Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy: Ukrayna'yı inşa ettiğimizde özgürlüğü de inşa edeceğiz

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Londra'da düzenlenen "Ukrayna'yı Kurtarın" konferansının ilk gününde açılış oturumunda Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskİy'yi alkışladı (AFP)
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Londra'da düzenlenen "Ukrayna'yı Kurtarın" konferansının ilk gününde açılış oturumunda Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskİy'yi alkışladı (AFP)
TT

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy: Ukrayna'yı inşa ettiğimizde özgürlüğü de inşa edeceğiz

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Londra'da düzenlenen "Ukrayna'yı Kurtarın" konferansının ilk gününde açılış oturumunda Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskİy'yi alkışladı (AFP)
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Londra'da düzenlenen "Ukrayna'yı Kurtarın" konferansının ilk gününde açılış oturumunda Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskİy'yi alkışladı (AFP)

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, "Biz, Ukrayna'yı koruyoruz ve bu sayede özgürlüğü de koruyoruz. Ukrayna'yı inşa ettiğimizde özgürlüğü de inşa edeceğiz." dedi.

İngiltere ve Ukrayna tarafından başkent Londra'da ortaklaşa düzenlenen "2023 Ukrayna İyileştirme Konferansı"nın açılışında, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve konferansa çevrim içi bağlanan Zelenskiy konuştu.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, iş dünyasının Ukrayna'da yeniden inşa edilenin yıkılmayacağından emin olması gerektiğini belirterek, "Biz, Ukrayna'yı koruyoruz ve bu sayede özgürlüğü de koruyoruz. Ukrayna'yı inşa ettiğimizde özgürlüğü de inşa edeceğiz." ifadesini kullandı.

Ukrayna'yı inşa ettiklerinde ülkeyi, bölgeyi, kıtayı ve dünyayı inşa edeceklerini anlatan Zelenskiy, bunun küresel bir görev olduğunun altını çizdi.

Zelenskiy, ülkesinin tarımsal üretiminin önemine değinerek, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın, Ukrayna tahıl ürünlerinin önemini ortaya koyduğuna dikkati çekti.

Dünyanın, Rus fosil yakıtlara olan bağımlılığına işaret eden Zelenskiy, "Gerçek enerji istikrarını garanti eden yeşil enerjidir. Ukrayna, kilit tedarikçilerden biri olabilir ve olacaktır." dedi.

Zelenskiy, lityum gibi modern ekonomiler için kritik kaynakların ülkesinde mevcut olduğunu dile getirdi.

Ukrayna Devlet Başkanı, "Ukrayna'yı inşa ederek bir ülkeden çok daha fazlasını inşa ediyoruz, bizim neslimizin yaşamında ve bizden sonra olacağı gibi bir dünya inşa ediyoruz." ifadesini kullandı.

Zelenskiy, Ukrayna'nın, Avrupa Birliği'ni (AB) daha önce hiç olmadığı kadar birleşik hale getirmeyi başardığının altını çizdi.

"Müttefiklerimizle, Ukrayna'nın savunmasına desteğimizi sürdüreceğiz"

İngiltere Başbakanı Sunak da konuşmasında, Bahmut ve Mariupol'da görüldüğü üzere Rusya'nın alamadığını yok etmeye çalışacağını belirterek, "Aynı şeyi Ukrayna'nın ekonomisine de yapmak istiyorlar." dedi.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın, geçen yıl Ukrayna'nın gayri safi yurt içi hasılasında (GSYH) yüzde 29'luk bir düşüşe neden olduğuna işaret eden Sunak, ancak saldırı tehdidine rağmen Kiev sokaklarında insanların hayatlarına ve işlerine devam ettiğini söyledi.

Sunak, Zelenskiy hükümetinin, daha açık, şeffaf ve yatırıma hazır olmak için reformlar yapmaya kararlı olduğunu ifade ederek, Ukrayna'nın canlı, dinamik ve bastırılmayı reddeden bir Avrupa ülkesi olduğunu vurguladı.

Başbakan Sunak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dolayısıyla müttefiklerimizle Ukrayna'nın savunmasına ve karşı taarruzuna desteğimizi sürdüreceğiz ve bu savaşı kazanmaya devam ettikleri sürece Ukrayna'nın yanında olacağız. Barışı kazandıklarında ve hak ettikleri geleceği inşa etmek için tüm yaratıcılıklarını ve meydan okumalarını kullandıklarında Ukrayna'nın yanında olacağız. Bunu gerçekleştirmek için bugün burada bulunan hükümetler, uluslararası finans kuruluşları ve iş dünyası liderlerinden oluşan bir ortaklık kurmalıyız.”

Sunak, İngiliz hükümetinin üzerine düşeni yapmaya devam edeceğini dile getirerek, "Bugün Ukrayna ekonomisini desteklemek üzere çok yıllı bir taahhüdü açıklamaktan gurur duyuyorum. Gelecek 3 yıl boyunca 3 milyar dolar değerinde kredi garantisi sağlayacağız." diye konuştu.

Konferansta, Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Fidan temsil ediyor

İngiltere ve Ukrayna tarafından ortaklaşa düzenlenen "2023 Ukrayna İyileştirme Konferansı", sonuncusu geçen yıl 4-5 Temmuz'da İsviçre'nin işbirliğinde Lugano şehrinde yapılan yıllık etkinliklerin devamını teşkil ediyor.

