Filistin’de üniversite öğrencileri seçime gidiyor

Seçimlerden bir gün önce Birzeit Üniversitesi'nde taraflar arasında düzenlenen münazara (üniversitenin web sitesi)
Seçimlerden bir gün önce Birzeit Üniversitesi'nde taraflar arasında düzenlenen münazara (üniversitenin web sitesi)
TT

Filistin’de üniversite öğrencileri seçime gidiyor

Seçimlerden bir gün önce Birzeit Üniversitesi'nde taraflar arasında düzenlenen münazara (üniversitenin web sitesi)
Seçimlerden bir gün önce Birzeit Üniversitesi'nde taraflar arasında düzenlenen münazara (üniversitenin web sitesi)

Batı Şeria'daki Filistin üniversitelerinde Öğrenci Konseyi seçimleri her geçen yıl daha önemli hale geliyor. Zirâ Filistinli örgütlerin popülaritesini ölçen bu seçimler, yaklaşık 18 yıldır cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin askıya alınması dolayısıyla kamuoyunun fikrini gösteriyor.

Filistinli örgütleri temsil eden öğrenci blokları bu ay çoğu Filistin üniversitesinde seçimler düzenledi. En son ise dün Filistin Yönetimi’nin kalesi sayılan Ramallah’daki Birzeit Üniversitesi Öğrenci Konseyi seçimleri düzenlendi. Geçtiğimiz yıl Fetih Hareketi ciddi bir yenilgiye tanıklık etmişti. O dönemde hareketin Filistin Otoritesi ile ilişkisi, hareketin otoriteden ayrılma olasılığı yeniden gündeme gelmişti.

Filistinliler haftalardır bu seçimlerle meşguldü. Bir üniversitede kazanılan zaferin, ağır silahların kullanıldığı ya da belirli bir müfredatın doğruluğunu ilan eden bir şenliğe dönüştüğünü, yenilginin hesap sorulmasını gerektiren bir duruma veya üzerine inşa edilmesi gereken makul bir yarışa nasıl dönüştüğünü bu seçimlerde gözlemlemek mümkün.

Gazze’deki kısa süreli savaşın ardından Filistinlilerin Batı Şeria'da yaşadığı karmaşık durum ışığında, bu yıl seçimlere ve sonuçlarına olan ilgi önceki yıllara göre daha netti. Bu sonuçların siyasi, örgütsel ve toplumsal boyutları bulunuyor.

Filistinli yazar Hedil Yasin yayınlanan yeni makalesinde, bu seçimlerin Filistin başkanlık ve yasama seçimlerinin yapılmadığı bir ortamda siyasi boşluğu doldurma girişimini temsil ettiğine inanıyor. Bu seçimlere olan yoğun ilginin bu şekilde açıklanabileceğine değinen Yasin, zirâ öğrenci seçimlerine katılan partilerin sonuçları Filistin toplumundaki popülaritelerinin bir ölçüsü olarak gördüğünü ifade ediyor.

Birzeit Üniversitesi'nde seçimlerden bir gün önce Filistin sokaklarında kaydedilen kalabalığın ve kutuplaşmanın boyutu, Öğrenci Konseyi seçimlerini kazanmak için yapılan çekişmenin rekabet sınırlarını nasıl aştığını gösterdi. Filistinli grupların liderleri, politikacıları, temsilcileri ve öğrencileri arasında düşmanca bir nitelik kazandı. Gruplardaki kadınlar dahi karşılıklı suçlamalardan ve karşılıklı tepkilerden nasibini aldı.

Öğrenciler arasındaki münazaraların Filistinliler arasındaki bölünmüşlüğün boyutunu yansıtması dikkat çekiciydi. Öyle ki, diğer hiziplere bağlı olanların Fetih Hareketi’nden veya Hamas hareketinden kız öğrencilere hakaret ettiği kaydedildi. Hem üniversitelerde hem de dışarıda kaydedilen gergin atmosfer, siyasetçilerin tutumlarına ve sosyal medya sayfalarına da yansıdı.

