Artemis görevindeki gecikme, Ay araçlarının bataryalarını bitirebilir

Bir uydu operatörü, "Ne kadar uzun beklersek, risk o kadar yükseliyor" diyor

NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
TT

Artemis görevindeki gecikme, Ay araçlarının bataryalarını bitirebilir

NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)

Artemis 1 fırlatmasının ertelenmesi, NASA'nın Uzay Fırlatma Sistemi (Space Launch System / SLS) roketine bağlı başka bir görevi tehlikeye atıyor.
CubeSat uyduları adı verilen, ayakkabı kutusu büyüklüğündeki 10 uydudan oluşan ikincil bir kargo çok sayıda erteleme nedeniyle bir yıldan uzun süredir SLS içinde sıkışıp kalmış durumda. Operatörler şu sıralar CubeSat'lar üzerindeki bataryaların, görevlerini tamamlamak için yeterli enerjiye sahip olmayacak kadar boşalacağından endişe ediyor.
Bataryalar, daha sonra küçük uyduların uzun vadeli enerji kaynağı olarak kullanılacak Güneş panellerinin açılması için gerekli.
CubeSat'lar, Ay ve asteroitler için derin uzay radyasyon monitörleri ve sondaları da içeriyor.
Lunar IceCube CubeSat'ın işletilmesine yardımcı olan Ben Malphrus, Science dergisine yaptığı açıklamada, "Ne kadar uzun süre beklersek, bataryaların tükenme riski o kadar yükselir" dedi.
LunaH Map adlı bir başka CubeSat'ın operatörü, batarya rezervinin şu anda yüzde 50 civarında olduğunu tahmin ediyor ve yüzde 40'ın altına düşerse Güneş panellerini açmak için gereken ilk işlem dizisini gerçekleştiremeyeceği uyarısında bulunuyor.
LunaH Map'in operasyon ekibine başkanlık eden Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Craig Hardgrove, NASA'dan uyduyu şarj etmek için uyduya erişim istediğini ama bu isteğinin reddedildiğini söyledi.
"Kaçak yolcuları almayı kabul edip sonra da onları öldüremezsiniz" ifadelerini kullanan Hardgrove, CubeSat'ların fırlatılmasının daima bir risk barındırdığını da kabul etti. Hardgrove "Endişe duymuyorsanız bu bir CubeSat görevi değildir" dedi.
 



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news