Avrupa'nın sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatı yüzde 63 arttı

Lubmin, Almanya'daki gaz boru hatları (AP)
Lubmin, Almanya'daki gaz boru hatları (AP)
TT

Avrupa'nın sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatı yüzde 63 arttı

Lubmin, Almanya'daki gaz boru hatları (AP)
Lubmin, Almanya'daki gaz boru hatları (AP)

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayınlanan rapora göre kesintiye uğrayan Rus doğal gazının yerini doldurmak isteyen Avrupa'nın, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı, 2022'de yüzde 63 arttı.
Avrupa’daki talep artışı, küresel doğal gaz fiyatlarını yükseltti ve 2022'de LNG pazarının değerini ikiye katlayarak, 450 milyar dolarlık eşi benzeri görülmemiş seviyelere çıkardı.
LNG pazar büyüklüğü ise yüzde 6 arttı. Ajans, 2023'te küresel pazarın büyüklüğünün yüzde 4,3 daha artmasını bekliyor.
IEA raporda şunları da ekledi: “Avrupa, Rus gaz boru hatlarından uzaklaşarak sıvılaştırılmış doğal gaza olan talebin artmasının ana itici gücü oldu.”
Avrupa'ya yapılan sıvılaştırılmış doğal gaz sevkiyatları geçen yıl yüzde 63 arttı.
Böylece Avrupa'nın ithal ettiği sıvılaştırılmış doğal gaz miktarı 66 milyar metreküp artmış oldu. IEA'ya göre, bu durum, gaz akışının üçte ikisini yani 43 milyar metreküpünü sağlayan ABD'ye fayda sağladı.
Avrupa, ihtiyaçlarını karşılamak için Katar (5 milyar metreküp), Mısır (5 milyar metreküp), Norveç (3 milyar metreküp), Angola (2 milyar metreküp) ve Trinidad ve Tobago adası (2 milyar metreküp) gibi diğer tedarikçilere de bel bağlıyor. IEA Avrupa'nın Rusya'dan da iki milyar metreküp LNG aldığını doğruladı.
Yıl sonunda LNG yarışı zirveye ulaşırken, depolama sahaları dolu, kış ılıman geçiyor. IEA'ya göre LNG yüklü 30'dan fazla tanker, başka bir yere satış yapmak yerine kargo maliyeti daha ucuz olan Avrupa'daki gaz tesislerine bağlanmayı bekliyor.
Ayrıca Ukrayna'daki savaş, sıvılaştırılmış doğal gaz terminallerine ve tankerlere olan ihtiyacı artırdı.
IEA tarafından alıntılanan Refinitiv verilerine göre, gaz tankerlerine olan talep iki kattan fazla arttı. 2021'e kıyasla yüzde 130 arttı ve 2022'de 165 siparişe ulaştı. Veriler, Çin tersanelerinin küresel siparişlerin üçte birinden fazlasını aldığını da gösteriyor.
Toplamda, küresel gaz tüketimi (sıvılaştırılmış doğal gaz ve gaz boru hatlarından) 2022'de yüzde 1,6 veya 4.042 milyar metreküp azaldı. IEA, içinde bulunduğumuz yılın bir resesyona sahne olacağını tahmin ederek başta Çin ekonomisi olmak üzere pazar üzerindeki bir belirsizlik durumuna işaret ediyor.



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS