladı.
Husi Sözcüsü Muhammed Abdusselam Felita İranlı bir kanaldan yaptığı açıklamalarda şunları söyledi:
“Çalışanların maaşlarını ödemek için bir mekanizma bulunamazsa ateşkesi uzatma şansı sonlanabilir. Milislerin kontrolündeki bölgelerde ve satış noktalarında uygulanan kısıtlamalara son verilmeli. İnsani dosyalar çözülmezse ve aynı zamanda, Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu hükümeti desteklemekten vazgeçmezse kapsamlı bir ateşkese ulaşılamayacak.”
Husi Sözcüsü, petrol ve gaz satışından elde edilen gelirin paylaşılması için meşru yönetime baskı yapmak bağlamında, milislerin kurtarılmış bölgelerdeki petrol tesislerini ve limanları hedef alacağı tehdidi ile savaşa geri dönme imasında bulundu.
Grubunun gücüne dikkat bahseden Husi Sözcüsü, milislerin birden fazla valilikte seferber ettiği askeri geçit törenlerine atıfla “Bu törenler, seferberliğin devamını ve ateşkesin herhangi bir gelişme veya başarısızlığıyla yüzleşmeye hazır olunduğunu ortaya koyuyor” dedi.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer El-İryani de Körfez girişimine, ulusal diyaloğun sonuçlarına ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2216 sayılı kararına atıfta bulunarak hükümetin üç referansa dayalı barışa bağlılığını yineledi.
İryani, Riyad'da ABD’nin Yemen Büyükelçisi Stephen Fagin ile yaptığı görüşmede şunları söyledi:
“Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi liderliğindeki siyasi liderlik ve konsey ve hükümet üyeleri ateşkes çabalarını başarılı kılmak için tavizler üstüne tavizler verdi. Hükümet, Husi milislerinin kontrol alanlarındakiler de dahil olmak üzere vatandaşların acılarını sona erdirmek için ateşkes şartları altındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdi. Milisler ateşkesin öngördüğü taahhütlerinden cayıyor ve eyaletteki milyonlarca insanın acılarına kayıtsız kalarak Taiz kuşatmasını sona erdirmeyi kabul etmiyor. Husiler çocukların askere alınma hızını artırdı ve Hudeyde Limanı’nın petrol türevleri kaynaklarını savaş hazırlıklarına yönlendirdi. Husi milisleri safları sıklaştırmak ve yeni bir askeri gerilim başlatmak için ateşkesi kötüye kullanıyor. Milisleri sakinleştirme ve barışı tesis etme çabalarında gerçek bir uluslararası baskı uygulanmalı.”
Yemenli Bakan, İran'ın ülkesindeki rolüne ilişkin de sert tepki gösterdi. “İran ateşkes çabalarını baltalıyor ve Yemen ve bölgenin güvenliği ve istikrarının yanı sıra Kızıldeniz ve Babülmendep’teki uluslararası nakliye şeritlerindeki ticari gemilerin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için Husi milislerini bir araç olarak kullanıyor.”
ABD yönetiminin Husileri terör listesinden çıkarma kararının, ateşkes çabalarının ilerletilmesine katkıda bulunmadığını kaydeden İryani, milislerin askeri operasyonlarını ve düşmanca yaklaşımını artırdıklarını ve ABD Büyükelçiliği ve Birleşmiş Milletler çalışanlarını tutukladığını söyledi.
Bakan İryani, ABD yönetimini ve uluslararası toplumu ‘Husi milisleri üzerinde etkili baskı uygulamaya, onları terörist bir grup olarak yeniden sınıflandırmaya, liderlerini kovuşturmaya ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılamaya’ çağırdı.
Yemen Enformasyon Bakanı, milisleri insan haklarını ‘acımasızca’ ihlal etmekle suçlayarak Bahailer ve Yahudiler gibi azınlıkları yerinden etmek için baskı uyguladığını, gazetecilerin sürekli bir biçimde kaçırılarak işkence gördüğünü ve haklarında ölüm fermanları çıkartıldığını hatırlattı. Yemenli Bakan, milislerin sanatçılara şarkı söyleme yasağı getirdiğini de belirtti.
Husi milislerin başkent Sana'ya girmesinden bu yana siyasi hayatın erozyona uğradığını söyleyen Bakan İryani, ‘Husilerin Yemen'in ve Yemenlilerin adını lekelediğini ve dünyanın zihninde ülkeyi kaos, şiddet ve terörle ilişkilendirdiğini’ vurguladı.
İryani, Yemen hükümetinin pozisyonuyla ilgili olarak da şunları söyledi:
“Hükümet, savaşı sona erdirmek, sürdürülebilir barışı tesis etmek ve Yemenliler için bölgesel ve uluslararası bir endişe, gerilim veya tehdit kaynağı oluşturmayan güvenli bir Yemen inşa etmek için çalışıyor. Hükümet Husi milis darbesiyle zedelenen ülke imajını düzeltmek, komşu ülkeler, bölge ve dünyaya ile olan güven ilişkisini güçlendirmeye uğraşıyor. Barış ancak Husi milislerinin Yemenlileri öldürmeye ve uluslararası çıkarları tehdit etmeye devam etmek için devlet depolarından yağmaladıkları orta ve ağır silahlardan arındırılması ve İran’dan silah kaçakçılığının durdurulmasıyla sağlanır.”
Husi milislerinin son birkaç gündür ateşkesi ihlal etmeye devam etmesi ise dikkat çekici. Yemen ordusunun son raporunda, ‘Hudeyde, Taiz, Ed-Dali, Abyan, Hacca, El-Cevf ve Marib vilayetleri cephelerinde üç gün boyunca 351 ihlal gerçekleştirdiği’ kaydedildi.
Yemen silahlı kuvvetlerinin medya merkezine göre son 72 saat içinde Marib'in güneyindeki ve batısındaki askeri bölgelere ve Taiz'in batısındaki Makbana cephesindeki askeri alana yönelik gerçekleştirilen beşten fazla Husi sızma girişimi engellendi. Ordu açıklamasına göre milisler söz konusu ihlalleri Katyuşa roketleri, top atışları, çeşitli mermiler, keskin nişancılar ve bubi tuzaklı insansız hava araçlarıyla ihlal gerçekleştirdi.



İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.


Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
TT

Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)

Kürdistan Demokrat Partisi Genel Başkanı Mesud Barzani, Irak'taki durumu, "silahlı grupların gücünün devletin otoritesini aştığı" Lübnan'daki duruma benzetti. Pazartesi akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajında ​​Barzani, "Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin bu gruplarla mücadele etme yeteneğinden yoksun olduğunu" belirterek, "devlet kurumlarının zayıflaması ve siyasi bölünmenin derinleşmesi" konusunda uyardı.

Barzani, grupların "siyasi ve ekonomik kararları kontrol eden, anayasanın üstünde bir güç" olduğunu ileri sürerek, "silahların siyasi nüfuz sağlama aracı değil, savunma sisteminin bir parçası olması gerektiğini" vurguladı.

Barzani ayrıca, "Irak'taki her partinin kendisini bir devlet olarak gördüğünü" belirterek, "parlamentoyu ve hükümeti kontrol eden mini devletler olduğunu" belirtti.

Barzani, "uluslararası koalisyonun" Irak'tan çekilmesinin, "DEAŞ” örgütünün geri dönüşüne yol açabileceği uyarısında bulunarak, ABD güçlerinin 2011'de örgütün üç yıl sonra genişlemesi öncesinde geri çekildiği deneyimi hatırlattı.


Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
TT

Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)

Gazze Şeridi'ne bir ‘istikrar gücü’ konuşlandırılması konusu, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar taslağı ve Başkan Donald Trump'ın, yaklaşık bir ay önce yürürlüğe giren ateşkesin geri kalan hükümlerini uygulamak üzere bu uluslararası güçlerin yakında Gazze Şeridi'ne varacağını duyurmasıyla ivme kazandı.

Görevleri ve konuşlanmaları konusunda hazırlık aşamasında görüş ayrılıkları yaşanan, Mısır’ın ise görev alanlarının genişletilmesiyle ilgili çatışmalar olabileceği yönünde endişe duyduğu bu güçler, uzmanlara göre karmaşık düzenlemelerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle İsrail’in konunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine karşı çıkması, Türkiye’nin kuvvetlere katılması ve Filistin tarafının çekinceleri olması hâlinde olası bir Rusya-Çin vetosu ihtimali, bu durumu daha da karmaşık hâle getirir. Uzmanlar, bu kuvvetlerin ancak geniş bir uzlaşı süreci oluşturulması hâlinde ve ateşkes anlaşmasını koruma amacına hizmet edecek şekilde yakın bir zamanda kurulabileceğini öngörüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ne yönelik barış planını desteklemeyi amaçlayan karar taslağını BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıklamasından bir gün sonra, uluslararası istikrar güçlerinin ‘çok yakında’ Gazze Şeridi'ne varmasını beklediğini söyledi.

