TM ve DYK, Libya'da seçimlerin yapılması için ‘anayasal temelde uzlaşı engelini’ aşabilecek mi?

Salih ve Mişri'nin geçtiğimiz hafta Mısır’daki görüşmesinden bir kare (Şarku’l Avsat)
Salih ve Mişri'nin geçtiğimiz hafta Mısır’daki görüşmesinden bir kare (Şarku’l Avsat)
TT

TM ve DYK, Libya'da seçimlerin yapılması için ‘anayasal temelde uzlaşı engelini’ aşabilecek mi?

Salih ve Mişri'nin geçtiğimiz hafta Mısır’daki görüşmesinden bir kare (Şarku’l Avsat)
Salih ve Mişri'nin geçtiğimiz hafta Mısır’daki görüşmesinden bir kare (Şarku’l Avsat)

Libya, çatışan tarafların, ülkeyi seçimlere götürebileceklerine yönelik verdikleri sözlerle yeni yıla girdi. Öte yandan Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, bu yıl seçimlerin yapılması için ‘bir yol haritası’ oluşturmak üzere anlaştıklarını açıklayan Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih’i ve Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri’yi seçimleri ertelemek ve iktidarı aralarında paylaşmak amacıyla ‘şüpheli bir anlaşma yapmakla’ suçladı.
Dibeybe, seçim planına ilişkin detaylara ve tarihine dair herhangi bir açıklamada bulunmazken aynı durum, geçtiğimiz perşembe günü Kahire'deki görüşen Salih ve Mişri’nin yaptıkları ortak açıklama için de geçerliydi. Bu da bazı çevrelerin seçimlerin yeniden belli tarafların sloganlarından ibaret kalacağına dair endişelerini körükledi.
Libya Siyasi Diyalog Forumu (LSDF) Üyesi Ahmed eş-Şerkasi, Salih ve Mişri’nin Kahire'de seçimlerin anayasal temeline ilişkin yayınladıkları açıklamayı ‘muallak’ olarak nitelendirdi. Açıklamada bahsi geçen yol haritasının özelliklerine dair herhangi bir detay verilmediği gibi, anayasal temel üzerinde uzlaşının sağlanamaması halinde ortaya konulacak alternatif senaryolara da değinmediklerini ifade eden Şerkasi, “Bu da mevcut tartışmalı konuları karara bağlayabilecek yeteneğe sahip olmadıkları anlamına geliyor. Ancak bunu kabul etmek yerine, seçimlerle ilgili anlaşmalar yaptıklarına dair basına açıklamalarda bulunmaya devam ediyorlar. Böyle yaparak, seçimleri bir önce yapmaları için yerel ve uluslararası taraflardan gördükleri baskıları hafifleteceğini umuyorlar” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) tarafından yapılan son açıklama, uluslararası toplumun, TM ve DYK arasındaki anlaşmalardan memnun olmadığını açıkça gösterdiğini ortaya koydu.
Açıklamada konuyla ilgili olarak şu ifadeler yer aldı:
“TM ve DYK’nın tutumları herkes için aşikar. TM ve DYK sadece, yeni hükümette bakanlıkları ve üst düzey makamların paylaşılacağı ve Dibeybe hükümetinin son ereceği bir geçiş dönemi istiyorlar. Buna karşın uluslararası toplum, seçimlerin anayasal temeli üzerinde mutabık kaldıklarını açıkça beyan etmedikçe herhangi bir eylemde bulunmayacaktır. Dibeybe de tıpkı Salih ve Mişri gibi seçimler hakkında konuşmaya çalışırken bir hükümeti temsil ettiğini ve seçimlerle hiçbir ilgisi olmadığını unutarak seçimleri düzenleme sözü veriyor.”
Libyalı yazar ve siyasi analist Abdullah el-Kebir, Şarku’l Avsat’a konuyla ilgili yaptığı değerlendirmesinde şunları söyledi:
“Gerçek şu ki bu, seçimleri ulusal bir haktan, sadece siyaset sahnesindeki isimler arasında bir açık artırma ve siyasi çekişme için kullanılan bir slogana dönüştürme sürecidir ve bu durum seçimlerin bu yıl da gerçekleşeceğine dair umutların kaybolmasına neden oluyor. TM ve DYK, seçimleri engellemekle suçlanmaya alıştılar. Libya halkının kendilerine yönelttiği eleştirileri görmezden gelmeye devam edecekler. İlerleyen günlerde, yalnızca UNSMIL’in ve bazı Batı ülkelerinin, hızlı bir şekilde seçimlerin anayasal temeli üzerinde ulaşamazlarsa yani işaret ettikleri yol haritasının Dibeybe’nin görevine son vermek ve üst düzey makamlara yeni isimler atamak olan tek bir hedef barındırdığının herkes tarafından anlaşılması halinde alternatiflere başvuracakları tehdidinin ciddiyeti ölçüsünde adımlar atacaklar.”
İsviçre merkezli Ulusötesi Organize Suçlara Karşı Küresel Girişim (Global Initiative Against Transnational Organized Crime) analisti Jalel Harchaoui, Salih ve Mişri arasında mümkün olduğu kadar uzun süre iktidarda kalmayı istedikleri ve bu yıl seçimlerin yapılacağına dair açıklamalarının tek hedefinin Dibeybe hükümetini düşürmek olduğuna dair görüşleri destekledi.
Harchaoui, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Salih ve Mişri, seçimlere hazırlanmadan önce Dibeybe’yi görevden almak ve onun yerine yeni bir başbakan atamakla ilgileniyorlar” şeklinde konuştu.
Salih ve Mişri'nin bu konuda elde ettikleri başarının dışarıdan destek almalarından kaynaklandığını söyleyen Harchaoui,  “Türkiye, Salih'le görüşüyor. Belki de bu Salih ve Mişri ile Ankara arasında UBH’nin yerine yeni bir hükümetin getirilmesi için bir uzlaşı ve ardından seçimlerin anayasal temeli üzerinde anlaşmaya tanık olabiliriz” yorumunda bulundu.
Harchaoui, Dibeybe ile Libya Ulusal Ordu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter arasında kendilerine yakın arabulucular aracılığıyla temasların olduğunu kabul etse de, Dibeybe’nin Mişri-Saieh ittifakı karşısında Hafter ile gizli temasların olduğuna dair sızdırılanları yalanladı.
Libya meseleleri uzmanı, şunları söyledi:
“Hafter’in de Dibeybe’nin ayrılmasını istediğine şüphe yok. Fethi Başağa’nın başbakanı olduğu TM tarafından atanan İstikrar Hükümeti’ne ne olacağını da fazla umursamıyor. Hafter’in şu an ki asıl endişesi, seçimlerin anayasal temeli üzerinde uzlaşılması halinde bu uzlaşının seçimlerde askeri geçmişe sahip kişilerin cumhurbaşkanlığına aday olmalarını engelleyen bir madde barındırıp barındırmayacağı. Eğer TM Başkanı Akile Salih buna izin verirse Hafter’in öfkesi büyük olacaktır.”
Öte yandan Milletvekili Hasan ez-Zerka, TM ve DYK arasındaki mevcut yakınlaşmanın seçimlere giden bir yol haritasının çizilmesini sağlayacağını vurgulayarak TM ve DYK’ya yöneltilen suçlamaları reddetti.
Milletvekili Zerka, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, UNSMIL’in söz konusu yol haritasını ve seçim sürecini yürütmesi için yeni, ortak bir hükümet kurulması fikrini benimsemesini beklediklerini söyledi. UNSMIL’in yaptığı açıklamaların aksine, Dibeybe’nin iktidarda kalmasının aslında seçimlerin yapılmasını engellediğine inandığını öne süren Zerka, “Herkes, Dibeybe’nin iktidarda kalmak, bulunduğu makamdan son dakikasına kadar yararlanmak ve bu makamı, aday olmak istediği seçimlerde başarı şansını artıracak bir seçim kampanyasına hizmet etmesi için kullanmak istediğini biliyor” diye konuştu.



İsrail güçleri Suriye'nin güneyindeki Dera kırsalına girdi

Golan Tepeleri'ndeki İsrail tankları (Reuters - Arşiv)
Golan Tepeleri'ndeki İsrail tankları (Reuters - Arşiv)
TT

İsrail güçleri Suriye'nin güneyindeki Dera kırsalına girdi

Golan Tepeleri'ndeki İsrail tankları (Reuters - Arşiv)
Golan Tepeleri'ndeki İsrail tankları (Reuters - Arşiv)

İsrail güçleri Suriye'nin güneyindeki Dera vilayeti kırsalında yer alan Yermuk Havzası'ndaki çeşitli noktaları işgal etti.

Suriye devlet televizyonu, ‘İsrail güçlerine ait altı aracın Dera'nın batısındaki Yermuk Havzası'nda bulunan Saysun köyüne girdiğini’ duyurdu.

Ahrar Horan Topluluğu internet sitesi, ‘üç araçtan oluşan bir İsrail kuvvetinin Yermuk Havzası'ndaki Ayn Zikr köyünün eteklerinde bulunan devrik rejim güçlerinin 112. Tugayı’na ait eski bir askeri alana girdiğini’ bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre, İsrail güçlerinin söz konusu bölgeye girmesi, Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından gerçekleşen ikinci ihlal. Zira daha önce de askeri bölgeye girmişler ve içinde sabotaj ve buldozer operasyonları gerçekleştirmişlerdi.

Suriye devlet televizyonunun haberine göre İsrail güçleri, 2 Temmuz'da Kuneytra'nın güneyindeki Mezraa el-Basali'de gözaltına aldıkları üç Suriye vatandaşını birkaç saat sonra serbest bıraktı.

İsrail ordu güçleri çarşamba günü güney Kuneytra kırsalındaki bir çiftliğe saldırı düzenleyerek üç vatandaşı gözaltına aldı; Tel Aviv bu kişilerin İran'la bağlantılı olduğunu iddia etti.

28 Haziran'da bir İsrail ordu gücü güney Kuneytra kırsalındaki Ruveyhine köyünü işgal ederek evlerde arama yaptı ve evlerin içini tahrip etti.

Dera 24 televizyon kanalı, iki tank ve iki araçtan oluşan bir İsrail gücünün köye girdiğini ve bazı evlerde arama yaptığını bildirdi.

İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırıları Esed rejiminin devrilmesinden sonra önemli ölçüde arttı. İsrail ordusu Suriye ordusuna ait askeri mevzileri hedef alarak buraları imha etti. İsrail ayrıca, Şam, Kuneytra ve Dera kırsalında kara saldırılarıyla eş zamanlı olarak tampon bölgeyi kontrol altına aldı, ardından sınır bölgelerinde operasyonlar düzenlemeye başladı.