Lübnan: İran’ın Beyrut’taki açık diyaloğuna sadece Hizbullah müttefikleri katıldı

Lübnan muhalefeti İran’ın açık diyalog toplantısında yoktu

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Beyrut’a geldi (EPA)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Beyrut’a geldi (EPA)
TT

Lübnan: İran’ın Beyrut’taki açık diyaloğuna sadece Hizbullah müttefikleri katıldı

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Beyrut’a geldi (EPA)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan Beyrut’a geldi (EPA)

İran’ın Beyrut Büyükelçiliği, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın Lübnan ziyareti vesilesiyle türünün ilk örneği olan açık diyaloga katılmaya, tüm siyasi çizgilerden bir dizi milletvekilini davet etti. Parlamento içindeki ayrışma sebebiyle meclisteki muhalif milletvekillerinin çoğu davete katılamadığı için özür diledi. 
Beyrut’un güney banliyösündeki karargahında diyaloğa ev sahipliği yapan İran Büyükelçiliği, Samir Caca liderliğindeki Lübnan Kuvvetleri Partisi (LKP) milletvekillerini davet etmedi. İran İsrail’in Haziran 1982’de Lübnan’ı işgali sırasında Beyrut’tan kuzey Lübnan’a giderken İranlı diplomatların kaybolmasından Caca’yı sorumlu tutuyor.
Ayrıca Elçilik, Milletvekili Mişel Muavvıd’ı da çağrının dışında tuttu. Cumhurbaşkanı adaylarından biri olarak kabul edilen ve seyahat nedeniyle katılamadığı için özür dileyen Milletvekili Nimet Efram’ı davet etmesinin aksine, cumhurbaşkanı adaylarını Abdullahiyan ile açık diyaloğa katılmaya davet etmemeye özen gösterdiği bahanesiyle davetten dışladı. Ondan önce, milletvekili Sami el-Cemil başkanlığındaki el-Ketaib Partisi ve bir dizi bağımsız milletvekilinin yanı sıra Milletvekili Kamil Şemun başkanlığındaki el-Vataniyyin el-Ahrar Partisi de özür diledi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre toplantıya, hepsi Hizbullah müttefiki olan 25 davetliden 16 kişi katıldı. Katılamayan davetliler özellikle de Melham Halef özür diledi. Çünkü Halef’in önceliği anayasaya uygun olarak bugün cumhurbaşkanını seçmek. Hizbullah açısından Maruni Şahinler, İran politikasına ve İran’ın Lübnan’daki rolüne karşı çıkıyor. Bu da Tahran’ın muhalefet ekseniyle uyumlu bir parti olmasına ve hedeflediği rolü kaybetmesine neden oluyor. Bu nedenle, Lübnan’ı cumhurbaşkanı seçimini aksatan sarmaldan çıkarmak için Lübnan’a dost ülkeler arasında İran yer almıyor.
Öte yandan, İlerici Sosyalist Parti Genel Başkanı Velid Canbolad, diyalog çağrısında bulunanların başında durması nedeniyle Canbolad’ı temsilen Milletvekili Bilal Abdullah toplantıya katıldı. Kaynaklara göre Abdullahiyan, İran-Suudi Arabistan anlaşması ve bunun bölgenin istikrarı üzerindeki etkileri hakkında konuştu. Ülkesinin Lübnan’a güvenli bir şekilde ulaşmaya kararlı olduğunu, ancak Sezar Yasası’nın yardım sağlamasını engellediğini vurguladı. Cumhurbaşkanlığı konusunda kaynaklar, Abdullahiyan’ın eski Lübnan Devlet Başkanı Süleyman Franjiye isminden hiç bahsetmediğini, ülkesinin bir adayı olmadığını ve Lübnanlıların üzerinde anlaştıklarını desteklediğini söyleyerek doğruladı. Diyalogdaki diğer görüş ise Suudi Arabistan-İran anlaşmasının olumlu ortamından yararlanılması ve cumhurbaşkanı seçilmesi çağrısında bulunan Abdullah’tan geldi. Lübnan'ın bölgedeki çatışmalarda kullanılmasının reddedildiğini ya da onu Körfez başta olmak üzere herhangi bir ülke için kızgınlık platformuna dönüştürdüğünü vurguladı. Abdullah, “Lübnan’daki varlıklarının hem güvenlik hem de mali açıdan maliyetli hale gelmesi nedeniyle yerinden edilmiş kişileri geri döndürmek için Abdullahiyan’ı Suriye’ye müdahale etmeye çağıran savunma stratejisi geliştirme zamanı geldi” dedi.
Abdullahiyan, Abdullah’ın açıklaması hakkında yorum yapmazken, muhalefetin görüşmeden ayrılmasından rahatsız olduğu bildirildi.
Kaynaklara göre katılımın kalitesi, İran’ın Lübnanlıları açık bir diyalog içinde bir araya getirmeye yeteneği olmadığını ve büyük Hıristiyan güçlerinin boykotunun önünde durması ve ders çıkarmaya başlaması gerektiğini gösteriyor.
Bu nedenle, İran büyükelçiliği tarafından düzenlenen açık diyalog eksik kalıyor. İran, Lübnan’daki rolünü cilalamak istediği açık diyaloğu boykot etmeyi tercih eden muhalefete nüfuz edemediği sürece yönetici ve rakip rolünü oynayamıyor.



Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
TT

Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, bu sabah İsrail'in Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılar ve ağır topçu bombardımanında aralarında çocukların da bulunduğu 19 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu arada Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı dün (Cuma) yaptığı açıklamada, yakıt yetersizliği nedeniyle 48 saat içinde tüm hastanelerin çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı uyarısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İsrail, bir yıldan uzun bir süredir savaş yürüttüğü Gazze Şeridi'ne yakıt girmesine izin vermiyor.

Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal AFP'ye yaptığı açıklamada, “İsrail'in gece yarısından sonra sabaha kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği bir dizi şiddetli hava saldırısında 19 vatandaş şehit oldu ve 40'tan fazla kişi de yaralandı” dedi.

Daha önce Filistin televizyonu, Gazze şehrinin doğusundaki ez-Zeytun mahallesinde bir evi hedef alan İsrail bombardımanında altı kişinin öldüğünü ve birkaç kişinin de yaralandığını bildirmişti.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda 38 kişinin öldüğünü açıkladı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) perşembe günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf hakkında, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlatmasından bu yana Gazze Şeridi'ndeki çatışmalarda insanlığa karşı suç ve savaş suçu işledikleri şüphesiyle yakalama kararı çıkarmasının ardından uluslararası tepkiler devam ediyor.

Gazze Şeridi'ndeki Sahra Hastaneleri Genel Müdürü Dr. Mervan el-Hams, “İşgalcilerin yakıt girişini engellemesi nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki tüm hastanelerin 48 saat içinde çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı konusunda acil bir uyarıda bulunuyoruz” dedi.

Sivil Savunma Müdürlüğü, İsrail'in biri Gazze Şehri'nin doğusunda diğeri de şehrin güneyinde bulunan iki evi hedef alan saldırısında ölen on iki kişinin cesedine ulaşıldığını ve onlarca kişinin de yaralandığını duyurdu.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, 7 Ekim 2023'teki saldırıya karışan beş Hamas mensubunu öldürdüğünü bildirdi.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre saldırıda onlarca kişi öldü ve yaralandı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sekizi yoğun bakımda olmak üzere 80 hastanın ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kısmen faaliyet gösteren iki hastaneden biri olan Kemal Advan Hastanesi'ndeki personelin durumuyla ilgili ‘ciddi endişelerini’ dile getirdi.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus'a göre, hastane perşembe günü bir insansız hava aracı (İHA) saldırısının hedefi oldu. Söz konusu saldırı, bir elektrik jeneratörünün ve bir su deposunun tahrip olmasına yol açtı.

Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiye AFP'ye yaptığı açıklamada, kurumunun dün yine İsrail hava saldırılarının hedefi olduğunu, bir doktor ve hastaların yaralandığını söyledi.

İsrail ordusu, Hamas savaşçılarının yeniden toparlanmasını önlemek amacıyla 6 Ekim'de Gazze Şeridi'nin kuzeyinde büyük bir kara operasyonu başlattı.

‘Masum çocuklar’

Bilal isimli Filistinli, kurbanların götürüldüğü el-Ehli Arap Hastanesi'nin salonlarından birinde şunları söyledi: “Tüm ailem öldürüldü. Aileden geriye bir tek ben kaldım. Adaletsizliği durdurun.”

AFP'ye konuşan bir başka adam ise hastane yatağında hareketsiz yatan bir çocuğun yanında otururken, “Orada masum çocuklar vardı (...) Onların suçu neydi?” diye sordu.

Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenilir bulduğu Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda şimdiye kadar çoğu sivil kadın ve çocuk olmak üzere en az 44 bin 56 kişi hayatını kaybetti.

AFP'nin İsrail'in resmi verilerinden aktardığına göre, Hamas'ın İsrail yerleşimlerine yönelik saldırısında çoğu sivil bin 206 kişi öldü.

Saldırı sırasında 251 kişi esir alınarak Gazze Şeridi'ne götürüldü. Bunlardan 97'si Gazze Şeridi'nde kaldı ve İsrail ordusu kalan esirlerden 34'ünün öldüğünü tahmin ediyor.

‘Tehlikeli bir emsal’

Savaşın başlamasından bir yıldan fazla bir süre sonra, UCM'nin perşembe günü aldığı karar İsrail'i çileden çıkardı.

Netanyahu perşembe akşamı yaptığı açıklamada, “Hiçbir bariz İsrail karşıtı karar bizi, özellikle de beni, ülkemizi savunmaya devam etmekten alıkoyamaz. Baskılara boyun eğmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Gallant kararı, ‘terörizmi teşvik eden tehlikeli bir emsal’ olarak değerlendirdi.

ABD Başkanı Joe Biden, ‘utanç verici’ olarak nitelendirdiği kararı kınadı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise dün yaptığı açıklamada, Netanyahu'yu karara ‘meydan okuyarak’ Macaristan'ı ziyaret etmeye davet edeceğini söyledi.

Netanyahu, Orban'ın tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun ‘ahlaki netliği’ yansıttığını söyledi.

Macaristan da dahil olmak üzere UCM'ye üye 124 ülke teorik olarak üç yetkiliyi kendi topraklarına girmeleri halinde gözaltına almakla yükümlü.

İngiliz hükümeti dün Netanyahu'nun yakalama kararı kapsamında gözaltına alınabileceğini ima etti.

İrlanda Başbakanı Simon Harris, ülkesini ziyaret etmesi halinde Netanyahu'yu gözaltına alacağını söyledi.

Harris, RTE devlet televizyonunda UCM üyesi olan İrlanda'nın Netanyahu'yu ülkeyi ziyaret etmesi halinde gözaltına alıp almayacağı sorusuna “Evet, kesinlikle” yanıtını verdi.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni dün yaptığı açıklamada, G7 dışişleri bakanlarının pazartesi ve salı günleri Roma yakınlarında bir araya geldiklerinde mahkemenin yakalama kararlarını görüşeceklerini duyurdu.

İran kararı, ‘Siyonist varlık için siyasi bir ölüm’ olarak değerlendirirken, Çin mahkemeyi ‘objektif ve adil bir duruş’ sergilemeye çağırdı.

Hamas mahkemenin kararını memnuniyetle karşılayarak, bunu ‘tarihi ve önemli’ bir adım olarak nitelendirdi.