Sisi’den nüfus artışı konusunda uyarı

Yeni şehirlerin inşasının ‘kapsamlı bir vizyona’ göre yapıldığı belirtildi.

Yeni el-Mansura şehrinin ilk aşamasının açılışı Sisi’nin katılımıyla yapıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Yeni el-Mansura şehrinin ilk aşamasının açılışı Sisi’nin katılımıyla yapıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi’den nüfus artışı konusunda uyarı

Yeni el-Mansura şehrinin ilk aşamasının açılışı Sisi’nin katılımıyla yapıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Yeni el-Mansura şehrinin ilk aşamasının açılışı Sisi’nin katılımıyla yapıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, hükümetinin uyguladığı yeniden yapılandırma ve imar projelerinin önemine lişkin açıklamalarda bulundu. Ülkenin kıyılarını korumak için yeni şehirlerin kurulmasının ‘kapsamlı bir vizyona’ göre yürütüldüğüne dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Sisi dün yeni el-Mansura şehrinin ilk etabının açılışı sırasında nüfus artışına karşı uyarıda bulundu ve bunu ‘ülkeyi tüketen’ bir durum olarak niteledi.
Mısır Cumhurbaşkanı, devletin ‘bir süredir su alanında karşılaştığı sorunlara ve zorluklara yönelik bir çözüm hakkında düşündüğünü’ belirterek, Port Said, Galala ve yeni kıyı şehirlerindeki deniz suyu tuzdan arındırma tesislerinin inşa edildiğine dikkat çekti. Sisi “Biz sadece bir sorunla ilgilenmeyerek, plajların korunması da dahil olmak üzere devletin ihtiyaç duyduğu birçok talebi yerine getirmek üzere kapsamlı ve entegre bir plan ve vizyona göre çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, ‘önümüzdeki 50 yıl içerisinde deniz seviyelerinin yükselmesi durumunda, delta bölgesinin maruz kalacağı tehditlere’ dikkat çektiği açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Devletin iki yolu var. Bunlardan birincisi milyonlarca Mısır lirasına mal olan bir su bariyeri inşa etmek ya da bir metre yüksekliğinde bir sahil şeridi inşa edip, bir metre daha yükseklikte başka bir yol yaparak, bir dizi hedefi hayata geçirecek tek bir prosedüre başvurmaya dayanıyor.”
Deniz seviyesinin önümüzdeki 50 yıl içinde bir ila iki metre yükseleceğine işaret eden Sisi, “Devlet, delta bölgesindeki plajları ve insanları korumak için 200 veya 300 kilometre boyunca bariyerler kurabilir” ifadelerini kullandı.
Uluslararası araştırmalar, Nil Deltası’na kıyı şehirleri de dahil olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerindeki kıyı şehirlerinin iklim değişikliği sonucunda sular altında kalabileceğini gösteriyor.
Mısır Cumhurbaşkanı yeni şehirler ve yollar inşa etmeye devam etmenin nedenini sorgulayanlara “Her şeyi olduğu gibi bırakmak devleti kaybetmek anlamına gelir” cevabını verdi. Ayrıca bazı kişilerin şu anda uygulanmakta olan projelerin boyutunu küçültülmesini istediğini belirterek, bu projelerin iş imkanı sağlamadaki katkısına dikkat çekti. Sisi “Bu projelerden 5 milyon aile yararlanıyor” diyerek B “Projeler durursa bu aileler nasıl desteklenecek?” diye sordu. Hükümete, projelerin fizibilitesini vatandaşlara açıklama çağrısında bulunduğu açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Yeni şehirler inşa etmek bir lüksü değil, istikrarlı nüfus artışı ve söz konusu artışı kontrol altına almak üzere kentsel uzantıların inşa edilmesine yönelik acil ihtiyacın gölgesinde, mutlak bir gerekliliği teşkil ediyor. Yeni el-Mansura şehrinin açılışı, devletin son yıllarda Delta, Yukarı Mısır ve Kanal’da ülke çapında 30 tane dördüncü nesil şehir inşa etmek amacıyla uyguladığı kapsamlı bir planın parçası olarak gerçekleştiriliyor.”
Mısır Cumhurbaşkanı nüfus artışı konusunda uyarıda bulunarak, dini kurumlara ve sivil topluma, ‘ülkeyi yiyen’ nüfus artış oranlarını kontrol altına almak üzere çalışma çağrısı yaptı. Bu bağlamda, Mısır şehir ve köylerinin bugünkü durumlarını, 80 yıl önceki haliyle karşılaştıran bir grup fotoğrafa atıfta bulundu.
Sisi, Mısır’da kişi başına düşen yıllık su payının sadece 500 metreküpe düştüğüne ve bunun ‘önümüzdeki yıllarda su talebindeki potansiyel artışı karşılamak üzere nüfus artış oranlarını kontrol altına alma ihtiyacını ortaya çıkardığına’ dikkat çekti. Cumhurbaşkanı bu bağlamda “Devlet, artan su talebini karşılamak amacıyla kıyı şehirlerinde deniz suyu arıtma tesisleri kurarak Nil Nehri suyunun iç şehirlere aktarılmasını hedefliyor” açıklamasında bulundu.
Mısır ile Etiyopya arasında Nil Nehri'nin suları konusunda anlaşmazlık yaşıyor. Mısır, Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerinde inşa ettiği Nahda Barajı’nın su payını etkileyeceğinden endişeleniyor.
Dekahliye’deki yeni el-Mansura şehrinin ilk etabının açılışı sırasında, Mısır İskan, Kamu Hizmetleri ve Kentsel Topluluklar Bakanı Asım el-Cezzar şu açıklamayı yaptı:
“Yeni el-Mansura şehri, yeni cumhuriyetin ekonomik kalkınmasının meyvelerinden biridir. Dekahliye, Dimyat, Garbiye, Kafrü'ş-Şeyh ve Minufiye vilayetlerinden oluşan Delta bölgesi 20,6 milyon kişiyi barındırıyor. Yüzölçümü, Mısır’ın toplam yüzölçümünün yüzde 1,2’sine denk geliyor. Bu da söz konusu bölgeyi, 25 milyon nüfusa sahip olan Kahire’den sonra nüfus açısından ülkenin en büyük ikinci bölgesi yapıyor.”.
Cezzar yeni imar projeleri ile ‘inşaat için ayrılan kentsel alana, yüzde 25 ila 39 arasında yeni alan eklenmiş olduğunu’ açıkladı. Bakan sözlerini şöyle sürdürdü.
“Çözüm, tarım arazilerini azaltmak pahasına kentsel alanları genişletmeye dayanmıyor. Zira Delta bölgesindeki ana faaliyet alanı olan tarım arazilerinin kişi başına düşen payının, yaklaşık bir buçuk feddan olması yoksulluk oranını artırıyor.”
Törenin açılışında sanatçı Şerif Münir’in seslendirdiği, Mısır Devleti’nin kazanımlarını ele alan bir belgesel gösterildi. Belgeselde ‘şehirlerdeki aşırı kalabalık ve Mısır topraklarının sadece yüzde 7’sinden faydalanılması nedeniyle vatandaşların yaşadığı sıkıntıya’ da dikkat çekildi.



