Tunus’ta Buden hükümetinin görevden alınmasına yönelik çağrılar artıyor

Hükümet, boğucu sosyal ve ekonomik krizi idare edememekle suçlanıyor

Tunusluların 3 gün önce başkentin merkezinde yaşam maliyetlerinin artmasını protesto etmek için düzenlediği gösteriden bir kare (EPA)
Tunusluların 3 gün önce başkentin merkezinde yaşam maliyetlerinin artmasını protesto etmek için düzenlediği gösteriden bir kare (EPA)
TT

Tunus’ta Buden hükümetinin görevden alınmasına yönelik çağrılar artıyor

Tunusluların 3 gün önce başkentin merkezinde yaşam maliyetlerinin artmasını protesto etmek için düzenlediği gösteriden bir kare (EPA)
Tunusluların 3 gün önce başkentin merkezinde yaşam maliyetlerinin artmasını protesto etmek için düzenlediği gösteriden bir kare (EPA)

Tunus’ta hayat pahalılığının artması, fiyatların yükselmesi ve bazı gıda malzemelerinin piyasada bulunamaması nedeniyle, hükümete yönelik eleştirilerin şiddetti arttı. Bu durum mevcut hükümette büyük bir değişiklik yapılması veya Başbakan Necla Buden de dahil olmak üzere kapsamlı bir hükümet değişikliğine yönelik çağrıları da daha ciddi bir hale getirdi.
Buden hükümetine yönelik eleştirilerin büyük bir kısmını, yeni parlamentoyla ilgili seçim sürecinin başarısızlığı oluşturuyordu. Bu eleştiriler, gerek 2021 yazında Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından onaylanan siyasi yolun destekçisi olanlar, gerekse muhalif olan, siyasi çizgiyi boykot etmeye ve tamamen reddetmeye yönelik çağrı yapanlar olmak üzere ülkede önde gelen siyasi gruplar tarafından yapıldı. Ancak garip olan, Cumhurbaşkanı Said’in seçimlerini desteklediği düşünülen 25 Temmuz Hareketi’nin başbakan ve bölgelerdeki hükümet temsilcileri de dahil olmak üzere, derin hükümet değişiklikleri için çağrıda bulunanların ön saflarında yer alması oldu. 25 Temmuz Hareketi sözcüsü Abdurrezzak el-Haluli, Başbakan Buden hükümetini görevden alma, hükümet reformunu acilen gerçekleştirme ve Tunuslu yetkilerin birçoğunu içeren bir siyasi hükümet kurma çağrısında bulundu. Kendi ifadeleri ile Buden hükümetinin ülke işlerini yönetmedeki ‘kesin başarısızlığı’ ve giderek büyüyen ekonomik ve sosyal krize çözüm bulamaması sebebiyle, siyaset sahnesine yeni bir kan sağlamak için tüm valilerin değiştirilmesi çağrısında da bulundu.
Ancak Tunus’taki siyasi duruma yönelik bazı gözlemciler, seçim sürecinin henüz sona ermediği bahanesiyle mevcut hükümette herhangi bir değişiklik yapılmayacağını düşünüyor. Zira Cumhurbaşkanı Said, parlamento seçimlerinin birinci tur sonuçlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, ikinci tur sonuçlarının beklenmesi gerektiğini belirtti. Bu durum, bazıları tarafından Said’in, gelecek baharda yapılacak belediye seçimlerinin yanı sıra ikinci bir parlamento odası gibi olan Bölgeler ve İlçeler Konseyi seçimleri de dahil olmak üzere tüm seçim süreci bitene kadar hükümeti değiştirmek istemediği şeklinde yorumlandı.
25 Temmuz yolunu destekleyen Halk Hareketi’nin lideri Zuheyr Magzavi, bu konudaki çekincelerini belirtmeden önce, mevcut hükümetin ‘yüksek fiyatlar, temel ihtiyaç maddelerinin temini, sağlık, ulaşım, eğitim ve enerji sıkıntıları başta olmak üzere Tunusluların yaşamlarıyla ilgili zorlukların idare edilememesinin ve kafa karışıklığının tüm sorumluluğu taşıdığını’ belirtti.
Bu bağlamda, bir dizi siyasi analist, bazı liderlerin Buden hükümetini birden fazla kez ‘25 Temmuz yolunun en büyük düşmanı haline geldiğini’ belirterek, yönetimden ayrılmasını talep ettiğinden beri, Halk Hareketi’nin artık Necla Buden hükümetinde kapsamlı değişiklik yapma fikrini güçlü bir şekilde desteklediğini belirtti. Söz konusu liderler, yeni bir bakanlık ekibine dayalı olarak ekonomik ve sosyal durum için bir kurtarma planı hazırlama taahhüdünde bulundular. 25 Temmuz yolunun bazı muhalifleri, devlet bütçesini finanse etmek için kredi almak üzere Uluslararası Para Fonu (IMF) ile devam eden müzakerelerin başarısızlığının arkasında mevcut hükümetin olduğunu öne sürdü.
Yerel basında çıkan haberlere göre, Halk Hareketi liderlerinden Muhammed el-Maslini'nin yaptığı açıklamada, Zuheyr Magzavi’nin geçtiğimiz Pazar günü parlamento seçimlerinin ön sonuçları açıklanırken Cumhurbaşkanı Kays Said ile bir araya geldiğini açıkladı. Açıklamaya göre Magzavi, Cumhurbaşkanı Said’e seçimlere katılımın ‘zayıf’ olduğunu ayrıca, siyasi sürecin şu anda ‘kasırga bölgesinde olduğunu, ekonomik ve sosyal dosyalar açısından öncekilerden pek bir farkı olmadığını’ belirtti.
Yerel haberlerde, hükümet performansına yönelik cumhurbaşkanına karşı açık bir eleştirinin var olduğunu ve bu eleştirilerde, Cumhurbaşkanı’nın partilerin, kuruluşların ve İşçi Sendikası’nın hükümet değişiklikleri yapma ve erken cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenleme çağrılarına olumlu yanıt vermesin umulduğu vurgulandı.



İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
TT

İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)

Lübnan’ın resmî haber ajansı Ulusal Haber Ajansı (NNA), bugün (Cuma) Güney Lübnan’daki Vezzani ve Mecidiye çevresinin İsrail topçuları tarafından hedef alındığını bildirdi.

Ajansa göre, İsrail’e ait bir insansız hava aracı Ras el-Nakura bölgesinde bir balıkçı teknesinin yakınına ses bombası bıraktı; olayda yaralanan olmadı. Aynı bölgede İsrail’e ait bir savaş botu da ülkenin kara sularına doğru makineli tüfekle ateş açtı.


İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
TT

İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)

Filistinli kaynaklar, İsrail’in iki gündür öne sürdüğü, İslami Cihad Hareketi’nin Hamas ile iş birliği yapmayı reddettiği ve ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce elindeki son İsrailli esirin cesedini teslim etmediği yönündeki iddiaları yalanladı.

İsrail’in Maariv gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Hamas ile İslami Cihad arasında, Ran Gafeli isimli son esirin cesedinin teslim edilmemesi konusunda gerilim yaşandığı iddia edildi. İsrail, Gafeli’nin kaçırılmasında İslami Cihad mensuplarının doğrudan rol aldığını düşünüyor.

İslami Cihad’ın askeri kanadı Saraya el-Kudüs, günler önce yaptığı açıklamada tüm esirleri teslim ettiklerini ve ateşkes anlaşmasına tamamen uyduklarını belirtti. Hareketten Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Gafeli’nin cesedinin kendi ellerinde bulunmadığını, cesedin Hamas’ın kontrolünde olduğunu ifade etti. Kaynaklar, Hamas ile koordinasyonun “mükemmel seviyede” olduğunu ve İsrail basınında yer alan gerilim iddialarının gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

dsvf
İslami Cihad savaşçıları ve Mısırlı işçiler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ın kuzeyinde İsrailli rehinelerin cesetlerini arıyor (Arşiv - AP)

Hamas kaynakları da Şarku’l Avsat’a, cesedin Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde 3 veya 4 farklı noktada bulunmuş olabileceği yönünde şüpheler olduğunu aktardı. Ancak bu noktalarda yürütülen aramalarda cesede ulaşılamadığı, esir alma ve gömülme süreçlerine dahil olan saha sorumluları ve militanların tamamının çeşitli saldırılarda öldüğü için kesin yer tespiti yapmanın zorlaştığı bildirildi. Kaynaklar ayrıca yoğun bombardıman ve bölgenin tamamen yıkılması nedeniyle tespit çalışmalarının daha da güçleştiğini belirtti.

Yediot Aharonot gazetesine göre İsrail, arabulucular aracılığıyla Hamas’a, cesedin yerinin belirlenmesine yardımcı olabilecek kişilere ilişkin bilgiler ve bölgenin olası konumunu gösteren uydu görüntüleri iletti. Hamas kaynakları, bu dosya ve diğer konularla ilgili arabulucularla temasın sürdüğünü söyledi.

Yeni videonun ortaya çıkardığı soru işaretleri

Bu gelişmeler, İsrailli esir ailelerinin yayımladığı görüntülerle eş zamanlı yaşandı. Videolarda, Ağustos 2024’te Refah’taki bir tünelde cesetleri bulunan altı esirin, tünelde birlikte yaşarken Hanuka’yı kutladıkları, 2024 yeni yılına girdikleri, konuşup saç tıraşı oldukları ve tünel içinde farklı noktalara hareket ettikleri görülüyor.

dfgh
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Görüntüler, İsrail ordusunun söz konusu altı kişinin tünele ulaşımdan iki gün önce Hamas tarafından öldürüldüğü yönündeki açıklamalarına dair soru işaretleri doğurdu. Hamas bu iddiayı reddederek, esirlerin bölgeyi hedef alan İsrail bombardımanında öldüğünü söyledi.

Maariv'den gazeteci Miki Levine, esirlerin “Nisan ayında anlaşma sağlanmış olsaydı hayatta olabileceklerini” belirten bir değerlendirme yayımladı. Levine, Başbakan Netanyahu ile bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in “tam zafer” stratejisinde ısrar etmelerinin, Refah’a girilmesinin esirleri tehlikeye atacağı yönündeki uyarıları göz ardı ettiklerini yazdı.

İsrail devlet televizyonu da, esirlerin öldürülmesinden birkaç gün önce müzakerelerin tıkanma noktasına gelmesinin, Tel Aviv’in Filadelfi Koridoru’nun kontrolünü şart koşmasından kaynaklandığını; o aşamada anlaşma imzalansaydı altı esirden beşinin serbest bırakılacağını aktardı.

Hamas kaynakları ise Şarku’l Avsat’a, esirlerin topçu ve hava bombardımanında öldüğünü, saldırı sırasında bazı esir gardiyanlarının da yaşamını yitirdiğini teyit etti. Kaynaklar, savaş boyunca İsrail güçleri esirlere yaklaşırsa “tehlike durumunda esirin öldürülmesi” yönünde talimat bulunduğunu da belirtti.7Tünelin Refah’ın batısındaki Tel Sultan’da bulunduğu, İsrail ordusunun sonraki incelemelerinde esirlerin “bölgedeki yoğun askeri baskı nedeniyle hayatını kaybettiğini” kabul ettiği bildirildi.

Ekim 2024’te İsrail, Hamas’ın eski siyasi büro şefi Yahya es-Sinvar’ı, Tel Sultan’daki bir evde, yanında silahlı bir grupla bulunduğu sırada öldürmüştü. Kasım ayında Hamas kaynakları, Muhammed es-Sinvar’ın oğlu İbrahim’in de Refah’taki bir tünelde hava saldırısında öldüğünü açıklamıştı. DNA bulgularının, aynı tünelde Hamas mensuplarının bulunduğuna işaret ettiği belirtildi. Esirlerin, İbrahim es-Sinvar’ın öldüğü saldırıda hayatını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Hamas kaynakları, İsrailli esirlere ilişkin talimatların çok sıkı olduğunu ve hayatta kalmaları için tüm imkânların seferber edildiğini vurguladı.


Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
TT

Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)

Gazze Şeridi'ni 24 saatten kısa bir süre içinde vuran fırtına ve derin alçak basınç sistemi, birçok evin çökmesi ve bölge genelinde çadırların sular altında kalması sonucu 11 Filistinlinin ölümüne birçok kişinin de yaralanmasına yol açtı.

Filistin Haber Ajansı'na (WAFA) göre yerel kaynaklar, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın Bir el-Naja bölgesinde, yerinden edilmiş kişilerin barındığı bir evin çökmesi sonucu 5 Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

 Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Şarku'l Avsat'ın ulaştığı kaynaklar, bugün şafak vakti Gazze şehrinin batısındaki el-Rimal mahallesinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarının üzerine büyük bir duvarın çökmesi sonucu 2 vatandaşın öldüğünü, Gazze şehrinde aşırı soğuktan bir çocuğun, el-Şati kampında ise bir bebeğin hayatını kaybettiğini belirtti. Dün de el-Şati kampında bir duvarın çökmesi sonucu bir kişi hayatını kaybetti.

Dün el-Amadi bölgesindeki Ebu Cebel kampında bir çadırın çökmesi sonucu iki çocuk yaralandı; Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki mülteci çadırında ise bir bebek aşırı soğuktan hayatını kaybetti.

Sivil savunma ekipleri, son birkaç saat içinde en az 10 evin çöktüğünü, son olarak da el-Kerame ve Şeyh Rıdvan mahallelerinde 2 evin yıkıldığını bildirdi.

Bu olumsuz hava koşulları ayrıca Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki kampların tamamının sular altında kalmasına, Deyr el-Belah'taki el-Bassa ve el-Baraka'nın geniş alanlarının, Nuseyrat'taki Merkez Pazarı'nın ve Gazze Şehri'ndeki Yermuk ve liman bölgelerinin hasar görmesine yol açtı.

 Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), dün yaptığı açıklamada, şiddetli yağmur ve ıslak çadırların, aşırı kalabalık Gazze Şeridi'ndeki kötüleşen sağlık ve yaşam koşullarını daha da kötüleştirdiğini belirterek, soğuk hava, yetersiz sanitasyon ve hijyen eksikliğinin salgın hastalık riskini artırdığını vurguladı. UNRWA, insani yardıma erişimin acilen kolaylaştırılması çağrısında bulundu.