Söz konusu konferanslar, Ukrayna'nın kalkınmasına ve savaş sonrası yeniden inşasına odaklanıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, konferansa katılan isimler arasında yer alıyor.

Konferansta, Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil ediyor.

Uluslararası finans kuruluşları, iş dünyası temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının da yer aldığı 2 gün sürecek konferansta, Ukrayna'da özel finansmanı harekete geçirmek için yatırım fırsatları ve risk azaltma mekanizmalarının yanı sıra ülkenin beşeri sermayesinin iyileştirilmesine yönelik yatırımlar da görüşülecek.



Tayland'da uyarıcı madde kullanımına dair 4 bin yıllık kanıt bulundu

Betel cevizi, enerji ve rahatlama hissi vermesiyle biliniyor (Piyawit Moonkham)
Betel cevizi, enerji ve rahatlama hissi vermesiyle biliniyor (Piyawit Moonkham)
TT

Tayland'da uyarıcı madde kullanımına dair 4 bin yıllık kanıt bulundu

Betel cevizi, enerji ve rahatlama hissi vermesiyle biliniyor (Piyawit Moonkham)
Betel cevizi, enerji ve rahatlama hissi vermesiyle biliniyor (Piyawit Moonkham)

Bilim insanları uyarıcı bir madde olan betel cevizinin kullanımına dair en eski kanıtı buldu. Tayland'daki 4 bin yıllık insan kalıntılarında keşfedilen maddenin, ritüel amaçlar taşıdığı düşünülüyor.

Palmiye ailesinden olan betel cevizi ağacı, Güneydoğu Asya ve Pasifik Adaları'nda yetişiyor. Yaprakları ve kireçtaşı macunuyla çiğnenerek tüketilen ceviz, dişte koyu, kırmızımsı kahverengi veya siyah lekeler bırakıyor. 

Kişiye uyanıklık, enerji, öfori ve rahatlama hissi veren bu psikoaktif madde, Tayland'ın kentlerinde artık kullanılmasa da kırsal bölgelerinde hâlâ yaygın. Kafein, alkol ve nikotinden sonra dünya genelinde en çok kullanılan 4. psikoaktif madde olduğu tahmin ediliyor.

Uluslararası bir araştırma ekibi Tunç Çağı Taylandı'ndan kalma 4 bin yıllık diş örneklerini inceleyerek betel cevizinin tüketimine dair en eski kanıtları ortaya çıkardı. 

Bölgedeki arkeolojik kazı alanlarında betel cevizi kabukları, bazı iskeletlerde bu bitkiyi çiğnemenin göstergesi olabilecek kahverengi veya siyah lekeli dişler bulunmuştu. 

Ancak hakemli dergi Frontiers in Environmental Archaeology'de yayımlanan yeni çalışmada, maddenin her zaman dişlerde leke bırakmadığı tespit edildi. 

Bilim insanları kazı alanı Nong Ratchawat'taki 6 kişiye ait kalıntılardan toplam 36 diş örneği alarak bunları sıvı kromatografi-kütle spektrometrisi adlı bir yöntemle inceledi. 

Dişlerin hiçbirinde bitkinin kullanımını işaret eden koyu renkler yoktu ancak bir kadından alınan üç örnekte, betel cevizindeki ana psikoaktif bileşenler olan arekolin ve arekaidin saptandı.

Araştırmacılar diş taşında bu bileşiklerin bulunmasının, uzun süreli kullanım anlamına geldiğini belirtiyor. 

Bilim insanları maddeyi hâlâ kullanan kişilerle yaptıkları görüşmelere dayanarak betel cevizi çiğnemenin birtakım geleneksel inançla bağlantılı olabileceğini düşünüyor. 

Makalenin yazarlarından Piyawit Moonkham "İnsanlar betel cevizini özellikle hasat mevsiminde, tanrılardan pirinç ekimi ve çeltik tarlaları için yardım istemek amacıyla ruhlara adak olarak kullanıyordu" diyerek ekliyor:

Geleneksel bitki kullanımının kültürel bağlamını daha geniş bir şekilde anlamak istiyoruz. Psikoaktif, tıbbi ve törensel bitkiler genellikle uyuşturucu gibi görülse de binlerce yıllık kültürel bilgi, manevi uygulama ve topluluk kimliğini temsil ediyor.

Ağız sağlığına verdiği zarardan dolayı Tayland'da 1940'lardan itibaren yoğun bir şekilde engellenmeye çalışan betel cevizi, kırsal bölgelerde hâlâ popüler olsa da şehirlerde ve genç nesiller arasında yaygın değil. 

Chiang Mai Üniversitesi'nden Moonkham bu nedenle bitkiyle ilgili çalışmaların çoğunlukla olumsuz etkilerine odaklandığını söylüyor. Ancak yeni çalışmanın, betel cevizinin kültürel önemine ışık tutabileceğini umuyor.

Moonkham maddenin etkileri hakkında da şu ifadeleri kullanıyor:

Ben de denedim ve tüm vücudu rahatlatırken bazı duyuları harekete geçiriyor... Sanırım kahve veya tütün içtiğimizde verdiğimiz tepkiyle aynı.

Independent Türkçe, IFLScience, Scimex, CNN, Frontiers in Environmental Archaeology