Yemen’de çatışmayı sona erdirmeye yönelik iyimserlik hakim

Sana dün heyetler arasında düzenlenen toplantılara ev sahipliği yaptı. (Twitter)
Sana dün heyetler arasında düzenlenen toplantılara ev sahipliği yaptı. (Twitter)
TT

Yemen’de çatışmayı sona erdirmeye yönelik iyimserlik hakim

Sana dün heyetler arasında düzenlenen toplantılara ev sahipliği yaptı. (Twitter)
Sana dün heyetler arasında düzenlenen toplantılara ev sahipliği yaptı. (Twitter)

Yemenliler, uluslararası taraflar ve Birleşmiş Milletler (BM) çevreleriyle birlikte Suudi Arabistan-Umman heyetinin Sana’da Husi grubun liderleriyle görüşmesi,  BM himayesinde çatışmanın sona erdirilmesi ve Yemen- Yemen haritasına ulaşması konusunda iyimser.
Yemenli kaynaklar bu haritanın, havalimanları ve limanlar üzerindeki kısıtlamaların kaldırılmasını, maaşların ödenmesini ve petrol ihracatının iadesinin sağlanması için insani genişleme ile ateşkesin yenilenmesini ve altı ay veya daha uzun süre ateşkesin istikrarının sağlanmasını içereceğini aktardı. BM Özel Temsilcisi Hans Grundberg, Yemen'in Suudi Arabistan -Umman hamleleriyle kalıcı barışı sağlamaya her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi.
AP’nin haberine göre Grundberg, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu, yakalanması ve üzerine inşa edilmesi gereken bir an ve çatışmayı sürdürülebilir bir şekilde sona erdirmek için Birleşmiş Milletler'in himayesinde kapsamlı bir siyasi süreci başlatmak için gerçek bir fırsat.”

Heyetler arası görüşme dün Sana'da düzenlendi. (Twitter)

Husi medyasına göre Suudi Arabistan'ın Yemen Büyükelçisi Muhammed Al Cabir, Riyad heyetine, Albay Seyf el İsmaili de Umman heyetine başkanlık  ederken her iki heyet de önceki gün Sana’ya vardı. Taraflar, Sana'da Husilerin Yüksek Siyasi Konsey Başkanı Mehdi el-Meşat ile görüştü.
Şarku’l Avsat’a konuşan Yemenli kaynaklara göre Suudi Arabistan ve Umman heyetlerinin ziyaretinde, sekiz yılı aşkın süredir devam eden Yemen ihtilafına son verilmesine güvenilen anlaşmanın son rötuşları yapılıyor.
Yemen Başkanlık Konseyi ve meşru hükümet, sürdürülebilir bir barışa ulaşmak için uluslararası ve bölgesel düzeyde atılan tüm adımları memnuniyetle karşılarken Yemen sokağı, Husilerin, grubun başlattığı savaş nedeniyle milyonlarca Yemenlinin çektiği acıya son verme fırsatını değerlendireceğini umuyor.
Uluslararası gözlemciler, anlaşmanın son rötuşlarının ardından önümüzdeki günlerde duyurulmasını beklerken, Husilere karşı çıkan Yemenli çevreler, grubun daha önceki anlaşmalardan kaçma deneyimleri göz önüne alındığında Husi grubunun gerçek barışa ulaşma konusundaki ciddiyetsizliği konusundaki endişelerini gizlemedi.
SABA haber ajansı, Meşat’ın Umman ve Suudi heyetlerini memnuniyetle karşıladığını belirterek, ‘Umman Sultanlığı'nın yürüttüğü arabuluculuk çabaları, bakış açılarını yakınlaştırmadaki olumlu rolü ve barışı sağlamaya yönelik çabaları’ için teşekkürlerini dile getirdi.
Husi ajansı, Suudi Büyükelçi’nin Ummanlı kardeşlere "Yemen'e barış getirme çerçevesindeki önemli rolleri ve büyük çabaları ve barış ve istikrarı destekleme konusundaki istekleri için teşekkür ettiğini” aktardı.

Umman heyetinin başkanı, ülkesinin bölgede barışı tesis etmek, bakış açılarını yakınlaştırmak ve barış çarkını ileriye taşımak için elinden gelen her şeyi yapmak konusundaki hassasiyete atıfta bulundu.
Görüşmeye Husilerin Müzakere Heyeti Başkanı Muhammed Abdusselam ve gruptaki askeri yetkililer katılırken, tanınmayan darbe hükümetinin Dışişleri Bakanı Hişam Şeref ise tlantıya katılmadı.
Husi grubunun liderlerinin, uluslararası veya bölgesel arabulucular tarafından sunulan önerileri onaylamak için her zaman liderleri Abdulmelik el-Husi'den yeşil ışık ve nihai izin bekliyor.
Reşad el-Alemi başkanlığındaki Yemen Başkanlık Konseyi, önerilen barış haritasını görüşmek üzere daha önce konseyin tüm üyeleriyle Riyad'da bir araya geldi. Yemenli kaynaklar, Konseyin önerilerle ilgili gözlemlerini sunduğunu bildirdi.
Yemenli gözlemciler, özellikle İran'ın Husilere silah tedarikini durdurma taahhüdü ile Suudi Arabistan-İran arasındaki ilişkileri yeniden tesis etme anlaşmasının Yemen krizi üzerinde derin bir etkisi olacağına inanıyor.
İran Dışişleri Bakanlığı dün Yemen kriziyle ilgili son İran pozisyonunda, bölgede meydana gelen değişikliklerin, sürdürülebilir bir siyasi sürece hazırlık olarak Yemen'de ateşkesin sürekli olarak sağlanmasına yardımcı olacağını umduğunu bildirdi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani düzenlediği basın toplantısında, Tahran'ın Yemen'de kalıcı barışın sağlanması olasılığına açık ve Lübnan'daki mevcut krizin çözümü için çabalara katılmaya hazır olduğunu vurguladı.
Husi grubu son altı ay boyunca Sana Havaalanı’ndan uçuşların işletilmesi ve Hudeyde Limanı’na yakıt sevkiyatı akışı da dahil olmak üzere yürürlükte olan ateşkesi yenilemeye yönelik tüm uluslararası çabalara karşı çıktı.

 



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.