Trump ile Husiler arasındaki anlaşmanın tam hikayesi: Şaşırtıcı ve gizemli

İsrail'in bir elektrik santralini ve Sana Uluslararası Havalimanı'nı vurmasının ardından yükselen dumanlar (Reuters)
İsrail'in bir elektrik santralini ve Sana Uluslararası Havalimanı'nı vurmasının ardından yükselen dumanlar (Reuters)
TT

Trump ile Husiler arasındaki anlaşmanın tam hikayesi: Şaşırtıcı ve gizemli

İsrail'in bir elektrik santralini ve Sana Uluslararası Havalimanı'nı vurmasının ardından yükselen dumanlar (Reuters)
İsrail'in bir elektrik santralini ve Sana Uluslararası Havalimanı'nı vurmasının ardından yükselen dumanlar (Reuters)

İsa en-Nehari

Ortadoğu gözlemcilerinin beklediği son şey, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada Başbakanı Mark Carney ile görüşmesinde Husilere yönelik askeri operasyonların durdurulacağı yönündeki açıklamasıydı. Kanada'nın satın alınması konusunda yaşanan tartışmanın ardından Trump hızla Ortadoğu’ya yöneldi ve Husilerin teslim olduğunu duyurdu. Böylece anlaşmanın niteliği, arabulucunun kim olduğu, tavizlerin neler olduğu ve Husilerin Kızıldeniz'deki tüm gemileri mi yoksa sadece Amerikan gemilerini mi hedef almayacağı ile ilgili pek çok soruyu gündeme getirdi.

 

Karışıklık ve sorular

Trump açıklama yapar yapmaz Umman bir açıklama yaparak, belirsiz anlaşmaya biraz açıklık getirdi. Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi, ülkesinin her iki tarafla yaptığı görüşmeler ve temaslar sonucunda, Washington ile Husiler arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını söyledi. “X” platformu üzerinden yayınladığı ilk açıklamada, anlaşma kapsamında, iki tarafın “karşılıklı hedef alma eylemlerini durduracaklarını, özellikle de seyir özgürlüğünü ve uluslararası ticari taşımacılığın sorunsuz akışını sağlamak amacıyla, Husilerin, Kızıldeniz ve Bab’ul Mendeb Boğazı'nda ABD gemilerine yönelik eylemlerini durduracağını” belirtti.

Ancak Ummanlı bakan, ardından bir paylaşımda daha bulunarak arabuluculuk çabalarının iki taraf arasındaki “çatışmayı sona erdirdiğini” ifade etti. Bu, muhtemelen ABD'nin Husilere karşı operasyon sayfasını kapatma yolunda ilerlediğinin bir göstergesi. ABD Başkanı'na, Husilerin İsrail gemilerini hedef almaya son verme niyetinde olmadığı yönündeki haberler sorulduğunda, kendisinin bundan haberi olmadığını, Husilerin Amerikan çıkarlarını veya onun deyimiyle “bizimle ilgili herhangi bir şeyi” hedef almaya son vereceğinden emin olduğunu söyledi.

İsrail'e yeni bir sürpriz

ABD'nin açıklaması İsrail için sürpriz oldu. Nitekim Axios sitesine konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili, ABD'nin kendilerine ateşkes konusunda bilgi vermediğini söyledi. Bu, ABD Başkanı’nın ülkesinin Ortadoğu'daki müttefikine ilk sürprizi değildi. Geçtiğimiz ay Binyamin Netanyahu, Trump'ın Beyaz Saray'da kendisi ile yaptığı görüşmenin üzerinden 24 saat geçmeden Tahran ile yeni bir nükleer anlaşma müzakere etme niyetini açıklamasıyla şoke olmuştu. İsrail Başbakanı, Trump ile görüşmesinde Washington'u İran'ın nükleer programına karşı askeri seçeneği benimsemeye zorlamaya çalışmıştı.

ABD'nin eski Ortadoğu temsilcisi Dennis Ross da son anlaşmayı sorgulayarak X hesabından şu paylaşımda bulundu: “Başkan Trump, onlar da savaşmayı bırakacağı için Husilere saldırmayı bırakacağımızı söylüyor. Ancak arabulucu ülke Umman, anlaşmanın Amerikan gemilerine yönelik saldırıları kapsadığını söylüyor. Peki, diğer ülkelerin gemileri ve İsraillilere yönelik saldırılar ne olacak, durum kesinlikle net değil.”

Ross'un paylaşımından 16 dakikadan az bir süre sonra Umman Dışişleri Bakanı üçüncü bir paylaşımda bulunarak, “Bugün Kızıldeniz'deki durumla ilgili haberlerin, diplomatik çabaların ABD ile Yemen'deki Ensarullah arasındaki çatışmanın sona ermesiyle sonuçlandığı anlamına geldiğini bir kez daha yineliyorum” dedi. “Bu, her iki tarafın da artık birbirini hedef almayacağı ve Kızıldeniz'de uluslararası ticari taşımacılık için seyrüsefer özgürlüğünün sağlandığı anlamına geliyor” diye ilave etti.

Ummanlı bakanın üçüncü paylaşımı da ilk paylaşımıyla aynı doğrultudaydı, karşılıklı saldırıların sona erdiğini teyit ediyordu, ancak bu kez ilk açıklamadaki gibi açıkça Amerikan gemilerinin hedef alınmayacağını belirtmiyordu. Bu durum, Husilerin gizlice Amerikan veya başka ülkelerin gemilerine yönelik saldırılarını durdurma sözü verip vermedikleri sorusunu akla getiriyor.

Husiler adına Siyasi Büro üyesi Abdulmalik el-Acri AFP’ye açıkça “İsrail gemilerinin hedef alınacağını, Amerikan gemileri ile diğer gemilerin ise anlaşmaya tabi olduğunu” söyledi. Husilerin önümüzdeki günlerdeki davranışlarına bakılarak bu açıklamanın sadece medyaya yönelik popülist bir söylem mi olduğu yoksa Washington ile varılan anlaşmanın gerçekten Kızıldeniz'deki çeşitli gemilere yönelik saldırıların sonu anlamına mı geleceği ortaya çıkacak.

Bu bağlamda Amerikalı Ortadoğu araştırmacısı Firas Maksad, aylardır hiçbir Amerikan veya İsrail gemisi Boğaz'ı geçmediği için Husilerin anlaşmadan önce bile Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırılarını durdurduğunu belirtti. Trump'ın askeri operasyonları durdurduktan sonra istediğini zekice elde ettiğine işaret etti.

Anlaşma tüm gemileri kapsıyor mu?

