Suriye'deki ekonomik bozulma okulu bırakma oranını artırıyor

Eğitim uzmanları, ‘başarısız ve yetersiz olduğu için’ hükümeti sorumlu tutuyor

Savaş ve yoksulluk mağduru Suriyeli çocuklar (AFP)
Savaş ve yoksulluk mağduru Suriyeli çocuklar (AFP)
TT

Suriye'deki ekonomik bozulma okulu bırakma oranını artırıyor

Savaş ve yoksulluk mağduru Suriyeli çocuklar (AFP)
Savaş ve yoksulluk mağduru Suriyeli çocuklar (AFP)

Şam Milli Eğitim Bakanlığı dün, rejim kontrolündeki bölgelerde zorunlu eğitim çağında okulu bırakanların oranının geçen seneye göre yüzde 50 oranında artış göstererek toplam öğrenci sayısının yüzde 22'sine ulaştığını duyurdu. Resmi verilere göre geçen sene bu oran yüzde 12’ydi.
Suriye'de 1980'lerden beri yürürlükte olan Zorunlu Eğitim Yasası, her ebeveynin çocuğuna anaokulundan 12. sınıfa kadar uygun bir eğitim çerçevesinde ders aldırmasını zorunlu kılıyor. Buna uyulmadığı takdirde ebeveyn hapis veya para cezasına çarptırılıyor. Yasa aynı zamanda devlet okullarında ücretsiz eğitim imkânı sağlıyor.
Şarku’l Avsat’ın Rejime yakınlığı ile bilinen El-Vatan gazetesinin aktardığı habere göre, Milli Eğitim Bakanı Darem Tabbaa, bakanlığın okulu bırakma olgusunun önüne geçmek için bir takım önlemler aldığını söyleyerek bunların başında iki yılın bir yıla düşürülmesi ve aynı zamanda yaklaşık 75 bin liralık aylık gıda sepeti verilmesi olduğunu duyurdu. Amacın ‘okulu bırakan yaklaşık 1 milyon çocuğu sıralara geri döndürmek olduğunu ve şu ana kadar 160 bin öğrencinin geri getirildiğini’ söyledi.
Bakan ‘radyo, televizyon, servis ve mahalleleri gezen çalışma ekipleri gibi ulaşım kolaylıklarının yanı sıra bazı durumlarda (iki kardeşin okuması ya da şehit veya savaş gazisinin çocuğu olması) öğrencinin kitap parasında muaf tutulması gibi bakanlığın okulun bırakılmasını önlemek için gösterdiği çabalara rağmen bu sorunun devam ettiğini’ söyledi.
Bakan Tabbaa, okulu bırakan öğrencilerin ailelerine uygulanan yasal yaptırımlarla ilgili olarak “Maalesef okulu bırakanların çoğu savaş yüzünden yetim kalmış ve sokaklarda yaşayan çocuklar. Bu çocukları istismar edip çalıştıranlar var. Bakanlık olarak konunun takibi yapılamıyor” dedi.
Suriye'de ekonomik durumun kötüleşmesi, çocukların okulu bırakıp iş piyasasına yönelme ya da sokaklarda serserilik ve dilencilik yapma oranlarının artmasına yol açtı.
Birleşmiş Milletler’in (BM) raporlarına göre, yoksulluk oranının yüzde 85'i aştığı ülkede son birkaç yılda, dilenmeyi bir meslek ve geçim kaynağı haline getiren ağlarda çalışan çocuk olgusu arttı.
Suriyelilerin etkilerini yaşadığı fiyat artış dalgalarıyla birlikte çoğu aile artık çocuklarını okula gönderemiyor. Zira çocuklar ücretsiz devlet okullarına gönderilse bile öğrenci başına kitap, kırtasiye ve okul üniforması maliyeti 500 bin lirayı (yaklaşık 90 dolar) aşıyor. Buna karşılık ortalama gelir 100 doları yani 520 bin lirayı, bir devlet memurunun maaşı ise 25 doları geçmiyor.
Akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle maaliyeti okul ücretlerini aşan ulaşım, giyim, kitap ve kırtasiye masrafları hariç özel okul ücretleri de artarak aylık yaklaşık 1 milyon liraya ulaştı.
Şam'daki eğitim uzmanları, bu yılki okulu bırakma oranlarını hızlanan ekonomik bozulmaya ve geçim zorluğuna bağlayarak, bundan ‘başarısız politikası ve savaş ve yolsuzluğun etkilerini kontrol altına alamaması’ nedeniyle hükümeti ve Milli Eğitim Bakanlığı’nı sorumlu tuttular.
Rejimin kontrolündeki bölgelerin resmi verilerine göre, geçen yıl okulu bırakma oranı, yüzde 62'si kız ve yüzde 38'i erkek olmak üzere tüm öğrencilerin yüzde 12'sine tekabül ediyordu.
Son 10 yılda okulu bırakanların sayısının 1 milyon 100 binden fazla olduğu tahmin ediliyor. BM Çocuklara Yardım Fonu'ndan (UNICEF) alınan veriler, yüzde 40'ı kız olmak üzere okula kayıtlı olmayan 2,4 milyondan fazla Suriyeli çocuk olduğunu gösteriyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times