عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İsrail'de radikal siyonizmin zaferi: Kahanecilik ve Ben-Gvir nasıl yükseldi?

"Hiçbir dini parti bu kadar fazla sayıya ulaşamamıştı"

Filistinlilere karşı tahrik edici söylemleriyle tanınan Ben-Gvir, eylülde cuma namazı vakti Mescid-i Aksa'ya girerek gündem olmuştu (Reuters)
Filistinlilere karşı tahrik edici söylemleriyle tanınan Ben-Gvir, eylülde cuma namazı vakti Mescid-i Aksa'ya girerek gündem olmuştu (Reuters)
TT
TT

İsrail'de radikal siyonizmin zaferi: Kahanecilik ve Ben-Gvir nasıl yükseldi?

Filistinlilere karşı tahrik edici söylemleriyle tanınan Ben-Gvir, eylülde cuma namazı vakti Mescid-i Aksa'ya girerek gündem olmuştu (Reuters)
Filistinlilere karşı tahrik edici söylemleriyle tanınan Ben-Gvir, eylülde cuma namazı vakti Mescid-i Aksa'ya girerek gündem olmuştu (Reuters)

İsrail'de 1 Kasım'da düzenlenen seçimlere, Binyamin Netanyahu'nun blokunda yer alan ve yarışı üçüncü sırada tamamlayan radikal sağcı Dini Siyonizm Partisi damga vurdu.
İsrail Merkez Seçim Komitesi'nin resmi sonuçlarına göre radikal siyonist parti, 120 kişilik mecliste 14 sandalye kazandı.
Filistinlilere yönelik ırkçı ve ayrımcı söylemleriyle eleştirilen Dini Siyonizm Partisi, Mart 2021'deki seçimlerde de 6 sandalye kazanarak tahmin edilenden daha başarılı olmuştu.
Kudüs'teki araştırma kuruluşu İsrail Demokrasi Enstitüsü'nün (IDE) direktörü Asaf Shapira, Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a açıklamasında, "Parti büyük bir başarı yakaladı, İsrail'deki hiçbir dini parti bu kadar fazla sayıya ulaşamamıştı" dedi.
Bezalel Smotriç liderliğindeki Dini Siyonizm Partisi, seçimlere radikal sağcı Itamar Ben-Gvir'in kurduğu Yahudi Gücü'yle (Otzma Yehudit) ortak girmişti. İki parti meclise toplamda 14 milletvekili gönderdi.
İsrail'e "sadakat göstermeyen" Filistinlilerin sınır dışı edilmesi gerektiğini savunarak tepki çeken 46 yaşındaki Ben-Gvir, Yahudi üstünlükçüsü Haham Meir Kahane'nin öğretilerinin takipçisi olarak görülüyor.

Meir Kahane ve Kach partisi
Meir Kahane, ABD'de 1968'de radikal sağcı Yahudi Savunma Ligi'ni (Jewish Defense League -JDL) kurmuştu.
2001'den beri FBI tarafından "sağcı terörist örgüt" olarak tanımlanan JDL, New York'taki Arap kökenli Amerikan aktivistlere ve Neo-Nazilere yönelik bombalı saldırılar gerçekleştirmişti.
Kahane, 1971'de de İsrail'de radikal sağcı Kach partisini kurmuştu. Birkaç başarısız seçimin ardından parti, 1984'te mecliste bir sandalye kazanmıştı. Daha sonra ırkçılığı ve aşırılıkçılığı teşvik ettiği gerekçesiyle partinin 1988'deki seçimlere katılması yasaklanmıştı.
Kahane'nin 1990'da New York'ta yaptığı konuşma sırasında suikasta uğrayarak hayatını kaybetmesinin ardından parti, Kahane Chai ve Kach olarak ikiye bölünmüştü.
Kahane Chai, Kahane'nin oğlu Binyamin Kahane'nin liderliğinde hareket ederken, Kach ise radikal sağcı aktivist ve "Kahane'nin sağ kolu" olarak bilinen Baruch Marzel'in öncülüğündeydi.
1992'deki seçimlere girmesi yasaklanan iki parti de, 1994'te Baruch Goldstein adlı radikal sağcı aktivistin, Batı Şeria'daki İbrahim Camii'ne düzenlediği bombalı saldırıyı desteklemeleri üzerine "terör örgütü" ilan edilmiş ve siyasi faaliyetleri yasaklanmıştı.
Saldırıda 29 Filistinli ölürken, aralarında çocukların da yer aldığı 125 kişi yaralanmıştı. Goldstein ise saldırıdan kurtulan Filistinliler tarafından dövülerek öldürülmüştü.

Filistinlilere silah çekmişti
Kach'ın gençlik kollarında da görev yapan Ben-Gvir, seçimlere damga vuran isimlerden oldu.
Radikal sağcı siyasetçi, Kamu Güvenliği Bakanı olmak istediğini söylerken, Netanyahu ise birçok aday olduğunu ama Ben-Gvir'in talebini de kesinlikle değerlendireceğini belirtmişti.
Ben-Gvir, 1995'te dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin'i de tehdit etmişti. Ordu, radikal sağcı görüşleri nedeniyle Ben-Gvir'i 18 yaşındayken askere almamıştı.

 Radikal sağcı siyasetçi, 13 Ekim'de Şeyh Cerrah mahallesinde İsrail askerleriyle Filistinliler arasında yaşanan çatışmalarda elinde silahla da görüntülenmişti.

"Diplomatik kabus"
Dini Siyonizm Partisi'nin yanı sıra yine Netanyahu cephesinde yer alan Ultra Ortodoks partilerden Şas 11, Birleşik Tevrat Partisi de 7 milletvekili kazandı.
1996-1999 ve 2009-2021'de ülkenin başbakanı olarak görev yapan 73 yaşındaki Netanyahu'nun yeni koalisyonunda radikal sağcılarla nasıl bir koalisyon kuracağı henüz bilinmiyor.
Öte yandan adını paylaşmayan iki üst düzey ABD'li yetkili 2 Kasım'da yaptıkları açıklamada, Başkan Joe Biden'ın Netanyahu'yla çalışacağını fakat Ben-Gvir ve diğer radikal siyonistlerle doğrudan iletişime geçmeyebileceğini söylemişti.
İsrail'in önde gelen gazetelerinden Jerusalem Post'ta yer alan analizdeyse Netanyahu'nun radikal siyonistlerle işbirliğinin "diplomatik bir kabusa dönüşebileceğine" dikkat çekilmişti.
Independent Türkçe, Haaretz, Jerusalem Post, Times of Israel, Reuters, Guardian

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnanlı George Abdullah, 40 yıl sonra Fransa'daki hapishaneden çıktı

George İbrahim Abdullah, Fransa'nın Lannemezan hapishanesindeki hücresinde, 17 Temmuz 2025 (AFP)
George İbrahim Abdullah, Fransa'nın Lannemezan hapishanesindeki hücresinde, 17 Temmuz 2025 (AFP)
TT
TT

Lübnanlı George Abdullah, 40 yıl sonra Fransa'daki hapishaneden çıktı

George İbrahim Abdullah, Fransa'nın Lannemezan hapishanesindeki hücresinde, 17 Temmuz 2025 (AFP)
George İbrahim Abdullah, Fransa'nın Lannemezan hapishanesindeki hücresinde, 17 Temmuz 2025 (AFP)

Filistinlileri destekleyen Lübnanlı aktivist George İbrahim Abdullah, 1980'lerde bir ABD’li ve bir İsrailli diplomatın suikastında suç ortaklığıyla suçlanarak 41 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Bugün Fransa'daki hapishaneden serbest bırakılan Abdullah, ülkesine geri dönecek.

sadfgrthy
Fransız polisi George Abdullah'a eşlik ediyor. (AFP)

AFP ekibinin bildirdiğine göre, güneybatı Fransa'nın Hautes-Pyrenees bölgesindeki Lannemezan hapishanesinden iki minibüsün de aralarında bulunduğu altı araçlık bir konvoy yola çıktı, ancak sakallı aktivisti görmek mümkün olmadı.

74 yaşındaki George İbrahim Abdullah, Tarbes Havaalanı’na götürülecek. Güvenlik güçlerinden bir kaynak, Abdullah'ın buradan uçakla Paris'teki Roissy Havaalanı’na götürüleceğini ve buradan Beyrut'a giden bir uçağa bineceğini bildirdi.

Avukatı Jean-Louis Chalanset, konvoyun hareketinden sonra AFP’ye yaptığı açıklamada, “Bu hem sevinç hem de duygusal bir şok ve siyasi bir zafer kaynağı” dedi, ancak müvekkilinin konvoyda olup olmadığını doğrulamadı. Chalanset, “Çok uzun zaman önce serbest bırakılması gerekirdi” ifadesini kullandı.

Paris Temyiz Mahkemesi geçen hafta, Lübnanlı aktivistin 25 Temmuz'da serbest bırakılmasına karar verdi.

Şu anda 74 yaşında olan Abdullah, 1987 yılında 1982'de bir ABD’li ve bir İsrailli diplomatın öldürülmesine karıştığı suçlamasıyla ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı. 25 yıldır şartlı tahliyeye hak kazanmış olmasına rağmen, serbest bırakılması için yapılan 12 başvuru reddedildi.

sdfrt
George İbrahim Abdullah, 41 yıl hapis yatarak Avrupa'nın en uzun süre hapis yatan siyasi tutuklusu oldu. (X)

Son günlerde Abdullah, Che Guevara'nın resminin bulunduğu kırmızı bayrakla süslenmiş hücresini boşaltmaya başladı ve içindeki birçok gazete ve kitabı, dün öğleden sonra hapishane önünde protesto gösterisi düzenleyen yaklaşık 200 kişilik destek komitesine teslim etti.

Avukatı, Abdullah'ın giysilerinin çoğunu birlikte tutuklu bulunan mahkumlara verdiğini ve yanında ‘küçük bir çanta’ taşıdığını söyledi.

AFP, serbest bırakılma kararının alındığı gün hücresinde onunla görüştü.

Görüşme sırasında, sakalı beyazlamış Abdullah, “Kırk yıl uzun bir süre, ama mücadele dinamik olduğunda bunu hissetmiyorsunuz” dedi.

Temyiz Mahkemesi hakimleri, tutukluluk süresinin işlenen suçlarla ve Lübnan Devrimci Silahlı Gruplar’ın eski liderinin yaşıyla ‘orantısız’ olduğunu değerlendirdi.

dfgthyu
Fransa'nın başkenti Paris’te tutuklu George İbrahim Abdullah'ı desteklemek için düzenlenen gösteriden, 16 Temmuz 2025 (EPA)

Kararda, Abdullah'ın ‘Filistin mücadelesinin geçmişteki bir sembolü’ olduğu belirtildi. Abdullah'ın liderliğini yaptığı, Lübnanlı seküler Hıristiyanlar, Marksistler ve Filistin yanlısı aktivistlerden oluşan küçük grubun dağıldığı ve ‘1984'ten beri herhangi bir şiddet eylemi gerçekleştirmediği’ ifade edildi.

Abdullah, 1978'de İsrail'in Güney Lübnan'ı işgali sırasında yaralandı ve George Habaş'ın liderliğindeki solcu hareket olan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'ne katıldı.

Daha sonra, ailesinin üyeleriyle birlikte, 1981 ve 1982 yılları arasında Filistin davasını desteklemek amacıyla Avrupa'da 5 saldırı düzenleyen, emperyalizme karşı Marksist bir örgüt olan Lübnan Devrimci Silahlı Grupları'nı kurdu. Bu saldırılardan 4'ü Fransa'da ölümlere neden oldu.

Abdullah, 1985 ile 1986 yılları arasında Paris'te 13 kişinin ölümüne yol açan ve Fransız başkentinde korku salan saldırı dalgasından uzun süre sorumlu tutuldu.

sxdfrgtyu
Lübnanlı George İbrahim Abdullah, 13 Temmuz 1986'da Özel Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada (AFP)

1986 yılında Lyon'da suç örgütü kurmak ve silah ve patlayıcı bulundurmak suçlarından dört yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ertesi yıl Paris Özel Ceza Mahkemesi'nde 1982'de ABD'li diplomat Charles Ray ve İsrailli diplomat Yakov Barsimentov'un öldürülmesinde suç ortaklığı ve 1984'te üçüncü bir suikast girişiminde bulunmak suçlamasıyla yargılandı.

Abdullah'ın ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasından iki ay sonra, bu saldırıların gerçek sorumluları tespit edildi ve bunların İran ile bağlantılı olduğu ortaya çıktı.

Abdullah, Lübnan iç savaşı (1975-1990) ve 1978'de İsrail'in Güney Lübnan'ı işgali bağlamında ‘İsrail ve Amerikan baskısına karşı direniş’ olarak nitelendirdiği iki suikastta parmağı olduğunu kabul etmedi.

Abdullah'ın kaldığı hapishane önünde her yıl protesto gösterileri düzenleyen az sayıdaki destekçisi ve birkaç solcu milletvekili dışında, tutuklu yıllar içinde büyük ölçüde unutuldu; 1980'lerde Fransa'nın bir numaralı düşmanı ve en kötü şöhretli tutuklularından biriydi.