Fetih yetkilisi Munir el-Cagub, Facebook hesabından yaptığı açıklamada, “16 yıllık bir bölünme varken biz hala farklılıklarımızın yaratıcılığın ve istisnanın kaynağı olduğunu öğrenemedik. Kendi ellerimizle kendimizi devirmek için yarışıyoruz. hatalarımızı yakalamak için hiçbir fırsatı kaçırmıyoruz. İşgal ile mücadele önceliğini bırakıp ikincil meselelerle ilgilenir hale geldik” vurgusunda bulunuyor.

Teknolojik gelişmelerin ve sosyal paylaşım sitelerinin durumu körüklemede büyük katkısı olduğunu söyleyen Cagub, üniversite yaşamının öğrencilere bırakılmasını talep etti.

Birzeit Üniversitesi’ndeki seçimler, Fetih Hareketi’nin geçen yılki yenilgisi ardından bu yıl yoğun bir ilgi gördü. Fetih Hareketi mensupları istifaların ve geri dönüş vaatlerinin ardından bu başarısızlığın üstesinden gelip gelinmediğini görmek isterken Hamas ise üniversitede ve Batı Şeria'da hala en güçlü varlığa sahip olduğunu kanıtlamak istiyor.

Fetih Hareketi’nin öğrenci kolu “Şehit Yaser Arafat Bloğu” geçen yıl Birzeit Üniversitesi Öğrenci Konseyi seçimlerini yalnızca 18 sandalye alarak kaybetmişti. Hamas hareketinin öğrenci kolu İslami Blok ise 28 sandalye, Halk Kurtuluş Cephesi öğrenci kolu İlerici Öğrenci Kutbu ise 5 sandalye kazanmıştı.

Bu yıl, Şehit Yaser Arafat bloğu, İslami Vefa Bloğu ve İlerici Öğrenci Kutbu 51 sandalye için yarıştı.

Söz konusu seçimler öncesinde ise Hamas hareketinin öğrenci kolu, 2006'dan bu yana ilk kez Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus'taki en-Necah Ulusal Üniversitesi'ndeki Öğrenci Konseyi seçimlerini kazanmıştı. Fetih bu seçimlerde 38, Hamas ise 40 sandalye elde etmişti.

Hamas, 2017'deki son üniversite seçimlerini belirleyen Fetih'in önüne geçti. Söz konusu seçimlerde Fetih 41, İslami Blok ise 34 sandalye almıştı.

Hamas, İslami Blok'un yeni büyük zaferinin Filistinli kitlelerin ve öğrencilerin direniş seçimi ve projesi etrafında bir araya gelmelerini yeniden teyit ettiğini vurguladı.

Beytüllahim Üniversitesi’ndeki son seçimler

Hamas hareketi, bu başarıyı, Batı Şeria'daki üniversitelerde demokratik ortamın korunması ve tüm Filistin kurumlarında düzenli seçimlerin yapılması yolunda bir adım daha atmak için bir fırsat olarak gördü. Bu ifadelerle dalga geçen Fetih Hareketi ise Hamas’ı Batı Şeria'da olduğu gibi Gazze Şeridi'ndeki üniversitelerde de seçim yapılmasına izin vermesi çağrısında bulunuyor.

Hamas, 2007'de Gazze’deki kontrolü ele geçirdiğinden bu yana, yerel meclisler ve bazı sendikalar dahil olmak üzere tüm seçimler gibi Filistin üniversite seçimlerini de engelliyor.

Beytüllahim Üniversitesi’ndeki seçimleri de kazanan Fetih Hareketi, bunu Batı Şeria'daki mensupları tarafından kanıtlandığı üzere ‘direniş yaklaşımı konusunda bir referandum’ olarak değerlendirdi.

Bu seçimler, nispeten küçük üniversitelerde gerçekleşen büyük bir savaşı temsil ediyor.



