Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı, ülkesinin DEAŞ ile mücadelede NATO ile ortaklığına vurgu yaptı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
TT

Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es Sudani, ülkesinin terörle mücadele alanında NATO ile ortaklık taahhüdünü vurguladı. Önceki akşam Irak'ın NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul eden Sudani, güvenlik güçlerine eğitim sağlayarak terörizm karşısında Irak'ı destekleyen NATO’nun konumunu çok takdir ettiğine değinerek, ülkesinin NATO ortaklık taahhüdünü ve "ortak eylemi sürdürme konusundaki istekliliğini” vurguladı.
Irak Başbakanlık Medya Ofisi, Sudani’nin "Irak'ta güvenliği sağlamlaştırmanın önemine ve bunun bölge ve dünya güvenliğine yansımasına" atıfta bulunduğunu, ayrıca Irak güvenlik güçlerinin terörle mücadele alanında ileri bir aşamaya geçtiğini söylediğini bildirdi.
Sudani’nin DEAŞ’la mücadele alanında NATO ile ortaklığı yenileme iddiası özellikle Irak'ta yabancı güçlerin varlığını reddeden ve İran'a yakın olan siyasi çevrelerin yabancı güçler konusunda yeniden tartışmalar yaşadığı bir zamana denk geliyor. Sudani’nin tutumu, Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in önümüzdeki ayın başlarında Washington'a yapacağı ziyaret planladığına dair haberler arasında geldi. Ülkede dolar krizinin hakim olduğu bir dönemde Hüseyin'in ve ardından Irak Başbakanı’nın Washington’a yapacağı ziyarette Irak'taki ABD varlığına ilişkin stratejik çerçeve anlaşmasının tartışılması konusu hakim olacak.
ABD dolarının Irak yerel para birimi karşısındaki düşüşü, özellikle ABD Federal Bankası'nın bazıları İran'a kaçak para kaçakçılığı yapan yaklaşık 16 Irak bankasına uyguladığı yaptırımların ardından son zamanlarda daha da kötüleşti. Irak Başbakanı’nın geçtiğimiz hafta ABD'nin Kuzey Afrika ve Ortadoğu Koordinatörü Brevet McGurk ile yaptığı görüşmede, yabancı güçlerin Irak'ta kalması gerektiğine ilişkin önceki açıklamaları bir dizi silahlı grubu kızdırdı.
Irak askeri teşkilatı, Irak kuvvetleri için özellikle istihbarat ve lojistik destek açısından hala yabancı eğitmenlere ihtiyaç olduğuna inanıyor. Silahlı gruplar da dahil olmak üzere Irak siyasi güçleri; İran tarafından yönlendirilen Haşdi Şabi veya onun dışında ülkede yabancı varlığına gerek olmadığını düşünüyor. Bu taraflar özellikle İranlı General Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis'in 2020'nin başlarındaki başkent Bağdat’ta öldürülmesinin ardından eski Başbakan Mustafa el-Kazimi üzerindeki baskılarını artırırken, (Şii) Koordinasyon Çerçevesi’nin adayı olan Sudani’nin başbakan olarak atanması NATO veya ABD’lilere ilişkilerin kuralların hiçbirini değiştirmedi.
Halihazırda başkente çok yakın bölgelerden Termiye gibi ülkenin bazı alanlarında faaliyet gösteren DEAŞ Irak için büyük tehdit oluşturmamasına rağmen bir Birleşmiş Milletler (BM) heyeti terör örgütü DEAŞ’ın bir kısmının daha önce hem Irak hem de Suriye'de kullanılmış olan kimyasal silahlara sahip olduğunu ortaya çıkardı. BM uzmanları tarafından hazırlanan bir raporda, örgütün kimyasal silah kullandığına dair tanık ifadelerinden belgesel ve dijital kanıtları yer aldı. Uzmanlar, Güvenlik Konseyi'ne sundukları raporda, DEAŞ’ın roket, havan topu, roket güdümlü el bombası mühimmatı, kimyasal savaş başlıkları ve el yapımı patlayıcılar ürettiğini belirtti. Raporda, terör örgütünün satın alma ve liderlik unsurlarıyla bağlantılara ilişkin mali ve lojistik düzenlemelerin olduğu kanıtlara atıfta bulunularak, Irak genelinde şüpheli silah üretim ve kullanım faaliyetleri bölgelerinin daha iyi anlaşıldığına işaret edildi.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.