İsrail sınırlarını ancak barış ile güvene alabilir

Birbirini izleyen yönetimler, bölgede büyüyen ‘çözüm fırsatlarını’ yakalamayı başaramadı

İsrail askerleri Cumartesi günü Mısır sınırında karşılıklı ateş açıldıktan sonra askeri üssün kapısının önünde dururken (AP)
İsrail askerleri Cumartesi günü Mısır sınırında karşılıklı ateş açıldıktan sonra askeri üssün kapısının önünde dururken (AP)
TT

İsrail sınırlarını ancak barış ile güvene alabilir

İsrail askerleri Cumartesi günü Mısır sınırında karşılıklı ateş açıldıktan sonra askeri üssün kapısının önünde dururken (AP)
İsrail askerleri Cumartesi günü Mısır sınırında karşılıklı ateş açıldıktan sonra askeri üssün kapısının önünde dururken (AP)

Mısır’ın Kuzey Sina vilayetinin İsrail ile sınır bölgesinde üç İsrail askeri ve bir Mısır polisin öldürülmesi büyük şok yarattı.

Ancak olayın detaylarına yönelik saha araştırmaları ve Mısır polisinin sınırı geçme amacını ortaya çıkarma çabası, küçük detaylarda boğularak asıl meseleyi gözlerden kaçıyor ve bu en büyük başarısızlık da burada gizli.

Fotoğraf Altı:  Cumartesi günü İsrail ile Mısır arasındaki sınırda güvenlik olayının olduğu yerin yakınında bir İsrail İHA’sı gönderildi (Reuters)
Cumartesi günü İsrail ile Mısır arasındaki sınırda güvenlik olayının olduğu yerin yakınında bir İsrail İHA’sı gönderildi (Reuters)

Mısır-İsrail sınırı, dünyanın en çok korunan sınırlarından biri. 241 kilometrelik mesafede ise yeni geçmeli çitler, betonarme duvarlar, modern elektronik gözetleme cihazları ve kameralar bulunuyor. 24 saat hizmet veren, paletli araçlar ve modern tanklarla donatılmış, insansız hava araçları ve askeri savaş helikopterlerinden oluşan hava kuvvetleri tarafından desteklenen askeri devriyeler var.

Mısır tarafında paralel devriyeler bulunuyor. İki ordu arasında gerçek bir koordinasyon var. Silah ve uyuşturucu kaçakçılığıyla, hatta beyaz kadın ticareti ile mücadele alanında ortak güvenliği ve büyük iş birliğini sürdürmek için siyasi ve stratejik kararlara göre çalışıyor.

Fotoğraf Altı: Lübnan’ın el-Hiyam ovasından çekilen fotoğrafta, 25 Mayıs'ta sınırın İsrail tarafına doğru taş atan bir genç görülüyor (AFP)
Lübnan’ın el-Hiyam ovasından çekilen fotoğrafta, 25 Mayıs'ta sınırın İsrail tarafına doğru taş atan bir genç görülüyor (AFP)

Kuzeyden sınır ihlalleri

Ancak tüm bu önlemler Mısır sınırında 3 Haziran Cumartesi günü yaşananları engelleyemedi. Öte yandan Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Filistinli bir genç İsrail-Lübnan sınırındaki tüm askeri önlemleri aşarak Mart ayında sınırın 70 kilometre derinliklerine kadar ilerleyebildi. Genç, içinde yüzlerce Filistinli mahkumun bulunduğu en zor İsrail hapishanelerinden birinin bulunduğu bir bölgeye ulaşıp bir İsrail aracına yakın noktada patlayıcı yerleştirdi. Bu saldırıda Filistinli bir tıp öğrencisi, İsrail topraklarında ciddi şekilde yaralandı. Ardından Filsitinli saldırgan kuzeye dönerek sınıra yakın bir yerde keşif ve infaz gerçekleştirebildi.

