İran’da protestocuların simgesi olan Piruz adlı çita öldü

2022’de doğan Piruz, İranlı sanatçı Shervin Hajipour’un bestelediği ulusal bir şarkıya da konu oldu.

Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
TT

İran’da protestocuların simgesi olan Piruz adlı çita öldü

Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)
Piruz adı verilen çita, İran’ın doğusundaki bir milli parkta, Mayıs 2022’de doğdu. (ISNA / AP)

Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Asya çitalarından biri dün İran’da öldü. 2022’de bir barınak içinde doğan ve ülkenin sembolü haline gelen çitanın ölümü, İranlıları yasa boğdu.
İran resmi haber ajansı IRNA, geçtiğimiz perşembe günü böbrek yetmezliği nedeniyle Merkez Veteriner Hastanesi’ne kaldırılan çita Piruz’un diyalize girdikten sonra öldüğünü bildirdi.


Piruz’un ölmeden kısa süre önce çekilen fotoğrafı. (ISNA / AP)

Hastane Müdürü Emid Muradi, çitanın ölümü hakkında yaptığı açıklamada, “Son günlerde tedavi ekibinin Piruz’u kurtarmak için gösterdiği tüm çabaların sonuçsuz kalması beni ve tüm meslektaşlarımızı üzdü” dedi.

Ulusal sembol
Piruz, Mayıs 2022’de doğumundan bu yana ulusal bir gurur haline geldi. İran’da sadece 12 Asya çitası kaldığı için onun doğumu heyecan yaratmıştı. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’ne göre İran çitası nesli tükenmekte olan bir tür olarak sınıflandırılıyor.


Asya çitası, nesli tükenmekte olan tür olarak sınıflandırılıyor. (ISNA / AP)

İranlı sanatçı Shervin Hajipour’un bestelediği şarkıda da Piruz’dan bahsediliyor. Bestelediği şarkı İranlı protestocuların marşı haline gelen Hajipour, İran makamlarınca tutuklandı. Özgürlük özlemini somutlaştıran ve İran’daki kötüleşen durumdan ilham alan şarkı, Piruz ve olası yok oluşu için bestelendi.

Yok olma tehlikesi
Tedavi altına alınmasının ardından birçok İranlı sosyal medya aracılığıyla küçük çitaya duydukları sempatiyi dile getirdi. Twitter paylaşımlarından birinde, “Piruz, İran için tek mutluluk kaynağı” ifadesi kullanıldı.
Yapılan paylaşımlara, Asya çitası veya İran çitası olarak bilinen bu türün karşı karşıya kaldığı yok olma tehlikesini Piruz’un ölümüyle dile getirdi.
Çita, saatte 120 kilometreye varan hızla, dünyanın en hızlı koşan hayvanı. Halen Güney Afrika’nın bazı bölgelerinde yaşıyor. Ancak Kuzey Afrika ve Asya’da nesli çoktan tükendi.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre Asya çitalarının vahşi doğada yaşadığı son ülkelerden olan İran, 2001 yılında Birleşmiş Milletler (BM) destekli bir koruma programı başlattı.



BAE havayolları Orta Doğu'ya yönelik birçok uçuşu iptal etti

Bir Emirates Havayolları uçağı (Şarku'l Avsat)
Bir Emirates Havayolları uçağı (Şarku'l Avsat)
TT

BAE havayolları Orta Doğu'ya yönelik birçok uçuşu iptal etti

Bir Emirates Havayolları uçağı (Şarku'l Avsat)
Bir Emirates Havayolları uçağı (Şarku'l Avsat)

İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine ve balistik füze programına yönelik saldırılarının ardından bölgede yaşanan gerginlik nedeniyle BAE havayolu şirketleri, bazı uçuşlarını iptal ettiklerini veya güzergahlarını değiştirdiklerini duyurdu.

Etihad Airways, mevcut gelişmeler nedeniyle bugün Abu Dabi ile Tel Aviv arasındaki bazı uçuşlarını iptal ettiğini duyurdu. Şirket, çalışma ekiplerinin uçuşlarının iptal veya ertelenmesinden etkilenen yolcularına yardım etmeye başladığını ve ilgili makamlarla sürekli koordinasyon içinde bölgedeki durumu yakından takip ettiğini belirtti.

Etihad Airways, “misafirlerinin ve uçuş ekibinin güvenliğinin en önemli önceliği olduğunu” vurgulayarak, bu önlem nedeniyle yaşanabilecek rahatsızlıktan dolayı üzüntüsünü dile getirdi.

Aynı bağlamda, Fly Dubai şirketi, İran ve İsrail üzerinde hava sahasının geçici olarak kapatılması nedeniyle bazı uçuşlarının etkilendiğini duyurdu.

Şirket, Amman, Beyrut, Şam, İran ve İsrail'e giden uçuşların geçici olarak askıya alındığını, ayrıca bir dizi uçuşun iptal edildiğini, rotalarının değiştirildiğini veya menşe yerlerine geri döndürüldüğünü belirtti.

Dubai Havalimanı'nı merkez olarak kullanan havayolu şirketi, durumu yakından takip ettiğini ve uçuş tarifesinde gerekli değişiklikleri yaptığını belirterek, “Yolcuların ve mürettebatın güvenliği önceliğimizdir” dedi.

Emirates Havayolları, 13 Haziran 2025 tarihinde Irak, Ürdün, Lübnan ve İran'a olan uçuşlarını iptal ettiğini duyurdu. İptal edilen destinasyonlar arasında Basra, Bağdat, Tahran ve Amman yer alırken, 14 Haziran'da Tahran'a olan ek bir uçuş da iptal edildi.

Şirket, Dubai üzerinden bu destinasyonlara seyahat edecek yolcuların bir sonraki duyuruya kadar kabul edilmeyeceğini vurguladı ve etkilenen yolcuların seyahat acenteleri veya şirket ofisleriyle iletişime geçerek yeniden rezervasyon seçeneklerini öğrenmelerini ve şirketin web sitesinden uçuş durumlarını takip etmelerini istedi.

Havayolu şirketi yaptığı açıklamada, “Bu önlem nedeniyle oluşabilecek rahatsızlıktan dolayı özür dileriz. Gelişmeleri yakından takip etmeye devam ederken, yolcularımızın, çalışanlarımızın ve operasyonlarımızın güvenliği önceliğimiz olmaya devam edecektir” denildi.

Uçuşların aksamasının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın başlıca uranyum zenginleştirme tesisini ve bir dizi nükleer bilim insanını hedef aldıklarını açıkladı. Bu açıklama, İran'ın balistik füze programıyla birlikte bölgedeki gerginliği daha da tırmandırdı.