عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İhvan içinde liderlik konusundaki anlaşmazlıklar artıyor

İstanbul Cephesi, Londra Grubu’nun vekil rehber seçme prosedürlerine dikkat çekti.

Mısır'daki Müslüman Kardeşler üyeleri, ‘terör örgütü’ üyeliği suçlamasıyla yargılandılar. (AFP)
Mısır'daki Müslüman Kardeşler üyeleri, ‘terör örgütü’ üyeliği suçlamasıyla yargılandılar. (AFP)
TT
TT

İhvan içinde liderlik konusundaki anlaşmazlıklar artıyor

Mısır'daki Müslüman Kardeşler üyeleri, ‘terör örgütü’ üyeliği suçlamasıyla yargılandılar. (AFP)
Mısır'daki Müslüman Kardeşler üyeleri, ‘terör örgütü’ üyeliği suçlamasıyla yargılandılar. (AFP)

İstanbul Cephesi yaptığı açıklamada, Londra Grubu’nun Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) örgütünün Mürşid Rehber seçme prosedürlerine karşı olduğu imasında bulundu. Gözlemciler bunu örgütün liderliğinin üstünlüğü konusunda yurt dışındaki, yani ‘Londra’ ve ‘İstanbul’ cephelerindeki liderler arasında aylarca süren çatışmadan sonra İhvan örgütündeki anlaşmazlıklarını derinleştirebilecek bir gelişme olarak değerlendirdi. Üçüncü bir grup olan Muhammed Kemal Grubu’nun (Kemalistler) ortaya çıkmasından haftalar sonra Müslüman Kardeşler içindeki örgüt liderliği ‘pastası’ konusundaki çatışmanın genişlemesiyle ilgili soru yeniden gündeme geldi. 
İstanbul Grubu’nun açıklaması, Londra Cephesi’nin şu an ‘geçici’ olarak Muhyiddin ez-Zait tarafından işgal edilen Vekil Rehber görevini kimin üstleneceğinin duyurmasını bekleb-ndiği bir dönemde geldi. Müslüman Kardeşler içerisinde yaşananları yakından takip eden kaynaklar, İstanbul Cephesi, özellikle Londra Grubu'nun İbrahim Münir'in yerine Salah Abdulhak'ı atayacağı bildirildikten sonra, yeni Lider Vekilini açıklamanın yakın olduğunu hissetmiş görünüyor. Bu nedenle, örgütün Müslüman Kardeşler sistemi ve düzenlemelerine uygun olarak saflarını düzenlemeyi ve liderlerini seçmeyi tamamladığını doğrulayan açıklamasını yayınlamak için acele etti.
İstanbul Grubu’nun ifadesi, rehber vekili ve gelecekte teşkilatı yönetecek kişi olarak Mahmud Hüseyin'i seçtiğini gösteriyor.
Nitekim İstanbul Grubu, İbrahim Münir'in ölümünün ardından rehber vekili olarak Mahmud Hüseyin'in atandığını duyurmuştu.İstanbul Cephesi, Mahmud Hüseyin’in maslahatgüzarlık görevine atanması konusunda, Genel Şura Konseyi’nin grubun genel tüzüğünün 5. Maddesi’ndeki çalışmaların etkinleştirilmesi ve orijinal metnine uygun olarak uygulanmasının incelenmesine dayanıyor. Söz konusu maddeye göre Genel Mürşid’in görevini yapmasına mâni olan mücbir sebepler hâlinde, yerine birinci vekili, sonra vekillerin en yaşlısı getiriliyor.
Şarku'l Avsat’a konuşan kaynaklar, Zait’in Londra Cerphesi’ne kalıcı Mürşid Vekili seçmeleri için tanıdığı sürenini sona ermesi, özellikle geçtiğimiz günlerde cephede İbrahim Münir'in yerine kimin geçeceği konusunda bir bölünme olduğunun bildirilmesinden sonra İstanbul Grubu'nu bu adıma sevk ettiğini aktardılar. 
Zait, geçtiğimiz 4 Kasım’da Katar menşeili el-Cezire kanalına verdiği bir röportajda, örgütün iç kurumları tamamlanana kadar Müslüman Kardeşler içindeki idari görevleri geçici olarak devralacağını doğrulamıştı. Zait, ‘Londra Cephesi bir aydan kısa bir süre içinde tüm yeni idari meseleleri açıklayacak’ ifadesineyer vermişti. 
Gözlemcilere göre  Londra Cephesi, İstanbul Grubu'nun teşkilat sahnesine liderlik etmek için tekrarlanan hamleleri konusunda bir karmaşa yaşıyor. Münir'in yerine geçeceği konuşulan potansiyel isimler de Münir'in oynadığı rolleri oynamaktan alıkoyan sorunlarla karşı karşıya.
İslami hareketlerle ilgili çalışmalar yürüten Mısırlı araştırmacı Ahmed Zağlul, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Müslüman Kardeşler örgütü içindeki çatışma büyük ölçüde derinleşiyor. Buna ek olarak Londra Cephesi içinde de Münir’e bir alternatifi konusundaki çatışma derinleşiyor.İhvan liderleri arasındaki anlaşmazlık İbrahim Münir'den sonra büyük ölçüde genişledi. Anlaşmazlık uçurumu daha önce Mısır'da tutuklu Mahmud İzzet'İn tutuklanmasından sonra genişledi.”
İbrahim Münir'in Türkiye'deki teşkilat işleri için idari daireyi feshedip İhvan'ın rehberlik dairesinin yerine bir ‘üst organ’ oluşturmasının ardından, Yurtdışındaki Müslüman Kardeşler mücadelesi geçtiğimiz aylarda büyük dönüşümlere sahne oldu. Bunu yeni Şura Meclisi için Londra Cephesi’nin kurulması ve İstanbul Şura Meclisi’nin altı üyesi ile Mahmud Hüseyin'in görevden alınması izledi. İstanbul Grubu, Münir'i görevinden alarak yeni bir hamle yaptı. 
Londra ve İstanbul cephelerinin mücadelesi sırasında, Müslüman Kardeşler içindeki gençleri de kapsayan Kemalist Hareket adlı bir başka bölünme ortaya çıktı. İstanbul ve Londra cepheleri Müslüman Kardeşler gençliğini kazanmak için girişimlerde bulunmasına rağmen bu çabalar, gençlerin mevcut yabancı liderleri reddetmesi ışığında başarısız oldu. 
Gözlemcilere göre yurt dışındaki örgüt gençlerinin çoğu, liderlik için mücadele eden Kemalist Hareket kanadına katılmaya zorlanıyor. Aynı zamanda örgütün mevcut koşullarına başkaldırmayı gerekli görüyor. Zira bu gençler, Londra ve İstanbul’daki liderlerin Hasan el-Benna ve Seyyid Kutub'un teorik çizgisinden saptığına, teşkilatın bu liderlerden uzaklaşması gerektiğine inanıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.