Masayı temizleme

Sınırlar ne kadar korunuyor olursa olsun, hala aşılabilir. Ordular, güçlerini takviye etse, silahlarını geliştirse, askerlerini eğitse de başarılı ve etkileyici operasyonlar planlasa ve uygulasalar bile, gerçek ve kalıcı bir güvenlik sağlayamazlar. Gerçek ve kalıcı güvenlik sadece ‘düşmanlık duygularının tamamen temizlendiği durumlarda’ gerçekleşir.

Tüm önlemleriyle güvenliği aşan bir operasyon yapmaya karar veren o kişi her zaman olacaktır.

Ortadoğu’da açılım süreci

Ortadoğu şu anda dikkate değer bir açılım sürecine tanık oluyor. Körfez ülkeleri ve İran. Arap dünyası ve Suriye. Yemen. Türkiye ve Arap dünyası. İç çatışma ve düşmanlık alanları, diyaloğa öncelik veriyor.

İsrail’de birbirini izleyen hükümetler ise bölgede büyüyen ‘açılım fırsatlarını’ yakalamayı başaramadı. Arap ve İslam dünyası 21 yıldır İsrail'e barış girişimi teklif ediyor. İsrail ise uzatılan elleri tutmak yerine müzakereye girmemek için manevralar yapıyor. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Fas Tel Aviv’e tüm bölgede düşman olarak görülmekten kurtulması için bir imkan sağladı. Arap dünyasının İsrail ile barış çabalarının ekseninde Filistin halkının zarar görmemesi yatıyor. Sorunun sürmesi sebebiyle Filistinli çocuklar hayatlarıyla ve daha pek çok şeyle ağır bir bedel ödüyor.

Fotoğraf Altı:  İsrail askerleri, 30 Mayıs'ta Lübnan sınırı yakınlarında askeri tatbikatına katılırken (AFP)
İsrail askerleri, 30 Mayıs'ta Lübnan sınırı yakınlarında askeri tatbikatına katılırken (AFP)

İsrail hükümetleri, güçlendirilmiş beton sınırlar ve dikenli tellerle sınırları güçlendiriyorlar, ancak gerçekten halklarını koruyan sınırların, Araplarla ve özellikle Filistinlilerle olan barış sınırları olduğunu anlamıyorlar.

Sorun yetersiz kalan, ihmal ve başarısız olan asker ve subaylarda, emir ve talimatlara uymayanlarda değil, zorla sunulan çözüm fırsatını değerlendirmeyen önderlerdedir. Bu, ciddi soruşturmayı gerektiren en büyük başarısızlık.



Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin Moskova ziyaretinde Mısır ve Rusya arasındaki ikili iş birliğinin derinleştirilmesinin yanı sıra Gazze savaşındaki son gelişmeler ele alınacak. Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü kutlamalarına katılmak üzere dün Rusya'nın başkentine geldi.

Şarku’l Avsat’ın Mısır resmi haber ajansı MENA’dan aktardığına göre Sisi bu akşam Rus mevkidaşı ile bir araya gelecek. Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü münasebetiyle bugün Moskova'daki Kızıl Meydan'da askeri bir geçit töreni düzenlenecek ve ardından devlet başkanları Alexander Bahçesi'ndeki Meçhul Asker Anıtı'na gidecek... Sisi ve diğer devlet başkanları anıta çiçek bırakacak, ardından toplu fotoğraf çektirecek.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi Nezih en-Necari, Sisi'nin Zafer Günü'ne katılma davetinin Rus mevkidaşının kendisine duyduğu yakın ilişki ve sevgiyi yansıttığını söyledi. Mısır Nil televizyon kanalına verdiği demeçte en-Necari, Sisi'nin Moskova ziyaretinin ikili ilişkiler ile uluslararası ve bölgesel arenadaki durum, özellikle de Gazze Şeridi'ndeki durum, devam eden İsrail saldırganlığı ve kendi kaderini belirlemek ve kendi devletine sahip olma hakkını elde etmek isteyen Filistin halkı üzerindeki baskılar hakkında istişarelerde bulunmak için bir fırsat olacağını belirtti.

