Mısır ve Türkiye arasındaki yatırımlar siyasi ilişkilerin önünü açar mı?

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin Türk şirketlerinin temsilcileriyle yaptığı görüşmeden (Mısır hükümeti)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin Türk şirketlerinin temsilcileriyle yaptığı görüşmeden (Mısır hükümeti)
TT

Mısır ve Türkiye arasındaki yatırımlar siyasi ilişkilerin önünü açar mı?

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin Türk şirketlerinin temsilcileriyle yaptığı görüşmeden (Mısır hükümeti)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin Türk şirketlerinin temsilcileriyle yaptığı görüşmeden (Mısır hükümeti)

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin Türk iş insanlarından oluşan bir heyeti kabul etmesi olası yatırımların iki ülke arasındaki hareketli siyasi ilişkilerine katkı sağlamasını da gündeme getirdi. Başkent Kahire’deki hükümet binasında yapılan görüşmede, çeşitli alanlarda ekonomik iş birliği şartları ele alınırken, bu yaklaşık 10 yıldır resmi nitelik kazanan görüşmelerin ilk örneği.
Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler, Müslüman Kardeşler (İhvan) örgütünün iktidarının devrilmesi zemininde 2013'ten bu yana gergin. Ancak geçtiğimiz Kasım ayında Katar'da düzenlenen Dünya Kupası'nın açılış töreninde Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan arasında tokalaşmanın ve 45 dakikalık görüşmenin gerçekleşmesiyle birlikte normalleşme süreci hızlandı.
Mısır Bakanlar Kurulu'nun açıklamasına göre, 15 Şubat’ta Mısır'ın ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya, Mısır'da çalışan veya bir sonraki aşamada yeni yatırımlara başlamak isteyen çeşitli yatırım alanlarında uzmanlaşmış 14 Türk firmasının temsilcileri katıldı.
Toplantı, Kahire'nin yaklaşık 65 kilometre doğusunda, çölün üzerinde sıfırdan inşa edilen ve bürokratik kurum binalarının toplandığı “Yeni İdari Başkent” kompleksinde gerçekleştirildi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Türkiye heyetini karşılayan Medbuli, “Yeni İdari Başkent'teki Bakanlar Kurulu genel merkezine hoş geldiniz. 10 yıldır ilk kez bir Mısır Başbakanı Türk şirketlerinin temsilcileriyle görüşüyor,  bugün sizinle tanışmaktan büyük mutluluk duyuyorum” ifadelerini kullandı.
Mısır Başbakanı, Ankara ile Kahire arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin önemini vurgulayan bir adım olması nedeniyle toplantının mesajı önemli ve net olduğunu söyledi. Ayrıca, Türkiye'de meydana gelen trajik depremin kurbanlarına taziyelerini ileterek, bu zor koşullarda ülkesinin Ankara'ya desteğini dile getirdi.
İki ülke arasındaki 'tarihi' ilişkilere değinen Medbuli, “Mısır ve Türkiye, önceki dönemlerde meydana gelmiş olabilecek tüm siyasi farklılıklara rağmen, tarihi ilişkilere sahip. Ekonomik ve ticari alanlardaki iş birliğimiz yakınlığını koruyor” şeklinde konuştu. Mısır devlet kurumu El Ahram Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanlarından Dr. Kerem Said Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, görüşmenin olumlu geçtiğini ve siyasi ilişkilerin hareketlenmesinin önünü açabileceğini söyledi. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler dosyasını siyasi farklılıklardan uzak bir şekilde ele almak adına iki ülke arasında zımni bir anlaşma olduğu için, iki taraf arasındaki ekonomik ilişkilerin siyasi farklılıklardan etkilenmediği söyleniyor. Said, “Özellikle Ankara'nın deprem felaketinden bu yana Mısır'ın desteğini takdir etmesi nedeniyle, iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğinin gelişmesi, siyasi ilişkilerde büyük bir sıçramaya ve bazı dosyalar üzerinden tartışmalı konularının aşılmasına yol açması bekleniyor” dedi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, 6 Şubat'ta meydana gelen yıkıcı depremin ardından başsağlığı dilemek ve her türlü yardımı sağlayacağına dair güvence vermek için Türk mevkidaşı Erdoğan’ı aradı.
Mısır kabine sözcüsü Büyükelçi Nadir Said'a göre, Kahire ile Ankara arasındaki ticaret dengesinin hacmi yaklaşık 7 milyar doları buluyor ve bunun 2,5 milyar doları (bir dolar yaklaşık 30,6 Mısır cuneyhi) Mısır'ın Türkiye'ye yaptığı ihracat.
Mısır eski Dışişleri Bakanı Muhammed el-Urabi, Mısır'daki Türk yatırımlarının artırılmasının özellikle genel atmosfer umut verici olmasıyla siyasi ilişkilerin ilerlemesine katkıda bulunacağını söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan Urabi, özellikle deprem felaketinin birçok değişikliği beraberinde getirdiğine dikkati çekerek, bazı tartışmalı konular ve dosyaların beklemede kalacağını vurguladı.



Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
TT

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir Hamas kaynağı dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ateşkes müzakerelerinde şu anda önerilen gerçekçi yaklaşımlar var, ancak anlaşma esas olarak İsrail'e baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı” dedi.

Kaynak, “İsrail tarafından sunulan ve Morag Koridoru’yla ilgili önceki haritalardan geri adım atılmasını içeren yeni haritaların olumlu bir adım olduğunu ve bir anlaşmaya varmak için siyasi ortamın hazırlanmasına katkıda bulunabileceğini düşünüyorum. Ancak halen birçok ayrıntı ve koşulun öne sürüldüğü hassas bir müzakere aşamasında olduğumuza inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.
İsrail'in el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırıda hasar gören bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan Filistinliler (AFP)

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü: “Hamas saldırganlığı sona erdirmek ve soykırımı durdurmakla ilgileniyor. Bu aşamada on kişiyle başlayabilecek bir takas anlaşmasında bir dizi esirin serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir anlaşmaya doğru giden net bir vizyona sahip ve bu anlaşmanın başarılı olması için çok çalışıyor… Herhangi bir gerçek ilerleme İsrail'in Gazze Şeridi'nden net bir şekilde çekilmesine dayanmalıdır ve bu atlanamayacak bir ön koşuldur. Gerçekçi yaklaşımlar var ve bir anlaşmaya yakın olabiliriz, ancak bu esas olarak İsrail işgaline baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı.”

Doha bir haftadan uzun bir süredir, üçüncü bir ateşkes anlaşmasına (ilki Aralık 2023, ikincisi Ocak 2025) varmak üzere Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda Hamas ve İsrail arasında dolaylı görüşmelere sahne oluyor.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının salı günü bildirdiğine göre, insani yardımların Gazze Şeridi'ne girişi, hastaların çıkışı ve mahsur kalanların geri dönüşüyle ilgili ayrıntıları görüşmek üzere Kahire'de yapılan Mısır-Katar-İsrail görüşmelerinde ilerleme kaydedildi. Kanal, Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Mahmud Reşad'ın Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Filistin ve İsrail taraflarından heyetlerle anlaşmanın önündeki ‘engellerin aşılması’ için görüşmeler yaptığını bildirdi.

İsrail daha önce kuvvetlerinin Refah kenti yakınlarındaki Mısır sınırı boyunca uzanan üç kilometre genişliğindeki tampon bölge ve Refah'ı Gazze Şeridi'nin ikinci büyük kenti olan Han Yunus'tan ayıran Morag Koridoru da dâhil olmak üzere nispeten geniş bir alanda kalmasında ısrar etmişti.

Filistin ve İsrail basınında yer alan haberlere göre Hamas, İsrail güçlerinin Mart ayındaki son ateşkesin çökmesinden önce konuşlandıkları mevzilere geri çekilmesini talep ediyor. Bu mevziler, İsrail’in son dönemde kontrol ettiği yeni bölgeleri ve ‘insani yardım şehri’ olarak bilinen, Gazze Şeridi’nin yaklaşık 365 kilometrekarelik toplam alanının yüzde 40’ını kapsayan izole edilmiş bölgeyi kapsamıyor. Söz konusu bölgenin yaklaşık 600 bin Gazzeliyi barındırması öngörülüyor, ayrıca ileride daha fazla kişiyi yerinden etmeye uygun şekilde planlanmış. Bu şehir, Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki coğrafi bağlantıyı da ortadan kaldırıyor.