New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden akademisyen Rob Hawes, “Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi'nin açıkça belirttiği gibi, anlaşma seyrüsefer özgürlüğünü ve uluslararası ticari taşımacılığın sorunsuz akışını güvence altına almayı içeriyor” diye yazdı. Umman’ın Amerikan veya yabancı herhangi bir gemiye saldırının anlaşmayı ihlal anlamına geleceğini ima ettiğine işaret ederek, “Başka ülkelerin bayrağını taşıyan gemilere saldırmak bununla çelişmiyor mu?” diye sordu.

Independent Arabia, ABD Dışişleri Bakanlığı'yla temasa geçerek, son anlaşmanın şartlarını ve Husilerin anlaşmayı ihlal etmesi veya İsrail gemilerini hedef alması halinde ABD'nin askeri operasyonlara yeniden başlayıp başlamayacağını sordu. Ancak Bakanlık, sorularımızı Ulusal Güvenlik Konseyi'ne yönlendirdi. Bu, anlaşmaya ne kadar hızlı varıldığından da anlaşılacağı üzere bu dosyanın doğrudan Beyaz Saray tarafından yönetildiğine işaret ediyor.

Haberlere göre ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff son birkaç gündür Umman tarafıyla sürdürülen bu müzakerelere başkanlık etti. Witkoff, aylardır hem Ortadoğu’daki müzakerelere hem de Rusya ve Ukrayna ile hassas müzakerelere liderlik etmesine rağmen salı günü Beyaz Saray'da yemin ederek resmen görevine başladı.

Top İsraillilerin sahasında

Trump son açıklamasıyla topu, geçtiğimiz pazar günü Husilerin Ben Gurion Havalimanı'nı hedef alan füze saldırısının ardından Sana Havalimanı'nı hedef alarak karşılık veren İsrail'in sahasına atmış gibi görünüyor. Washington ile varılan anlaşmadan bir gün sonra İsrail medyası, Husilerin Yemen'den fırlattığı bir balistik füzenin Kızıldeniz üzerinde düşürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre Amerikalı araştırmacı Firas Maksad, son açıklamanın Trump tarafından akıllıca hesaplanmış bir hamle olduğunu söylüyor. Trump son açıklama ile bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde Husilerden resmi bir zafer elde ederken, o da İsrail'e yönelik doğrudan saldırılarını sürdürüyor. Maksad, anlaşmanın Başbakan Netanyahu veya Trump ile ilişkileri açısından “hayırlı olmadığını” ifade etti.

İsrail, bu hafta Husilerin Ben Gurion Havalimanı'nı hedef almasının ardından ona yönelik doğrudan saldırılarını yoğunlaştırdı. İsrail ordusu pazartesi günü, Hudeyde Limanı da dahil olmak üzere Yemen'in batısındaki Husi hedeflerini bombaladığını duyurdu. Salı günü Sana Uluslararası Havalimanı'nı hedef alan hava saldırıları düzenleyerek, havalimanını ve Sana etrafındaki birçok elektrik santralini hizmet dışı bıraktı.

Washington “stratejik bir tuzaktan” kurtuldu

Atlantik Konseyi birkaç gün önce, ABD'nin Kızıldeniz'de “stratejik bir tuzağa” düştüğü uyarısında bulunan analitik bir rapor yayınladı. Rapora göre ABD seyrüseferi güvence altına almak için askeri kaynaklarını kullanırken, Çin, askeri müdahalede bulunmadan, sessizce bundan faydalanıyor. Raporda ayrıca Washington'un Kızıldeniz gibi stratejik bölgelerden Çin'i çıkarmak için çalışması gerektiği de belirtildi. Pekin'in Husileri hesaplı bir politika ile desteklediği, bu sayede bölgedeki gemilere yönelik saldırıların etkilerinden kendisini koruyabildiği ve ticari kazanç elde etmeye devam edebildiği vurgulandı. Rapora göre Husiler bugün Çin uydu teknolojisini kullanıyor ve saldırılarını Çin elektroniği üzerine kurulu güdüm sistemlerini kullanarak gerçekleştiriyor. Bu, Pekin'in bölgesel nüfuzunu artırmak için teknolojik araçları kullanırken, kendisini doğrudan çatışmalardan güvenli mesafede tutan bir modeli benimsediğini gösteriyor.

ABD güçleri yılbaşından bu yana 800'den fazla hava saldırısı gerçekleştirdi. Bu da haftada ortalama 50 hava saldırısında bulunduğu anlamına geliyor. CNN'in haberine göre, operasyonun maliyeti üç haftadan kısa bir süre içinde yaklaşık 1 milyar doları aştı. Ancak son anlaşma, ABD’yi uzun ve maliyetli savaşlara dahil etmeye karşı çıkmasıyla bilinen Trump dönemindeki ender ve en kapsamlı askeri operasyonlardan birini bitiriyor.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.