Şi ve Trudeau'nun G20'deki diyaloğu Çin-Kanada gerilimini gözler önünde serdi

Çin Devlet Başkanı Şi, Kanada Başbakanı Trudeau ile zirvede yaptıkları görüşmenin basına yansımasına tepki gösterdi.

Çin Devlet Başkanı Cinping, G20 zirvesinde Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile görüştü (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Cinping, G20 zirvesinde Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile görüştü (Reuters)
TT

Şi ve Trudeau'nun G20'deki diyaloğu Çin-Kanada gerilimini gözler önünde serdi

Çin Devlet Başkanı Cinping, G20 zirvesinde Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile görüştü (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Cinping, G20 zirvesinde Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile görüştü (Reuters)

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Endonezya'daki G20 Liderler Zirvesi'ndeki diyaloğu, iki ülke arasındaki gerginliği ortaya koydu.
İki liderin zirvenin kapanışındaki resepsiyondaki ayak üstü tartışmasındaki gerginlik kameralara yansıdı.
Çin Devlet Başkanı Şi, Kanada Başbakanı Trudeau ile zirvede yaptıkları görüşmenin basına yansımasına tepki göstererek "Konuştuğumuz her şey gazeteye sızdırılmış, bu doğru değil, böyle diyalog olmaz." dedi.
Trudeau da yaklaşımının samimiyetsiz olduğunu dile getiren Şi'ye yanıt olarak, "Biz Kanada'da açık, özgür ve dürüst diyaloğa inanıyoruz ve bunu sürdürmeyi istiyoruz. Umarım yapıcı şekilde birlikte çalışmayı sürdürürüz fakat anlaşamadığımız noktalar olacaktır." ifadesini kullandı.
Şi de Trudeau'ya, "O halde önce koşulları oluşturalım." diye yanıt vererek konuşmayı noktaladı.
Gergin oldukları gözlenen iki lider konuşmanın ardından el sıkışarak farklı yönlere doğru uzaklaştı.
Trudeau ve Şi'nin, önceki gün yaptığı 10 dakikalık kısa görüşmede, Kanada tarafının Çin'in ülkede demokratik süreci etkilemeye yönelik faaliyetlerinden duyduğu endişeleri dile getirdiği bildirilmişti.
Kanadalı istihbarat yetkilileri, ocakta parlamenterle gerçekleştirdikleri toplantıda, Çin'in 2019'daki federal parlamento seçimlerine etki etmek üzere eylemlerde bulunduğu iddialarını dile getirmişti. Kanada basınında bu ay başında yayımlanan haberlerde, Pekin yönetiminin, parlamento seçimindeki bazı adayları örtülü bir ağ ile finanse ettiği iddialarına yer verilmişti.
Gergin diyalog, Kanada polisinin dün Kanada'nın en büyük elektrik üreticisi Hydro-Quebec şirketinde çalışan Çinli bir araştırmacıyı ticari sırları çalmaya çalıştığı iddiasıyla gözaltına almasının ardından geldi.
Huawei Mali İşler Direktörü Mıng Vancou'nun, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delmek suçlamasıyla 1 Aralık 2018'de Kanada'nın Vancouver kentinde tutuklanması, Çin-Kanada ilişkilerinde gerilime yol açmıştı.
Mıng'ın gözaltına alınmasına karşılık Çin, Kanadalı eski diplomat Michael Kovrig ile iş insanı Michael Spavor'u "Çin'in ulusal güvenliğini tehlikeye atan faaliyetlerde bulunduğu" iddiasıyla gözaltına almıştı.
ABD ve Kanada ile Çin arasında siyasi çekişmeye dönüşen dava sürecinde Mıng, üç yıla yakın adli gözetim altında tutulduktan sonra 25 Eylül 2021'de Çin'e dönüşünde "kahraman" gibi karşılanmıştı.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.