Uluslararası Enerji Ajansı: Ukrayna savaşı nedeniyle temiz enerjiye yatırım fırladı

Raporda, temiz enerjinin özellikle iklim kriziyle mücadeledeki önemine de dikkat çekildi (Reuters)
Raporda, temiz enerjinin özellikle iklim kriziyle mücadeledeki önemine de dikkat çekildi (Reuters)
TT

Uluslararası Enerji Ajansı: Ukrayna savaşı nedeniyle temiz enerjiye yatırım fırladı

Raporda, temiz enerjinin özellikle iklim kriziyle mücadeledeki önemine de dikkat çekildi (Reuters)
Raporda, temiz enerjinin özellikle iklim kriziyle mücadeledeki önemine de dikkat çekildi (Reuters)

Uluslararası Enerji Ajansı (UAE), Rusya - Ukrayna savaşı nedeniyle temiz enerjiye yatırımlarda büyük artış yaşandığını bildirdi. 

UAE'nin yayımladığı raporda, bu yıl temiz enerji sektöründeki yatırımların 1,7 trilyon dolara ulaşmasının beklendiği ifade edildi.

Kömür, doğalgaz ve petrol gibi fosil yakıtlara yapılan yatırımlarınsa 1 trilyon dolara çıkması öngörülüyor.

Fransa merkezli ajansın raporunda, değişken fosil yakıt fiyatlarının yanı sıra savaşla birlikte enerji güvenliğine dair endişelerin artmasının da temiz enerjiye yatırımlardaki yükselişte önemli rol oynadığını bildirdi. 

UAE'nin icra direktörü Fatih Birol, yatırımlarla ilgili açıklamasında şu ifadeleri kullandı: 

5 yıl önce küresel enerji yatırımı 2 trilyon dolardı. Bunun 1 trilyon doları temiz enerji, 1 trilyon doları da fosil yakıtlar içindi. Bugünse söz konusu rakamın 1 trilyon doları fosil yakıtlara, 1,7 trilyon dolarıysa temiz enerjiye gidiyor. Bu, enerji piyasaları ve iklim değişikliği üzerinde sonuçları olacak ciddi bir değişimdir. Bunun çok heyecanlandırıcı olduğunu düşünüyorum.

Temiz enerji sektöründe en büyük yatırımların güneş enerjisine yapıldığını söyleyen Birol, "Tarihte ilk kez güneş enerjisine giden yatırım miktarı, petrol üretimine gidenden daha fazla" dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaş, enerji sektöründe de krize ve endişelere yol açmıştı.

Raporda, savaş nedeniyle yükselen petrol fiyatları sonucunda küresel çapta kömüre talebin de arttığına dikkat çekildi. 

Buna ek olarak özellikle petrol ve doğalgaz sektöründe kaynak (upstream) yatırımlarda da artış yaşandığına işaret edildi. Bu yatırımların, yıl içinde yüzde 7 artışla 2019'daki seviyesine geri yükselmesi öngörülüyor. Doğalgaz ve petrol endüstrisinde "upstream", yeraltındaki ve sualtındaki ham petrol ve doğalgaz kaynaklarının keşiflerini ve sondaj çalışmalarını içeriyor.

Independent Türkçe, CNN, Guardian

 



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS