Libya’da eski cumhurbaşkanı adayının yeğeni alıkoyuldu

Hasan Tatanaki, 2021 sonlarında Libya seçimleri için adaylık belgelerini sunmuştu. (Seçim Komisyonu)
Hasan Tatanaki, 2021 sonlarında Libya seçimleri için adaylık belgelerini sunmuştu. (Seçim Komisyonu)
TT

Libya’da eski cumhurbaşkanı adayının yeğeni alıkoyuldu

Hasan Tatanaki, 2021 sonlarında Libya seçimleri için adaylık belgelerini sunmuştu. (Seçim Komisyonu)
Hasan Tatanaki, 2021 sonlarında Libya seçimleri için adaylık belgelerini sunmuştu. (Seçim Komisyonu)

Trablus’taki resmî kurumların sessizliği sürerken Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı Korgeneral Hüseyin el-Aib’e bağlı silahlı bir grup, Libyalı iş inanı Hasan Tatanaki’nin yeğenini geçen perşembe günü ed-Dahra bölgesinde alıkoydu.
Alıkoyma nedenleriyle ilgili farklı haberler var. Ancak kaynaklara göre bu, 2021 sonunda ertelenen cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olan Tatanaki ile Abdulhamid Dibeybe hükümetinin yürütme erki arasındaki ilişkilerde yaşanan gerginlikten kaynaklandı.
Kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Trablus’un ed-Dahra bölgesinde bir iş insanının villalarından birine silahlılar tarafından baskın düzenlendi. Bu çerçevede Dibeybe’nin bir kriz sonrasında görevinden aldığı Genel İstihbarat Teşkilatı Başkan Yardımcısı Mustafa Kaddur ile bağlantısı dolayısıyla iş insanının villadaki bir akrabası alıkoyuldu. Siyasi aktivistler ise silahlı grupların Kaddur’un Dahra bölgesinde işlettiği bir ameliyathaneye baskın düzenlediğini ve Tatanaki’nin yeğeninin alıkoyduğunu aktardı.
Libya Başkanlık Konseyi, Nevasi Tugayı komutanı Kaddur’un görevden alınması nedeniyle Dibeybe hükümetiyle anlaşmazlıklar yaşamıştı. Konsey, o dönemde bu kararı ‘yasa dışı’ olarak nitelendirmişti.
Tatanaki’nin olay hakkında Facebook üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“On yıldır bitmeyen talihsiz sahnelerden hepimiz bıktık. Libya vatandaşları, halkımızın acısı pahasına, sahnenin ön saflarında yer alan iktidar sahiplerinden yalnızca sahte vaatler aldı”
Tatanaki, ülkede iktidar sahiplerini ‘yalan söylemek ve güveni kötüye kullanmakla’ suçlayarak “Bugün ne kadar ilerleyeceğinizi iddia etseniz de gerçek şu ki hiçbir şey yapmayacaksınız. Daha çok koltuklarınızda kalabilmek için daha fazla zaman kazanmaya çalışıyorsunuz” dedi.
Libyalıların ‘Hassune’ olarak adlandırdığı Tatanaki, adaylık belgelerini sunmadan önce, Kasım 2021’de Mitiga Uluslararası Havalimanı’nda gözaltına alınmıştı. Ancak kısa süre sonra serbest bırakılmıştı.
Tatanaki, Demokratik Buluşma Partisi’ne başkanlık ediyor ve yurt dışında yaşayan önde gelen Libyalı iş insanlarından biri olarak biliniyor. Kendisi, bir petrol şirketi ve çeşitli gayrimenkul yatırımlarının yanı sıra geniş bir ilişki ağına sahip.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.