Microsoft'un İsrail ordusuyla iş birliği yapmasını protesto etmek amacıyla şirket başkanının ofisine baskın düzenleyen 7 kişi gözaltına alındı

TT

Microsoft'un İsrail ordusuyla iş birliği yapmasını protesto etmek amacıyla şirket başkanının ofisine baskın düzenleyen 7 kişi gözaltına alındı

Microsoft'un İsrail ordusuyla iş birliği yapmasını protesto etmek amacıyla şirket başkanının ofisine baskın düzenleyen 7 kişi gözaltına alındı

Eylem organizatörlerine göre polis, Gazze Şeridi'nde devam eden savaş sırasında şirketin İsrail ordusu ile olan ilişkisine yönelik protestoların bir parçası olarak Microsoft Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Şirket Başkanı Brad Smith'in ofisini basan 7 kişiyi gözaltına aldı.

Eylemi organize eden ‘No Azure for Apartheid’ adlı grup, gözaltına alınanlar arasında Microsoft'un mevcut ve eski çalışanlarının da bulunduğunu belirtti.

gthyj
ABD'nin Seattle kentinde düzenlenen Build 2025 etkinliğinde Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın sunumunu kesintiye uğrattığı için bir kadın izleyici salondan çıkarıldı. (Arşiv – AFP)

Azure, şirketin ana bulut bilişim platformudur. Microsoft, İsrail'in Filistin hedeflerine saldırılar düzenlemek için bu platformu kullandığını belirten İngiliz gazetesi The Guardian'ın bu ay yayınladığı bir raporu incelediğini duyurdu.

ffdvgf
Microsoft'un Azure yapay zekâ hizmetleri ekibinde görev yapan Joe Lopez, ABD'nin Seattle kentinde düzenlenen Build 2025 etkinliğinde Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın sunumunu kesintiye uğrattığı için salondan dışarı çıkarıldı. (Arşiv – AFP)

Twitch'te canlı yayınlanan görüntülerde, polis ofise baskın düzenleyip protestocuları gözaltına alırken, başka bir grubun da binanın dışında toplandığı görüldü.

Öğleden sonra düzenlenen basın toplantısında Brad Smith, gözaltına alınanlardan ikisinin Microsoft'ta çalıştığını doğruladı. Geçen hafta polis, şirketin genel merkezinde benzer bir protesto sırasında 18 kişiyi gözaltına almıştı.

cdfgth
Gazze Şeridi'ndeki askeri operasyonlar sırasında İsrail askerleri (İsrail ordusu)

No Azure for Apartheid adlı grup, birkaç aydır protestolar düzenliyor. Mayıs ayında şirket, CEO Satya Nadella'nın konuşmasını kesen bir çalışanı ve nisan ayında da 50. yıl kutlamalarını kesen iki çalışanı işten çıkardı.

Protestocular, şirketin İsrail ile ilişkilerini kesmesini ve Filistinlilere tazminat ödemesini talep ediyor.


Gazze: İsrail, çoğu yardım bekleyen 80 kişiyi öldürdü

Refah'ta insani yardım malzemesi dolu çuvalları taşıyan Filistinliler (AP)
Refah'ta insani yardım malzemesi dolu çuvalları taşıyan Filistinliler (AP)
TT

Gazze: İsrail, çoğu yardım bekleyen 80 kişiyi öldürdü

Refah'ta insani yardım malzemesi dolu çuvalları taşıyan Filistinliler (AP)
Refah'ta insani yardım malzemesi dolu çuvalları taşıyan Filistinliler (AP)

Filistin televizyonu, İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda 80 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Televizyon, yaşamını yitirenlerin çoğunun insani yardım almak için beklediğini söyledi.

Filistin resmi haber ajansı WAFA bugün erken saatlerde, Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde gıda yardımı almak için bekleyen üç Filistinlinin İsrail güçleri tarafından öldürüldüğünü ve çok sayıda kişinin de yaralandığını bildirdi.

Vatandaşlar, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Netzarim Koridoru yakınlarında yardım bekliyordu. Şarku’l Avsat’ın WAFA’dan aktardığına göre, güneydeki Han Yunus'ta yardım almak için beklerken İsrail güçlerinin ateş açması sonucu çok sayıda vatandaş yaralandı. Bir diğer saldırı da Han Yunus'un kuzeyindeki Hamad yerleşim bölgesini hedef aldı.

