Tunus’ta Ulusal Kurtuluş Cephesi ve ilk tur parlamento seçimlerini boykot eden sol partiler de dahil olmak üzere birçok muhalefet partisi, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin erken düzenlenmesi için çağrıda bulundu. Öncesinde ise Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, ilk turdaki düşük katılıma rağmen parlamento seçimlerinin ikinci turunu kararlaştırma yönündeki niyetini açıklamıştı. Said'in bazı eski destekçileri de erken cumhurbaşkanlığı seçimleri çağrısında bulunmuştu.
Gözlemciler, Said'in hazırlıkları 20 Ocak'ta başlayacak olan ikinci tur parlamento seçimlerinin sonuçlarına dair kumar oynadığı düşüncesinde. Zira yüzde 11,2 veya daha az katılım oranı kaydedildiği takdirde siyasi gidişatın sonunu ilan etme ve erken cumhurbaşkanlığı seçimlerini düzenleme yönünde tek bir siyasi seçenek kalacak.
Siyasi analist Hasan el-Iyadi, ilk turdaki seçimlerde Tunusluların zayıf katılımının meşruiyet eksikliği ile Cumhurbaşkanı’nın siyasi gidişatının sona erdiğini gösterdiğini vurguladı. Bu meşruiyetin Tunuslular arasında halen popüler olan Cumhurbaşkanı'nın şahsından değil, siyasi çizgiden sürüldüğüne değinen İyadi, anayasaya göre cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 2024 yılında yapılmasının planlandığına, Said’in bir kez daha aday olmaya istekli olduğuna dikkat çekti.
Yeni destek yasası
Diğer yandan Tunus Maliye Bakanı Siham Bugadiri Nemsiyye, ihtiyaç sahibi ailelere, öğrencilere ve yaşlılara yönelik destek gibi çeşitli sosyal gruplar arasında ulusal dayanışmanın temellerini atmayı amaçlayan bir dizi hükümet planını açıkladı. Yeni finans yasası sayesinde fiyatlardaki artışa paralel olarak satın alım gücünün de yükseltileceğine değinen Bakan Nemsiyye, önümüzdeki üç yıl boyunca duruma bağlı olarak, kendilerine ödenmesi gereken sosyal dayanışma katkısının yıllık gelir içindeki oranını yüzde 1'den yüzde 0,5'e indirerek mali yükün azaltılması üzerinde çalışacağını vurguladı. Yıllık net geliri 5 bin Tunus dinarını geçmeyenler için muafiyetin korunacağını kaydetti.
Nemsiye dün düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada önümüzdeki yıla yönelik maliye yasası ile sosyal fonların mali dengesini destekleme yönünde sosyal katkı getirisinin iyileştirilmesinin hedeflendiğini söyledi. Bu kapsamda vergiye tabi kurumlar için 2023-2025 yılları arasında ödenmesi gereken sosyal katkı payı tutarlarının inceleneceğini belirten Bakan, hükümetin sosyal konut için özel programlar çerçevesinde sübvansiyonlu konut kredilerinden yararlananların borç durumunu kolaylaştırmaya çalıştığına, vatandaşların konut kredilerinin faiz tutarlarından muaf tutulması üzerine durulduğuna değindi.
2023 yılı mali kanunu kapsamında, muhtaç ailelerin çocuklarının ücretsiz ulaşımdan yararlanması için yaklaşık 3,5 milyon Tunus dinarı değerinde bir projeye onay verilmişti. Tunus hükümeti aynı zamanda kadınların liderliği ve yatırımına yönelik yeni ulusal program için 14 milyon tahsis etmişti. Şimdi ise yaşlılar için aile teminatı ödeneğinin aylık 200 dinardan 350 dinara çıkarılması bekleniyor. Aynı yasada, özel durumlarda ailelerin kalkınması için en az 4,2 milyon dinar maliyetle 100 bireysel proje ve 10 farklı kadın grubunun oluşturulması öngörülüyor. Söz konusu yasa kapsamında, devletin temel ürünlerin sübvansiyonlarından yüzde 33,1, akaryakıt sübvansiyonlarında da en az yüzde 25,7 oranında azatlım planlıyor. Bu durumun vatandaşın satın alım gücü üzerinde ciddi bir etkisi olacağı belirtiliyor.
Tunus sendika liderleri, meslek örgütleri ve insan hakları dernekleri bu yeni mali kanunun içeriğine tepki gösterdi. Tunus Genel İşçi Sendikaları (UGTT) Genel Sekreteri Nureddin Tabbubi, bu kanunun ötekileştirilmiş toplumsal grupları savuma iddiasındaki popülist sloganların sahteliğini ortaya koyduğunu, yasanın bu grupları ve sübvansiyon sistemini etkilediğini, bu sebeple fiyatların yeniden yükseleceğini vurguladı.
Ayrıca kanunda değişiklik yapılması ve çoklu vergi baskılarının hafifletilmesi yönünde çağrılar yapıldı. Avukatlar Birliği de mali kanunu mevcut haliyle reddettiğini açıkladı.
Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)