Trump, Beyaz Saray'da Orta Asya ülkeleri liderleriyle yaptığı toplantıda, “Bu çok yakında gerçekleşecek. Gazze'de işler yolunda gidiyor” dedi. Bu açıklama, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık bir ay sonra Gazze Şeridi'nde zorlu insani koşulların devam etmesi üzerine bir gazetecinin uluslararası güçlerin bölgeye konuşlandırılmasıyla ilgili sorusuna yanıt olarak yapıldı.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği’nin açıklamasına göre ABD, Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı barış planını desteklemek amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar taslağı sundu. Henüz oylama tarihi belirlenmemiş olan karar taslağı, ‘Gazze’de istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç’ kurulmasına izin veriyor. Bu güç, uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukla uyumlu olmak kaydıyla, yetkisi kapsamındaki görevleri yerine getirmek için ‘gerekli tüm araçları kullanma’ yetkisine sahip olacak.

Axios internet sitesi salı günü bir ABD yetkilisinin, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin bazı üyelerine, Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir güç oluşturulması için bir karar taslağı gönderdiğini ve ilk birliklerin önümüzdeki ocak ayına kadar Gazze'ye konuşlandırılmasının hedeflendiğini söylediğini aktardı.

İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)

İsrail uzmanı Dr. Said Ukkaşe, ‘istikrar gücü’ dosyasının daha BM Güvenlik Konseyi’ne sunulma aşamasından itibaren zorlu düzenlemelerle karşılaşacağını düşünüyor. Özellikle İsrail’in, bu gücün uluslararası sistem tarafından onaylanmasına karşı çıkması ve Türkiye gibi katılımcı ülkelere itirazlarının bulunması, ayrıca Rusya ile Çin’in metindeki bazı ifadeleri kabul etmeyip bu konuda herhangi birinin veto hakkını kullanma olasılığı, süreci daha da zorlaştırıyor.

Ukkaşe, Trump’ın söylediği gibi kuvvetlerin yakın zamanda ulaşmasının pek mümkün olmadığını belirtti. Mevcut karmaşık koşullar altında bunun yakın bir tarihte gerçekleşmeyeceğini, ancak perde arkasında üzerinde anlaşmaya varılmış ve yalnızca duyurulmayı bekleyen bazı gizli süreçler varsa bunun mümkün olabileceğini ifade etti.

Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava da Çin ve Rusya'nın herhangi bir Arap veya Filistinli çekinceye veto hakkını kullanma olasılığı göz önüne alındığında, istikrar gücünün özellikle BM Güvenlik Konseyi'nde zorluklarla karşılaşacağına inanıyor. Mutava, bu karmaşık düzenlemeler göz önüne alındığında, geniş bir mutabakat sağlanmadıkça güçlerin gelmesinden bahsetmek için henüz çok erken olduğunu belirtti.

Endişeler BM Güvenlik Konseyi ile sınırlı değil, sahaya da uzanıyor. Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, son açıklamalarında, uluslararası güce Hamas'ı silahsızlandırma görevinin verilmesi halinde ‘çatışmalar’ yaşanacağına işaret etti.

Sorunun, İsrail'in Gazze planının uygulanmasını engelleyen koşullar dayatmasından kaynaklandığını açıklayan Raşvan, “Filistinliler, Gazze'nin güvenliğini yabancı bir gücün devralmasını veya işgalin vesayetle değiştirilmesini kabul etmeyecek” dedi.

Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Halaf, salı günü CBS News'e verdiği röportajda, “İstikrar gücünün oluşumu, yapısı, yetki alanı ve süresi de dahil olmak üzere çeşitli unsurlar hakkında Amerikalı ve bölgesel ortaklarla görüşmeler sürüyor” dedi.

Said Ukkaşe, Mısır'ın tutumunun ve endişelerinin haklı olduğuna inanıyor. Ukkaşe, Kahire’nin bölge konusunda diğer tüm taraflardan daha fazla tecrübeye sahip ve Filistinli gruplarla uzlaşı içinde, silahsızlanmanın kademeli şekilde gerçekleşmesine yönelik bir vizyona sahip olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ukkaşe, “Trump, eğer istikrar güçleri maddesi konusunda uluslararası ve İsrailli taraflarla uzlaşı sağlanamazsa, herkesi şaşırtarak çok uluslu güçlerin gönderilmesini gündeme getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mutava, ‘hiçbir Arap veya İslam ülkesinin silahsızlanma konusunda bir çatışmaya girmeyi kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Mutava, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Beklenen uluslararası gücün başarısı, bu güce Filistin polis gücünün eklenmesine bağlı. Bu güç, istikrar güçleri tarafından desteklenen açık bir plan çerçevesinde kanunları uygulamaktan tek başına sorumlu olacak” ifadelerini kullandı.