WAFA’nın bildirdiğine göre, ‘İşgal güçleri haftalardır gerek Refah'ta gerekse Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yardım dağıtım noktalarını hedef alarak onlarca kişinin hayatını kaybetmesine ve yaralanmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'in (BM) teyitlerine göre İsrail, etnik temizlik stratejisi olarak görünen bir adımla halkı zorla yerinden etmeye çalıştı. Yardım dağıtım noktaları mekanizmasının başladığı 27 Mayıs 2025 tarihinden bu yana şehit sayısı 100'ü aştı, onlarca kişi de yaralandı.’


Silahlı çeteler: Netanyahu'nun savaş sonrası Gazze vizyonu

Hamas Gazze'de güvenlik kontrolünü kaybetti ve kaos tüm Gazze’ye yayıldı (AFP)
Hamas Gazze'de güvenlik kontrolünü kaybetti ve kaos tüm Gazze’ye yayıldı (AFP)
TT

Silahlı çeteler: Netanyahu'nun savaş sonrası Gazze vizyonu

Hamas Gazze'de güvenlik kontrolünü kaybetti ve kaos tüm Gazze’ye yayıldı (AFP)
Hamas Gazze'de güvenlik kontrolünü kaybetti ve kaos tüm Gazze’ye yayıldı (AFP)

İzzeddin Ebu Ayşe

Hamas ve hükümetinin Gazze üzerindeki güvenlik kontrolünü kaybetmeye başladığı bir zamanda, Gazze Şeridi’nin içinde çetelerin ve milislerin ortaya çıkması, Hamas’ta savaştan sonra harap olmuş şehrin yönetimini devralacak alternatif bir yapının oluşturulduğu korkusunu uyandırdı. İsrail, savaşın ertesi günü için alternatif bir yapı bulmaya veya oluşturmaya çalışıyor.

frgthyujı
Ebu Şebab, Gazze'de varlık göstermeye çalışan ve kendilerini Hamas'a muhalif olarak tanıtan bir dizi silahlı çeteden sadece biri (Independent Arabia - Meryem Ebu Dakka)

Gazze içinde son olarak milisler ve çeteler aktif hale geldi, bunlar silah taşıyor, gün ortasında sokaklara iniyor ve havaya ateş ediyorlar. Hamas tarafından yönetilen hükümetin otoritesi dışında faaliyet gösteren silahlı çeteler ilk kez böyle açıkça kendilerini gösteriyorlar.

Yağma

Silahlı çeteler Gazze'de görüldükleri andan itibaren yağma, soygun ve hırsızlık eylemleri gerçekleştirdiler. Gazellilere onlar için bir sığınak veya onları korumak, güvenlik ve istikrar sağlamak amacıyla var olduklarını göstermediler. Bu durum sivilleri çok korkuttu ve bu oluşumlara olan güvenlerini kaybetmelerine neden oldu.

Geçtiğimiz mayıs ayında çeteler şimdiye kadarki en büyük eylemlerini gerçekleştirerek yardım depolarını ve dükkanları soydular, içerideki malları yağmaladılar. Hamas’ın güvenlik personellerinden bazıları onları durdurmaya çalıştığında ise doğrudan ateş açtılar ve aralarında şiddetli çatışmalar yaşandı.

dfgthy
İsrail, Gazze'de görevleri Hamas'ı ortadan kaldırmak olan çeteleri donatıyor ve silahlandırıyor (Independent Arabia - Meryem Ebu Dakka)

Gazze'deki çetelerin ve milislerin faaliyetleri önemli ölçüde gelişti. Öyle ki, İsrail’in kontrolündeki Netzarim askeri kontrol noktasının yakınlarında bir silahlı çete yaygın şekilde faaliyet göstermeye başladı. Üyeleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyine ulaşmaya çalışan yardım tırlarını soyar ve yağmalar oldu.

Organize eylemler

Ancak, kendisine el-Yasir” adını veren ve misyonu sivilleri Hamas üyelerinden korumak ve onlara yardım etmek olan bir örgütün ortaya çıkmasıyla durum önemli ölçüde değişti. Birçok kişi için bu oluşumların İsrail himayesinde faaliyet gösterdiği ve misyonlarının Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğu açık hale geldi.

Yasir veya kendisine verdiği adla “Halk Güçleri” örgütü, Gazze Şeridi'nin en güneyinde, Refah'ın doğusunda faaliyet gösteriyor. 2024'ün sonlarında ismi ve silahlı grubunun faaliyetleri öne çıkıp duyulur hale gelen Yasir Ebu Şebab adlı kişi tarafından yönetiliyor.

Bölge temizliği

Yasir’in çetesi, insani yardım tırlarını soyuyor ve Gazze Şeridi'ndeki herhangi bir alana girmelerini engelliyordu. Ancak, bu silahlı grup faaliyetlerini geliştirdi ve dönüştürdü. Şimdi iddia ettiğine göre, bölgeleri Hamas üyelerinden temizliyor ve sivilleri korunmaları için temizlediği alanlara yönelmeye çağırıyor.

Şarku'l Avsat'ın Indepenedent Arabia'dan aktardığı analize göre, Ebu Şebab'ın faaliyetleri genişledi ve örgütüne yaklaşık 300 üye katarak onları Kalaşnikof tipi silahlarla donattı. Onları eğitti, silah kullanma becerilerini geliştirdi ve ardından onları sahada konuşlandırdı.

Halk Güçleri’nin attığı ilk adım, Refah'ın doğusundaki bölgeyi sakinlerinin geri dönüşü için hazırlamak oldu. Yasir Ebu Şebab, bölgeyi Hamas’tan temizledikten sonra o bölgenin sakinlerini evlerine dönmeye çağırdı. Hâlâ tamamen İsrail ordusu tarafından kontrol edilen, askerlerin ve tankların konuşlandırıldığı bölgesine gelecek herkese barınak, yiyecek ve güvenlik sağlama sözü verdi.

Sivilleri Hamas'tan korumak

Ebu Şebab, İsrail askeri kontrolü altındaki Kerem Şalom (Kerem Ebu Salim) sınır kapısına yakın bir bölgede faaliyet gösteren silahlı grubuna ait bir video yayınladı. Bu videoda üyeleri, üzerinde Filistin bayrağı ve Terörle Mücadele Mekanizması ifadesi bulunan askeri üniformalar giyiyordu.

Ebu Şebab, “Filistinlileri statükocu Hamas hükümetinin teröründen ve yardım hırsızlarından korumak için bir güç kurdum. Refah'ın doğusundaki bölgelerde yüzlerce aileyi korumak ve onlara yardım dağıtmak için çalışıyorum. İsrail askeri kontrolü altındaki bölgelerdeyiz ve bu bir tercih değil, zorunluluk. Ayrıca zorla göç ettirme planını engellemeye de çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.

İsrail destekli silahlı gruplar

Aslında, Ebu Şebab örgütünün oluşumu Gazze Şeridi'nde daha önce benzeri görülmemiş bir durum sayılıyor. İlk kez bir grup Filistinli diğer sakinlerden ayrılıp, kendilerini Hamas'a muhalif ve yardımları koruyan özel bir güç olarak tanıtıyor. Ancak Gazze sakinleri bunun tam aksini düşünüyor ve onları gıda yardımlarını yağmalayan bir çete olarak görüyor.

Ebu Şebab, Gazze'de ortaya çıkıp kendilerini Hamas'a muhalif olarak tanıtmaya çalışan silahlı çeteler arasında sadece bir örnek. Nitekim Gazze Şeridi'nin orta bölgesinde ikinci, batıda üçüncü ve doğuda dördüncü bir çete ortaya çıktı. Bu çetelerin tüm üyeleri Gazze Şeridi’ni işgal eden İsrail güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerde bulunuyorlar.