“Mısır her zaman Filistin davasının ilk savunma hattında yer almıştır” diyen en-Necari, Cumhurbaşkanı Sisi'nin bu konuda büyük çaba sarf ettiğini söyledi. Rusya'nın uluslararası arenada önemli bir role sahip olduğunu ve Filistin davasına yönelik tarihi bir rolü olduğunu kaydeden en-Necari, İsrail'in acımasız saldırganlığını durdurmak için neler yapılabileceği konusunda iki cumhurbaşkanı arasında koordinasyon ve istişare gerektiğini vurguladı.

15 Ocak'ta Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına varıldığı ve İsrail ile Hamas arasında Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda üç aşamada uygulanmak üzere esir ve mahkûm değişimi yapılacağı açıklanmış ve anlaşma 19 Ocak'ta yürürlüğe girmişti. İlk aşama, anlaşmanın başlamasından 42 gün sonra ateşkesi istikrara kavuşturacak bir anlaşmaya varılamadan sona erdi.

Mısır, ateşkesin istikrara kavuşturulması, esir ve mahkûmların serbest bırakılması ve insani yardım malzemelerinin Gazze Şeridi'ne girişi de dâhil olmak üzere anlaşmanın üç aşamasının uygulanmasını sağlamak için çabalarını sürdürüyor.

fgthyju
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

Rusya'nın Kahire Büyükelçiliği, Sisi'nin Zafer Günü kutlamalarına katılmak üzere Moskova'ya gelişini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Büyükelçilik dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın ‘Cumhurbaşkanı Sisi'yi eski ve değerli bir dost olarak’ karşıladığını belirtti. Büyükelçilik, 9 Mayıs Zafer Günü yıldönümü kutlamalarının ve bugün yapılması planlanan zirve düzeyindeki görüşmelerin, iki halk arasındaki derin karşılıklı sempati ve iki lider arasındaki güçlü ve yakın ilişkilere dayanan Rus-Mısır ortaklığına yeni bir ivme kazandıracağına inandığını kaydetti.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi en-Necari, Rusya ve Mısır devlet başkanları arasındaki görüşmelerde Sudan, Libya ve Suriye'deki durumların ele alınacağını, Mısır'ın bölgenin istikrarında tarihi bir rolü olduğunu ve bölgesel ortamın mümkün olduğunca istikrarlı hale getirilmesiyle ve kardeş Arap halklarının barış ve istikrar içinde yaşamasıyla ilgilendiğini ifade etti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi’ne göre, Mısır-Rusya ilişkileri Cumhurbaşkanı Sisi döneminde yeni ve güçlü bir ivme kazanmış ve istikrarsızlıkla karakterize edilen mevcut uluslararası koşullar ışığında daha belirgin hale gelmiştir. Ayrıca Mısır'ın Rusya ile ilişkileri, Mısır-Rusya yakınlaşmasında önemli bir rol oynayan uluslararası düzeydeki siyasi koşullarla bağlantılıdır.

sdfrgt
Mısır ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler önemli büyüme kaydediyor. (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)

Mısır ve Rusya arasındaki mevcut projelerle ilgili olarak en-Necari, iki devlet başkanının bu projelerin gerekli hız ve doğrulukla tamamlanması için siyasi irade yoluyla büyük bir itici güç oluşturduğunu ve bunun aralarında bir istişare konusu olduğunu belirterek, “Moskova, Mısır'daki Rus sanayi bölgesine büyük önem veriyor” dedi.

En-Necari, Mısır'ın BRICS grubuna üyeliğinin ticaret ve yatırım alanındaki ekonomik rolünün bir teyidi olduğunu ve gelecekte Mısır'a çok şey kazandıracağını vurguladı. Öyle ki BRICS, Mısır devletine, küresel ekonomiye ve dolayısıyla üye ülkelerin ekonomilerine daha fazla istikrar getirmek için izlenebilecek politikalar konusunda istişarede bulunma ve ticaret, yatırım ve teknoloji alışverişi alanlarında iş birliğini geliştirme imkânı veriyor.

Mısır ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler, iki ülke arasındaki ticari alışverişin yeni bir rekor seviyeye ulaşarak 2024 yılında 8 milyar dolara ulaşması nedeniyle önemli bir büyümeye tanıklık ediyor (Mısır bankalarında 1 ABD doları 50,6 cüneyh).