Gıda israfı: Rakamlar ürkütücü ve israfın çevre üzerinde olumsuz etkileri var

Suudi Arabistan bu sorunla yüzleşiyor ve 2030'a kadar israfı yüzde 16'ya indirecek bir sisteme doğru ilerliyor.

Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
TT

Gıda israfı: Rakamlar ürkütücü ve israfın çevre üzerinde olumsuz etkileri var

Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)

Suudi Arabistan Şura Meclisi, gıda israfıyla mücadele yasa taslağını tartışırken meclis üyesi olan Hüda el-Halisi, ülkedeki gıda israfının yıllık 40 milyar riyale ulaştığı için "çok korkutucu" olduğunu belirtti. Bu miktar bölgedeki en yüksek seviyeyi gösteriyor. Söz konusu üye açıklamasında, bu sorunla ciddi bir şekilde yüzleşmenin ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini sınırlamanın önemini vurguladı.
Hüda el-Halisi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda şu ifadelere yer verdi: “Suudi Arabistan, israf miktarı yılda 40 milyar riyale ulaştığı için, bölgedeki gıda israfının en fazla olduğu ülke. Parti ve etkinliklerde artan yemek artıklarından, restoran ve kafelerde kullanılmayan ve fazla gelen yiyeceklere kadar gıda israfını azaltmak için bu sisteme çok acil ihtiyaç var” dedi.
El-Halisi mecliste, Fransa, İtalya, Birleşik Krallık, İspanya, Mısır ve Lübnan’da da benzer deneyimlerin yaşandığının söylendiğini belirtti. El-Halisi, 2016 yılında uygulanmasının ardından Fransa deneyiminin, gıda israfını azaltma sistemini hayata geçirdikten sonra artan gıdadan yararlanmanın yanı sıra büyük miktarlarda para tasarrufu sağlamayı başardığına dikkat çekti. Ayrıca, sistemi ihlal eden ve bu konuda ihmalkâr davranan kuruluşlara ve mağazalara karşı ceza uygulanmasında sert olunması gerektiğini vurguladı.
El-Halisi, önerilen sistemin "Yeşil Ortadoğu Girişimi" ve "Yeşil Suudi Arabistan Girişimi" dahil olmak üzere Suudi Arabistan'ın birçok çevresel sürdürülebilirlik girişimleri ile uyumlu olduğunu da sözlerine ekledi. Meclis üyesi, “Gıda israfının çevre üzerinde yarattığı olumsuz etkilere ve elektrik gibi diğer enerji kaynaklarının israfına ek olarak, dünyadaki çoğu ülkenin yüksek oranda açlık ve yoksulluk çektiği bir döneme gelindiğine dikkat çekti. Bir kilo tahılın yetiştirilmesi bir miktar elektrik, su ve gübre gerektirirken, bu gıda israf edildiğinde verilen emekler boşa gidecek.
Gıda israfını azaltmakla ilgilenen Zeyd eş-Şebanat, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Suudi Arabistan Tahıl Organizasyonu tarafından yakın zamanda yürütülen bir araştırmadan bahsetti. Araştırma, Suudi Arabistan'daki gıda kayıp ve israf endeksinin yıllık 40 milyar riyal olduğunu ve bunun da yüzde 33,1'ini gıda miktarının oluşturduğunu gösterdi. Zeyd eş-Şebanat, 2030 yılına kadar bu miktarı yarıya indirerek yıllık 20 milyar riyali aşmayacak şekilde gıda oranını da yüzde 16 seviyesine getirmeyi hedeflendiğini kaydetti.
Şebanat, gıda israfıyla mücadele projesinin tüm dünya ülkeleri için çok önemli olduğunu vurgulayarak, restoranlar, oteller, parti organizatörleri, hastaneler ve diğer tüm tüketici tedarik zincirlerinin buna tabi olması gerektiğini vurguladı. Projenin tamamlanması ve uygulama aşamasına geçmesi ile birlikte önümüzdeki yıllarda bu rakamların azalacağını umduğunu ifade etti.
Şura Meclisi’nde önerilen sistem ilgili Şebanat, yasama boşluğunu dolduracak bir sistem bulma ihtiyacı olduğunu vurguladı. Söz konusu projenin; gıda yönetimi ve israfını, küresel atık risklerini ve bunun yoksullukla ilişkisini azaltmak için entegre bir çerçeve içerdiğini kaydetti. Dünyada üretilen gıdanın yaklaşık üçte birinin (yaklaşık 1,3 milyar ton) israf edildiğine işaret edilen açıklamada, sanayileşmiş ülkelerde yaklaşık 680 milyar dolar, gelişmekte olan ülkelerde ise 310 milyar dolarlık kayıp olduğu belirtildi. Fransa Çevre ve Enerji Yönetimi Ajansı'nın bir raporuna göre, yılda 10 milyon ton gıda israf ediliyor, bu da 16 milyar euroya mal oluyor ve yalnızca Birleşik Krallık'ta bu miktar yılda 1,9 milyon tona ulaşıyor.
Sistem, herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin yiyecekleri israf etmesini veya kasıtlı olarak buna sebep olmasını yasaklıyor. Ayrıca sistem, gıda üreticilerini, özel dernekler ve kurumlarla; tasarruf etmek, artan gıdayı dağıtmak, hayvanları beslemek veya tarımda kullanmakla ilgili sözleşmeler yapmaya teşvik ediyor. Üreticinin atık azaltım işlemlerinin düzenlenmesine ilişkin talimatlara uymaması halinde 200 bin riyale kadar para cezası ile cezalandırılması öngörülüyor. Üreticiye verilecek ceza, yiyeceği imha etmemeyi ve son kullanma tarihi geçmeden önce normal yoldan elden çıkarmak için özen göstermeyi de içeriyor. Sisteme göre, gerçek veya tüzel kişi, yiyeceği israf etmesi veya kasten israf etmeye sebep olması halinde on bin riyale kadar adli para cezası ile cezalandırılır ve suçun tekerrürü halinde cezanın üst sınırı iki katına çıkarılabiliyor.



Trump: Şi, temel metallerin ABD'ye akmasına izin verecek

ABD Başkanı, Beyaz Saray'daki ofisinde yürütme emirlerini imzaladı (Arşiv-AP)
ABD Başkanı, Beyaz Saray'daki ofisinde yürütme emirlerini imzaladı (Arşiv-AP)
TT

Trump: Şi, temel metallerin ABD'ye akmasına izin verecek

ABD Başkanı, Beyaz Saray'daki ofisinde yürütme emirlerini imzaladı (Arşiv-AP)
ABD Başkanı, Beyaz Saray'daki ofisinde yürütme emirlerini imzaladı (Arşiv-AP)

ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in nadir toprak metalleri ve elementlerin ABD'ye ihracatına izin verdiğini söyledi. Bu adım, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki gerilimi azaltacak.

Bir gazeteci, başkanlık uçağında Trump'a Şi'nin bunu kabul edip etmediğini sorduğunda, Trump “Evet, kabul etti” diye cevap verdi.

Trump'ın bu yorumu, haftalardır bu konuda artan ticari gerilimi çözmek amacıyla Şi Cinping ile yaptığı nadir telefon görüşmesinden bir gün sonra geldi.

Trump, o dönemde görüşmelerin “oldukça olumlu sonuçlandığını” belirterek, “nadir metal ürünlerinin akışkanlığıı konusunda hiçbir şüphe olmaması gerektiğini” belirtti.

Bu konudaki gerginliğin azaldığına dair bir başka işaret olarak, Çin, konuyla ilgili iki kaynağa göre, en büyük üç Amerikan otomobil üreticisinin nadir metal tedarikçilerine geçici ihracat lisansları verdi.

ABD başkanının üst düzey yardımcıları, pazartesi günü Londra'da Çinli meslektaşlarıyla bir araya gelerek görüşmeleri sürdürecek.

Trump dün gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çin anlaşmasında büyük ilerleme kaydettik” dedi.

İki ülke, 12 Mayıs'ta İsviçre'nin Cenevre kentinde, Trump'ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana birbirlerine uyguladıkları gümrük vergilerinin çoğunu 90 gün süreyle kaldırmak üzere anlaşmaya vardı. Bu haberin ardından ticaretin bozulmasından endişe duyan finans piyasaları canlandı. Ancak Çin'in nisan ayında nadir toprak elementlerinin ihracatını askıya alma kararı, dünya çapında otomobil üreticileri, bilgisayar çipi üreticileri ve askeri müteahhitlerin ihtiyaç duyduğu tedarikleri kesintiye uğratmaya devam etti.

Trump, Çin'i Cenevre Anlaşması'nı ihlal etmekle suçladı ve çip tasarım programları ile Çin'e yapılan diğer sevkiyatlara kısıtlamalar getirilmesini emretti. Pekin bu iddiayı reddetti ve karşı önlemler alacağı tehdidinde bulundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre nadir metaller ve diğer temel elementler Çin için bir güç kaynağıdır ve şirketlerin metalden üretilen ürünleri üretememesi nedeniyle ekonomik büyüme yavaşlarsa Trump iç siyasi baskıya maruz kalabilir.

Trump, ocak ayında Beyaz Saray'a döndüğünden beri ticaret ortaklarını bir dizi cezai önlem uygulamakla tehdit etti, ardından bazılarını son anda iptal etti. Bu tutarsız yaklaşım, dünya liderlerini şaşırttı ve şirket yöneticilerini endişeye sevk etti.