Aslında, daha sonra İsrail'in Gazze'deki çetelerin ve milislerin silahlandırılmasının ve kuruluşunun arkasında olduğu ortaya çıktı. İsrail’in resmi yayın kuruluşu Kan, Tel Aviv'in Başbakan Binyamin Netanyahu'nun onayıyla Hamas'a karşı olan silahlı milis grupları ve çeteleri silahlandırdığını açıkladı.

Kan, İsrail'in bu grup ve çetelere kaos yaratma, Hamas ile mücadele ve askerlerin hayatlarını koruma amacıyla büyük miktarda silah aktardığını bildirdi. Netanyahu da bunu açıkça kabul ederek, “Hamas'ı çeşitli yollarla yenmek için çalışıyoruz. Gazze'deki milis grupları silahlandırmamız, tüm güvenlik servisleri başkanlarının önerilerine dayanıyordu” dedi. Ne var ki bu adım İsrail'de önemli bir muhalefetle karşılaştı.

Ertesi güne hazırlık

Siyasi araştırmacılar, İsrail'in milis grupları donatma, hazırlama ve silahlandırma motivasyonunun, savaşın ertesi günü sorununu çözmeyi amaçladığını iddia ediyor. Netanyahu, Gazze Şeridi'nde Hamas, Fetih veya Arap güçlerinin kontrolü ele geçirmesini reddediyor. Bu ikilemi aşmak ve sonunda onları Hamas hükümetine alternatif bir organa dönüştürmek için de milisleri destekliyor ve Gazze üzerindeki kontrollerini genişletmelerini sağlıyor.

Siyasi araştırmacı Ekrem el-Ali, “Bu adım sadece bir başlangıç. İsrail ordusu, Yasir Ebu Şebab grubunun misyonlarını gerçekleştirme başarısının ardından, milis gruplar deneyiminin kapsamını ilave alanları da kapsayacak şekilde genişletmeye çalışıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Ali şöyle devam ediyor, “İsrail’in bu pilot planı, Hamas'ı devirmenin alternatif bir hükümet kurulmasını gerektirdiğinin fark edilmesiyle hazırlandı. Sahada dayattığı çözüm, bu milislerin savaştan sonra ve Hamas zayıflatıldıktan sonra Gazze'yi yönetmesinin önünü açabilir.”

Ali, İsrail ordusunun bu milislerin, kendi kuvvetlerinin bölgeleri işgal etmesi, temizlemesi ve ardından silahlı milislere teslim etmesi planına dayanarak, Hamas'ın çöküşünü önemli ölçüde hızlandırdığına inandığını belirtiyor. Bu çözümün kaos, şiddet ve toplumsal yıkım yaratabileceğini ifade edyor.

Hamas onları hedef alıyor

Sahada, Hamas’ın geride kalan az sayıdaki unsurları da boş durmuyor. Ebu Şebab’ı hedef alan operasyonlar düzenlediler, birçoğunu öldürdüler ve bu çetelere karşı güvenlik operasyonları düzenlemeye devam ettiler.

Hükümetin Medya Ofisi Direktörü İsmail Sevabite, “İsrail Gazze'de bir güvenlik ve toplumsal kaos yaratmaya çalışıyor, ancak kaosun yayılmasına izin vermeyeceğiz ve bedeli ne olursa olsun bununla mücadele edeceğiz” dedi.

Bu çete ve milis gruplar ayrıca Fetih hareketinin eleştirileriyle de karşı karşıya kaldı. Fetih Sözcüsü Münzir el-Hayek, “Bu çeteler İsrail örtüsü altında faaliyet gösteriyor ve Filistin halkının geleneklerinin dışında eylemler gerçekleştiriyorlar. Tel Aviv'in bu çetelere desteği, kaos ve güvensizliği yaymayı ve Filistin Otoritesi’nin Gazze Şeridi'ne geri dönmesini engellemeyi amaçlayan savaşın ertesi günü ile ilgili planının bir parçasıdır” ifadelerini kullandı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çebrilmiştir.